cbt چیست؟ درمان شناختی-رفتاری یا درمان CBT

رفتاردرمانی شناختی یا درمان شناختی-رفتاری (CBT)، نوعی درمان روانشناختی است که برای طیف وسیعی از مشکلات از جمله افسردگی، اختلالات اضطرابی، سوءمصرف مواد و مشروبات الکی، مشکلات زناشویی، اختلالات خوردن و بیماری های روانی شدید موثر واقع می شود. مطالعات متعدد نشان می دهد که درمان CBT منجر به بهبود قابل توجه عملکرد و کیفیت زندگی افراد تحت درمان می شود و همچنین به افراد کمک می کند یاد بگیرند چگونه الگوهای فکری مخرب یا ناراحت کننده را که تأثیر منفی بر رفتار و احساساتشان دارد، شناسایی و تغییر دهند. در بسیاری از مطالعات نشان داده شده است که CBT به اندازه سایر روشهای درمانی روانشناختی یا داروهای روانپزشکی موثر است.

cbt بر تغییر افکار منفی خودکار متمرکز است که می تواند به ایجاد مشکلات عاطفی، افسردگی و اضطراب منجر شود. این افکار منفی خود به خود تأثیر مخربی بر روحیه دارند. از طریق CBT، این افکار شناسایی، به چالش کشیده می شوند و افکار واقع گرایانه تری جایگزین می شوند. درمان cbt در روانشناسی چیزی بیش از شناسایی الگوهای فکری است. این تمرکز بر استفاده از طیف گسترده ای از استراتژی ها برای کمک به مردم در غلبه بر این افکار است. چنین استراتژی هایی ممکن است شامل ژورنالیسم، نقش آفرینی، تکنیک های آرام سازی باشد، که حواس فرد را پرت می کند.

انواع cbt در روانشناسی

درمان CBT شامل طیف وسیعی از تکنیک ها و رویکردها است که به افکار، عواطف و رفتار می پردازد. این موارد می تواند از روان درمانی های ساختاری گرفته تا مواد خودیاری متغیر باشد. تعدادی از انواع خاص رویکردهای درمانی وجود دارد که شامل CBT است:

شناخت درمانی به شناسایی و تغییر در الگوهای تفکر نادرست یا تحریف شده، پاسخ های عاطفی و رفتارها می پردازد.

1. رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT)

ضمن ترکیب استراتژی هایی مانند تنظیم عاطفی و ذهن آگاهی، به افکار و رفتارها می پردازد. درمان چندوجهی نشان می دهد که مسائل روانشناختی باید با پرداختن به هفت روش مختلف اما بهم پیوسته درمان شود، یعنی:

• رفتار
• تأثیر پذیری
• احساس
• تصویرسازی
• شناخت
• عوامل بین فردی
• ملاحظات دارویی
• بیولوژیکی

2.رفتاردرمانی عقلانی هیجانی (REBT)

شامل شناسایی باورهای غیر منطقی، به چالش کشیدن فعال این باورها و در نهایت یادگیری شناخت و تغییر این الگوهای فکری است.

در حالی که هر نوع رفتار درمانی شناختی رویکرد متفاوتی را در پیش می گیرد، اما همه آن ها برای رفع الگوهای فکری اساسی که به پریشانی روانشناختی کمک می کنند.

از رفتار درمانی شناختی می توان به عنوان یک درمان کوتاه مدت با محوریت کمک به افراد دارای یک مشکل بسیار خاص و آموزش به آن ها برای تمرکز بر افکار و عقاید موجود استفاده کرد.

3.درمان مالتی مُدال یا چندحالته

کاربردهای رفتار درمانی شناختی

• اعتیاد
• مسائل خشم
• اضطراب
• اختلال دوقطبی
• افسردگی
• اختلالات اشتها
• حملات پانیک
• اختلالات شخصیتی
• مقابله با انواع فوبیا
• مشکلات استرس

رفتار درمانی شناختی بسیار هدف گرا و متمرکز است و درمانگر نقش بسیار فعالی را بر عهده دارد. افراد با درمانگر خود در جهت اهداف متقابل همکاری می کنند. روند کار با جزئیات توضیح داده می شود و اغلب به افراد تکالیفی داده می شود، تا بین جلسات آن را انجام دهند.

معایب حل نکردن اختلالات شخصیتی

مفهوم اساسی در پشت CBT این است که افکار و احساسات نقشی اساسی در رفتار انسان ها دارند. به عنوان مثال، شخصی که وقت زیادی را صرف فکر کردن به سقوط هواپیما، حوادث باند فرودگاه و سایر بلایای هوایی میکند، ممکن است سفرهای هوایی خود را همواره کنسل کند.

هدف از رفتار درمانی شناختی این است که به مردم بیاموزد گرچه نمی توانند همه جنبه های جهان پیرامون خود را کنترل کنند، اما می توانند نحوه عکس العمل و برخورد با مسائل و اتفاقات محیطی خود را کنترل کنند.

فواید درمان شناختی رفتاری

رفتار درمانی شناختی در سال های اخیر هم به طور فزاینده ای مورد توجه افراد و هم متخصصان درمان قرار گرفته است.

