آیا نگرانید که اختلال خواب در کودکان دامن فرزندتان را گرفته باشد؟ بچه های شما مرتباً شب ها شما را بیدار می کنند؟ آیا در طول خواب بی قرار هستند؟ با استفاده از نکاتی که در در این مقاله از ذهن آرا آورده شده است، می توانید به بچه های خود کمک کنید که راحت به خواب بروند و در خواب بمانند و خودتان هم کمی آرامش پیدا کنید!

اختلال خواب در کودکان، درک مشکلات خواب در کودکان، اختلالات خواب در کودکان

اگر به دوران کودکی بازگردید، احتمالاً می توانید مواقعی را به یاد بیاورید که در به خواب رفتن مشکل داشته اید یا پس از به خواب رفتن نیمه شب بیدار شده اید. حقیقت امر این است که، مشکلات خواب در بین کودکان خردسال رایج تر است. بسیاری از مشکلات خواب با عادات خواب و رفتار روز مرتبط است که می توانید با کودک خود برای تغییر آن کار کنید. خبر خوب این است که با کمی صبر و رعایت نظم و انضباط، می توانید کودک خود را استراحت پذیرتر کنید.

کودکان به چه میزان خواب احتیاج دارند؟

قبل از اینکه تشخیص دهید که کودک شما با اختلالات خواب دست و پنجه نرم می کند یا خیر باید بدانید که که کودکان در هر سنی به طور میانگین به چه میزان خواب احتیاج دارند. برای عملکرد خوب، کودکان و نوجوانان به طور معمول به خواب بیشتری نسبت به بزرگسالان نیاز دارند.

بچه ها به چند ساعت خواب نیاز دارند؟

• نوزادان (4 تا 12 ماه) 12 تا 16 ساعت (شامل چرت ها)
• کودکان نوپا (1 تا 2 سال) 11 تا 14 ساعت (شامل چرت ها)
• کودکان (3 تا 5 سال) 10 تا 13 ساعت (شامل چرت ها)
• کودکان (6 تا 12 سال) 9 تا 12 ساعت
• نوجوانان (13 تا 18 سال) 8 تا 12 ساعت

کودکان، مانند بزرگسالان، هنگام محرومیت از خواب، در کنترل روحیه و خلق خود مشکل دارند. محرومیت از خواب، بیشتر بر رفتار و وضعیت ذهنی ما تأثیر می گذارد. بعضی اوقات علائم کمبود خواب حتی می تواند مانند علائم اختلال کمبود توجه (ADHD) باشد. از خود بپرسید، آیا فرزند شما:

• به نظر می رسد خجالت زده است، تحریک پذیر یا بیش از حد احساسی است؟
• در تمرکز کردن در مدرسه یا خانه مشکل دارد؟ آیا معلم شما را از این مشکل آگاه کرده است؟
• هنگام حضور در اتومبیل می خوابد؟
• به نظر می رسد در گوش کردن به مکالمات مشکل دارد؟
• آیا در خوابیدن قبل خواب و بیدار شدن بعد خواب مشکل دارد؟

اگر این موارد در فرزند شما وجود دارد، شما باید به فرضیه اختلالات خواب در کودکان شک کنید. مشکلات خواب در کودکان نباید باعث نگرانی شود. دقیقاً همانطور که باید به آنها بیاموزید که چگونه غذا بخورند و از توالت استفاده کنند، همچنین باید به کودکان خردسال آموزش دهیم که چگونه استراحت مناسب داشته باشند.

بی خوابی و اختلال خواب در کودکان

بی خوابی عدم توانایی در خواب رفتن یا در خواب ماندن در شب است و در نتیجه خواب ناآرام یا غیر ترمیمی به وجود می آید. اغلب، این مسئله که جزئی از اختلالات خواب در کودکان است، به مرور زمان حل می شود. اما اگر این اتفاق بیش از سه بار در هفته رخ دهد و حداقل برای سه ماه ادامه یابد و عملکرد روز را (هم برای کودک و هم برای والدین) به طور قابل توجهی مختل کند، ممکن است به یک اختلال خواب اشاره کند. اگر کودکان نمی توانند بخوابند، معمولاً این موضوع نتیجه عادت های روزانه یا نحوه گذراندن وقت خود درست قبل از خواب است. کودکان کوچکتر معمولاً نمی توانند این ارتباط را متوجه شوند، شما به عنوان بزرگتر باید مداخله کنید. در اینجا چند دلیل وجود دارد که کودک شما نمی تواند بخوابد یا در خواب بماند:

