همه‌ی ما می‌دانیم که خجالتی بودن و افسردگی، می‌توانند برای ما مشکلات زیادی ایجاد کنند و برقراری ارتباط با دیگران را سخت کنند. بیشتر افراد از داشتن این مشکل رنج می برند و به دنبال بهترین و سریع ترین راه درمان هستند. یکی از روش‌هایی که برای کنترل این مشکلات مورد استفاده قرار می‌گیرد، در درجه اول مراجعه به روانشناس و رواندرمانی است، همچنین در برخی موارد حاد، هم زمان با رواندرمانی استفاده از دارو نیز تجویز می شود. قرص بوسپیرون یکی از انواع داروهایی است که برای کنترل کردن علائم افسردگی، اضطراب و خجالت کاربرد دارد. این دارو حتما باید زیر نظر روانپزشک مصرف شود.

قرص بوسپیرون چیست؟

نام رایج دارو: بوسپیرون – Buspirone

اسم تجاری دارو: بوسپر (Buspar)، بوساب (Busab) و بوسپایرز (Buspires) معروفترین اسامی تجاری این دارو است.

این دارو برای درمان اضطراب استفاده می‌شود و به شما کمک‌می‌کند تا کمتر احساس نگرانی کنید. همچنین، ممکن است این دارو به کاهش خجالتی بودن یا زودرنج بودن نیز کمک کند و عوارض این بیماری‌ها، مانند مشکلات خواب، عرق کردن و تپش قلب را کنترل کند. محصول مشابه این قرص آسنترا می باشد که جزء دارو های ضد افسردگی است.

مکانیسم اثر داروی بوسپیرون

اگرچه مکانیسم عمل بوسپیرون به طور دقیق مشخص نشده اما شواهد نشان می­دهد که بوسپیرون تمایل بالایی برای اتصال به گیرنده­های سروتونینی (HTA-5) و تمایل متوسط برای اتصال به گیرنده دوپامین (D2) دارد. بنابراین انتظار می­رود با اثر بر انتقال دهنده­های عصبی موجود در مغز بر درمان اختلالات اضطرابی اثرگذار باشد.

نحوه مصرف قرص بوسپیرون

1. این دارو به‌صورت دهانی و به‌طور معمول ۲ یا ۳ بار در روز، طبق تجویز پزشک مصرف می‌شود.

2. شما می‌توانید این دارو را همراه با غذا یا بدون آن بخورید. اما حتما یکی را انتخاب کنید تا میزان جذب دارو همواره ثابت بماند. می‌توان آن را در هر زمانی مصرف کرد، اما باید همیشه در یک زمان مشخص باشد.

3. داروی بوسپیرون را به صورت قرص دریافت می‌کنید که می‌توانید برای رسیدن به دوز تجویزی، آن را نصف کنید. برای استفاده به اندازه میزان دوز تجویزی با دکتر داروخانه مشورت کنید.

4. همراه با این دارو، از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید. گریپ فروت احتمال عوارض جانبی این دارو را بالا می‌برد. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.

5. دوز مصرف داروی بوسپیرون به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان و سایر داروها بستگی دارد.

6. برای تاثیرگذاری بهتر این دارو، آن را به موقع مصرف کنید.

7. ممکن است در ابتدای شروع به مصرف این دارو، نشانه‌های اضطراب (مانند بی‌قراری)، بعضی اوقات قبل از بهبودی، بدتر شوند.

8. تاثیرگذاری کامل دارو ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد.

9. تجویز و تعیین دوز مصرفی این دارو برای درمان اضطراب یا دیگر اختلالات روانی تنها بر عهده روانپزشک است، از این رو از مصرف خودسرانه دارو جدا خودداری کنید.