 برخی از دلایل این موارد عبارتند از:

1. با آگاهی از افکار منفی و غالباً غیرواقعی که احساسات و خلق و خوی افراد را از بین می برد، افراد می توانند الگوی تفکر سالم تری را شروع کنند.
2. درمان شناختی رفتاری می تواند یک گزینه درمانی کوتاه مدت باشد.
3. این روش درمانی به افراد مبتلا به انواع خاصی از پریشانی عاطفی که نیازی به داروی روانگردان ندارند، کمک می کند.
4. نشان داده شده است که به طور موثر به بیماران در غلبه بر طیف گسترده ای از رفتارهای ناسازگار کمک می کند.
5. درمان cbt اغلب از برخی از انواع راه های درمانی دیگر مقرون به صرفه تر است.
6. یکی از بزرگترین مزایای cbt در روانشناسی این است که به افراد کمک می کند مهارت های مقابله ای را پیدا کنند که در آینده فرد هم مفید باشد.

تکنیک های CBT

مردم اغلب افکار یا احساساتی را تجربه می کنند که باورهای ناقص را تقویت یا ترکیب می کند. چنین اعتقادی می تواند منجر به رفتارهای مشکل آفرین شود که می تواند زمینه های مختلف زندگی از جمله خانواده، روابط عاشقانه، کار و دانشگاهیان را تحت تأثیر قرار دهد.

افکار منفی را شناسایی کنید

مهم است که یاد بگیرید چگونه افکار، احساسات و موقعیت ها می توانند در بروز رفتارهای ناسازگار نقش داشته باشند. این فرآیند ممکن است دشوار باشد، به ویژه برای افرادی که با درون نگری دست و پنجه نرم می کنند، اما در نهایت می تواند منجر به کشف خود و بینش شود که یک قسمت اساسی از روند درمان است.

مهارت های جدید را تمرین کنید

مهم این است که تمرین مهارت های جدیدی را شروع کنید که می توان در موقعیت های واقعی از آن ها استفاده کرد. به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به اختلال مصرف مواد ممکن است شروع به تمرین مهارت های جدید مقابله ای و تمرین روش های اجتناب یا مقابله با موقعیت های اجتماعی کند که به طور بالقوه می تواند باعث عود شود.

اهداف خود را تعیین کنید

تعیین هدف می تواند گامی مهم در بهبودی از بیماری روانی و کمک به شما در ایجاد تغییراتی برای بهبود سلامتی و زندگی باشد. در طول درمان CBT، یک درمانگر می تواند به شما در مهارت های تعیین هدف کمک کند و به شما یاد می دهد چگونه هدف خود را شناسایی کنید، بین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت تمایز ایجاد کنید، اهداف SMART (خاص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، مرتبط، مبتنی بر زمان) را تعیین کنید و برای دستیابی به آن تمرکز کنید.

حل مسئله در درمان CBT

یادگیری مهارت حل مسئله می تواند به شما در شناسایی و حل مشکلاتی که از عوامل استرس زای زندگی، بزرگ و کوچک ناشی می شوند، کمک کرده و تأثیر منفی بیماری روانی و جسمی را کاهش دهد.

مراحل حل مسئله

1. شناسایی مسئله
2. تولید لیستی از راه حل های ممکن
3. ارزیابی نقاط قوت و ضعف هر راه حل ممکن
4. انتخاب راه حل برای پیاده سازی
5. پیاده سازی راه حل.

به تدریج پیشرفت کنید

در بیشتر موارد، CBT یک فرایند تدریجی است که به فرد کمک می کند گام های افزایشی در جهت تغییر رفتار منفی خود بردارد. به عنوان مثال، کسی که دارای اضطراب اجتماعی است، ممکن است با تصور حضور در موقعیت های اجتماعی مضطرب شود، لذا درمانگر در چنین شرایطی ممکن است تمرین مکالمه با دوستان، خانواده و آشنایان را شروع کند.

با تلاش تدریجی در جهت رسیدن به یک هدف بزرگتر، روند کار کمتر دلهره آور و دستیابی به اهداف آسان تر به نظر می رسد.

چالش های احتمالی در دوره رفتار درمانی شناختی

درمان cbt که یکی از انواع روان درمانی می باشد، ممکن است فرد را با چالش هایی روربرو کند:

تغییر می تواند دشوار باشد

در ابتدا، برخی از بیماران حتی از اینکه دارای مشکلات روانی هستند، آگاهی دارند و می وتوانند تشخیص دهند که افکار منطقی و سالمی ندارند، اما با این وجود تغییر همچنان برای آن ها دشوار است.

درمان CBT بسیار ساختارمند است

رفتار درمانی شناختی تمرکز، بر مقاومت های ناخودآگاه زمینه ای برای تغییر، به اندازه سایر رویکردها مانند، روان درمانی روانکاوی تاثیر ندارد.

افراد باید مایل به تغییر باشند

برای اینکه رفتار درمانی شناختی موثر باشد، فرد باید آماده و مایل به صرف وقت و تلاش برای تجزیه و تحلیل افکار و احساسات خود باشد. چنین خودآزمایی می تواند دشوار باشد، اما راهی عالی برای یادگیری بیشتر در مورد چگونگی تأثیر وضعیت های درونی بر رفتارهای بیرونی است.

درمان cbt در کلینیک ذهن آرا

کلینیک فوق تخصصی ذهن آرا، انواع خدمات روانشناختی از جمله درمان cbt و زیرمجموعه های درمان شناختی رفتاری مانند رفتاردرمانی دیالکتیکی و رفتاردرمانی عقلانی هیجانی را برای مراجعان محترم ارائه می کند. روانشناسان و درمانگران شناختی در کلینیک ذهن آرا از تکنیک های به روز و معتبر درمان cbt در روانشناسی برای فراهم کردن بهترین و مناسب ترین برنامه ی درمانی استفاده می کنند.