• فشار. بله، آنها کوچک هستند، اما کودکان نیز استرس را تجربه می کنند. از آنها بپرسید که مدرسه چگونه می رود و اوضاع با دوستانشان چگونه است. آیا کسی آنها را مورد آزار و اذیت قرار می دهد؟ همچنین هرگونه تغییر در محیط زندگی آنها را در نظر بگیرید. اختلالات خواب می تواند ناشی از مشکلات زناشویی والدین، به دنیا آمدن یک نوزاد جدید یا تغییر شرایط خواب باشد.
• کافئین. بسیاری از نوشابه ها و نوشیدنی های انرژی زا حاوی کافئین هستند، بنابراین مصرف کودکتان را به وقت ناهار محدود کنید. با این وجود بهتر است سعی کنید تا حد امکان مصرف این نوع نوشیدنی ها را قطع کنید.
• عوارض جانبی داروها. برخی از داروها مانند داروهایی که برای درمان اختلال کمبود توجه (ADHD) و داروهای ضد افسردگی استفاده می شوند نیز باعث بی خوابی می شوند.
• سایر موارد پزشکی. بعضی اوقات بی خوابی با مسئله پزشکی دیگری مرتبط است. این می تواند مربوط به خواب باشد، مانند آپنه خواب یا سندرم پای بی قرار یا ممکن است ناشی از ایجاد حساسیت به بینی از حساسیت، دردهای در حال رشد و یا خارش پوست ناشی از اگزما باشد. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما معاینات منظم بهداشتی داشته باشد تا مشکلات دیگری را که می تواند در خواب اختلال ایجاد کند، شناسایی کنید.

عادت های خواب که منجر به خواب بهتر شود

دلایل دیگر بی خوابی فرزند شما ممکن است مربوط به روال خواب آنها باشد. آیا قبل از خواب، عاداتی نظیر تکان دادن، تغذیه یا نگه داشتن فرزندتان دارید؟ اگر چنین است، آنها ممکن است کودکان یاد بگیرند که خواب را فقط با این اعمال مرتبط کند.

تنظیم روحیه

برای اینکه کودک خود را برای خواب آماده کنید، شروع به ایجاد روال آرامش بخشی قبل از خواب کنید. این موضوع باید حدود 20-45 دقیقه طول بکشد و شامل سه تا چهار فعالیت تسکین دهنده باشد. یک مثال می تواند این باشد که کودک شما حمام کند، یک داستان را برای آنها بخواند و یک لالایی بخواند. اطمینان حاصل کنید که قبل از خواب تلویزیون، تلفن هوشمند یا سایر لوازم الکترونیکی نباشد. چراغ آبی ساطع شده از این دستگاه ها چرخه خواب و بیدار شدن بدن را مختل می کند و خوابیدن را دشوارتر می کند.

اعمال محدودیت ها

اگر در ایجاد نظم و تغییر عادات خواب حس کردید فرزند شما در برابر آن مقاومت می کند تعجب نکنید. به جای ترک فرزند خود، می توانید با مداومت اینمقاومت کودکان را از بین ببرید.

عادت های خوب در روز علاوه بر بی خوابی، به سایر مشکلات خواب نیز کمک می کند. کابوس ها، وحشت های شبانه، راه رفتن در خواب و … از دیگر مشکلات خواب است که بچه ها اغلب با آنها دست و پنجه نرم می کنند. خبر خوب این است که بیشتر آنها خوب می شوند و یا با گذشت زمان خود کودکان آنها را حل می کنند.

کابوس ها

وقتی بچه ها به سن پیش دبستانی می رسند، ترس از تاریکی پیدا می کند، و کابوس های مکرر اتفاق می افتد. بسیاری از بچه ها تصورات واضحی دارند، بنابراین مطمئن شوید که از دیدن برنامه ها یا داستان های تلویزیونی ترسناک قبل از خواب خودداری کنند. مانند بزرگسالان، مسائل و احساساتی که بچه ها از طریق آن زندگی می کنند خود را در خواب نشان می دهد. آیا چیزی در زندگی فرزند شما تغییر کرده است؟ آیا اخیراً خانواده نقل مکان کرده است؟ آیا آنها یک مدرسه جدید را تجربه می کنند؟ صحبت با فرزندتان در مورد این تغییرات به آنها کمک می کند تا وقایع جدید را پردازش کنند.

اگر فرزند شما بعد از کابوس شما را بیدار کرد، به او اطمینان دهید که این واقعیت ندارد. به او بگویید “از تخیلت استفاده کن.” “برای خلاص شدن از هیولا می توانی از گرد و غبار استفاده کنی یا یک گرز جادویی بزنی تا هرگونه هیولا رو بترسونی.” قرار دادن چراغ شب در اتاق آنها ممکن است به آسایش آنها کمک کند و مقداری از ترس تاریکی را از بین ببرد.

وحشت شبانه

اولین باری که ببینید کودکتان دچار وحشت شبانه می شود، ممکن است احساس بی قراری کنید. داشتن وحشت در شب به این معنا نیست که کودک شما دارای یک مشکل روانی جدی یا مشکل پزشکی است، بنابراین نگران نباشید. به احتمال زیاد، وحشت های شبانه یک محصول جانبی استرس، کمبود خواب، داروهای جدید یا تغییر در محیط خواب هستند که همه قابل تنظیم هستند.

اختلال خواب در کودکان، علائم وحشت در شب

• در رختخواب در حال تکان خوردن، لگد زدن و …
• فریاد در حال پریشانی
• تنفس شدید و ضربان قلب بالا
• تعریق
• حالت ایستاده در رختخواب
• جابجایی در اطراف خانه

از آنجا که تلاش برای بیدار کردن کودک ممکن است باعث ناراحتی بیشتر او شود، به آرامی او را به رختخواب راهنمایی کنید یا منتظر باشید تا زمانی که دوباره به خواب بروند. این موضوع معمولاً بیش از چند دقیقه بیشتر طول نمی کشد، اما برخی از وحشت ها که جزئی از اختلالات خواب در کودکان هستند، می توانند تا 45 دقیقه دوام داشته باشند. اگر کودک شما در هنگام خود حرکت می کند، مطمئن شوید که درهای منتهی به خارج از خانه قفل شده اند و یک دروازه ایمنی را در بالای پله ها قرار دهید. همچنین اشیاء خطرناک یا قابل شکستن را از مجاورت آن دور کنید.

جلوگیری از وحشت شبانه

متأسفانه، هیچ درمانی برای وحشت شبانه وجود ندارد. انجام اقدامات پیشگیرانه بهترین روش عملی است. شاید فرزند شما به هر دلیلی استرس داشته باشد. اگر چنین است، با آنها کار کنید تا محرک های آنها را شناسایی کرده و هرگونه تنش در زندگی آنها را کاهش دهید. اطمینان حاصل کنید که کودک شما به اندازه کافی می خوابد و از نوشیدن کافئین در اواخر شب  خودداری می کند. اگر هر شب وحشت اتفاق می افتد، سعی کنید آنها را حدود 15-30 دقیقه قبل این اتفاق بیدار کنید و ببینید که آیا این کمک می کند.

راه رفتن در خواب از دیگر اختلالات خواب در کودکان

راه رفتن در خواب فقط راه رفتن نیست. بسیاری از این افراد همچنین در خواب صحبت می کنند، در رختخواب می نشینند و حرکات تکراری مانند پارس کردن لباس یا مالیدن چشمان خود را انجام می دهند. اگرچه چشمان آنها باز است، اما ممکن است ظاهر شیشه ای داشته باشد. راه رونده هنوز در خواب است و وقتی بیدار شود، یادش نمی آید.

علل راه رفتن در خواب

برخی از عوامل مؤثر ممکن است شامل کمبود خواب، برنامه نامنظم خواب، بیماری، استرس یا برخی داروها باشد. معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک نیست، مگر اینکه خیلی اتفاق بیفتد، رفتارهای مخاطره آمیز را شامل شود، یا منجر به این شود که کودک شما روز بعد خسته باشد. چسبیدن به برنامه منظم خواب و اطمینان از استراحت كافی كودك شما، اغلب برای رفع بسیاری از مسائل خواب كافی است. برای کاهش سطح استرس، کودک خود را قبل از خواب در فعالیت های آرامش بخش قرار دهید. همچنین آنها را قبل از قبل از خواب به دستشویی بفرستید. زیرا مثانه خالی به خواب راحت کمک می کند.

راه رفتن در خواب و ایمنی

سعی نکنید یک راه رونده را از خواب بیدار کنید، زیرا ممکن است باعث وحشت آنها شود. در عوض، آنها را به آرامی به رختخواب خود هدایت کنید. اطمینان حاصل کنید که پنجره ها و درها قفل شده اند و نصب درب ایمنی را در خارج از اتاق خواب کودک خود و در بالای پله ها در نظر بگیرید. اشیاء تیز یا شکسته را از اطراف تخت دور کرده و هر گونه درهم و برهمی یا اسباب بازی هایی را که حادثه ساز هستند را دور کنید. اگر فرزندان شما در یک اتاق می خوابند، اجازه ندهید که آنها در بالای تختخواب بخوابند. اگرچه راه رفتن در خواب معمولاً در سال های نوجوانی متوقف می شود، اما سویچ ماشین را از کودکانی که بزرگ خستند دور، دور نگه دارید.

اختلال خواب در کودکان، شب ادراری

ملافه کردن ملافه گاه بخشی از فرایند آموزش توالت است. اگرچه در طول روز قادر به استفاده صحیح از حمام هستند ، برخی از خردسالان ممکن است شب هنگام با مشکلات کنترل مثانه مبارزه کنند. آنها معمولاً از آن خارج می شوند ، اما در این میان ، روش های مختلفی وجود دارد که می توانید در این فرآیند به شما کمک کنند ، بدون اینکه کودک خود را تحقیر کنید و یا باعث فشار روحی آنها نشوید.

علل شب ادراری

شب ادراری معمولاً در کودکان 2 تا 4 سال رخ می دهد. با این حال، می تواند در سنین مدرسه نیز ادامه یابد. اگر والدین در کودکی تجربه شب ادراری داشته باشند، احتمالاً فرزندشان نیز چنین خواهد شد. در اینجا دلایل احتمالی دیگری برای شب ادراری وجود دارد:

• مثانه کودک شما به اندازه کافی برای نگه داشتن ادرار برای یک شب کامل توسعه نیافته است. به طور مشابه، ارتباطات بین مغز و مثانه آنها ممکن است کاملاً شکل نگرفته باشد.
• شب ادراری می تواند یک پاسخ به استرس، تغییر در خانه، یک بیماری جزئی یا خستگی است.
• فرزند شما به خواب عمیقی فرو رفته است و مثانه ی پر قادر به بیدار کردن او نیست.
• فرزند شما دچار یبوست است. روده های پر به مثانه فشار می آورد.
• بدن در شب ادرار زیادی تولید می کند.

به فرزندتان کمک می کند تا کنار بیاید

حتی اگر کودک شما می داند که مقصر نیستند، اما بستن او در بستر خواب اغلب باعث می شود احساس خجالت و احساس گناه کند. او ممکن است نسبت به خوابیدن در خانه دوستان یا رفتن به اردو، تمایلی نداشته باشد. در این صورت به آنها اطمینان دهید که شما آنها را مقصر نمی دانید. در اینجا چند راه دیگر برای مدیریت اوضاع آورده شده است:

• یک پوشش پلاستیکی روی تشک قرار دهید.
• بگذارید کودک شما در شست و شوی ادرار کمک کند. توضیح دهید که این مجازات نیست. این به آموزش مسئولیت کمک می کند.
• یک سیستم پاداش تنظیم کنید. به کودک خود برای “شب های خشک” پاداش کمی بعد از تعداد مشخصی بدهید.
• قبل از خواب از خوردن مایعات زیاد خودداری کنید. به فرزند خود یادآوری کنید که قبل از خواب دوباره از حمام استفاده کند.
• زنگ خواب را تنظیم کنید. اگر مشکل همچنان ادامه داشت از زنگ خطر استفاده کنید. زنگ خطر رطوبت را تشخیص می دهد و کودک را برای استفاده از توالت بیدار می کند. این می تواند در صورت خواب عمیق مفید باشد.

در موضوع شب ادراری چه زمانی به دکتر درمان اختلال خواب مراجعه کنیم؟

اگر کودک شما حداقل شش ماه کاملاً به صورت مستقل از توالت استفاده کرده باشد، و سپس ناگهان شروع به خیس کردن تخت کند، می تواند یک مشکل پزشکی باشد. اگر خوابیدن همراه با تغییرات جسمی دیگر رخ دهد، ممکن است مسئله دیگری باشد. در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:

• در هنگام ادرار کردن از درد یا احساس سوزش شکایت دارد.
• دارای لکه های خونی ابری یا صورتی بر روی لباس زیر خود است.
• در طول روز شروع به مرطوب کردن شلوار خود می کند.
• تورم پاها یا مچ پا را نشان می دهد.
• خیس کردن در هفت سالگی یا بالاتر ادامه می یابد.
• ادامه شب ادراری بخصوص اگر کودک بزرگتر باشد یا از سنی که باید داشته باشد گذشته است نیز می تواند نشانه سوءاستفاده جنسی باشد. اگر شک دارید که این اتفاق می افتد، مهم است که در مورد هر موقعیت ممکن تحقیق کنید و گزارش دهید.

پیدا کردن مشاور خوب و حرفه‌ای مرکز مشاوره‌ای که بهترین خدمات را در زمینه درمان اختلال خواب در کودکان به شما ارائه دهد می‌تواند معضل بزرگی باشد. خصوصا اگر برای بار اول می‌خواهید به روان درمانگر مراجعه کنید. شما می‌توانید برای مشورت و کسب اطلاعات بیشتر درمورد مراکز مشاوره خوب در شمال و شرق تهران در زمینه اختلال خواب با کلینیک ذهن آرا تماس بگیرید.