چگونه قرص بوسپیرون را قطع کنیم؟

اگر از دیگر داروهای ضد اضطراب استفاده می‌کنید، جز در موارد دستور پزشک، آنها را یک‌باره قطع نکنید. بوسپیرون از عوارض ترک یک‌باره دیگر داروهای اضطراب جلوگیری نمی‌کند و بهتر است دوز مصرفی‌تان را در زمان شروع درمان با بوسپیرون کاهش دهید. اگر عوارض قطع دارو را درخود احساس کردید، در اولین فرصت با پزشک‌تان تماس بگیرید. برای قطع داروی بوسپیرون، باید با دکتر مشورت کنید و نمی‌توانید سرخود مصرف این دارو را کنار بگذارید. اگر با عوارض جدی این دارو که در ادامه معرفی شده‌اند، مواجه شدید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

تداخلات دارویی بوسپیرون

بوسپیرون با داروهای مختلف در سطوح متفاوتی تداخل دارد. به طور کلی سه دسته  تداخل شدید، تداخل جدی و تداخل متوسط برای آن در نظر گرفته شده است. در هر مورد حتما باید قبل از مصرف بوسپیرون همراه با داروهایی که در زیر اشاره می­شود با پزشک مشورت کرد.

• تداخل شدید: فوسیدیک اسید، داروهای ضد افسردگی مهارکننده مونوآمینواکسیداز (MAO)، لینزولید و کانیواپتان. معمولاً از مصرف داروهای نامبرده در این گروه همراه با بوسپیرون پرهیز می­شود. در صورت مصرف این داروها، ممکن است پزشک داروی ضد اضطراب دیگری برایتان تجویز کند.
• تداخل جدی: داروهای انتقال دوپامین و لوفلوپان.
• تداخل متوسط: ریفامپین، داروهای ضد افسردگی نفازودون، دیازپام و تمازپام، بنزودیازپین­ها مانند کتوکونازول و کلاریترومایسین.

علاوه بر داروها مصرف مواد الکلی، مسکن­ها و حشیش می­تواند منجر به تداخلات دارویی با بوسپیرون شود. برخی مواد غذایی نیز ممکن است غلظت بوسپیرون را کاهش یا افزایش دهند. برای مثال، آب گریپ فروت باعث افزایش غلظت بوسپیرون می­گردد. توصیه می­شود به منظور جلوگیری از تداخلات غذایی با بوسپیرون همواره یک برنامه مشخص برای مصرف دارو داشته باشید (یا همیشه قبل از غذا صرف شود یا همیشه همراه غذا).

عوارض جانبی بوسپیرون Buspirone

در صورتیکه داروی خود را طبق دستور پزشک مصرف می­کنید خیلی نگران عوارض جانبی آن نباشید. مهمولاً بوسپیرون بر خلاف سایر داروهای ضد اضطرابی به خوبی تحمل شده و خواب آلودگی یا وابستگی فیزیکی ایجاد نمی­کند. با این وجود اگر دچار سر درد، سرگیجه، خستگی، بی­قراری و یا کرختی شدید و این علائم پایدار بود حتما با پزشک مشورت کنید. معمولاً واکنش آلرژیک جدی در مورد بوسپیرون مشاهده نشده اما در صورت بروز علائم شدید آلرژی مانند خارش پوست، تورم زبان و گلو و تنگی تنفس سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.

عوارض جانبی متداول در اثر مصرف داروی بوسپیرون برای اکثریت عبارت است از:

• سردرد؛
• سرگیجه، خواب‌آلودگی؛
• مشکلات خواب (بی‌خوابی)؛
• حالت تهوع، معده‌درد؛
• احساس نگرانی یا هیجان؛

نکته مهم در مصرف قرص بوسپیرون

اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اما چنانچه زمانِ به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمانِ مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، بوسپیرون را مصرف کنید. برای جبران دوز مصرفی از دست رفته، مقدار بیشتری از این دارو استفاده نکنید.

هشدار برای گروه های خاص

برای زنان باردار: تحقیقات روی حیوانات خطری برای جنین نشان نداده است. بر روی انسان مطالعات کافی انجام نشده است تا نشان دهد آیا بوسپیرون برای جنین خطری دارد یا خیر. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید با پزشک خود صحبت کنید. مطالعات حیوانی همیشه نحوه ی واکنش انسان ها را پیش بینی نمی کند. بنابراین، فقط در صورت نیاز واضح باید از بوسپیرون در دوران بارداری استفاده شود.

برای زنان شیرده: مشخص نیست که بوسپیرون به شیر مادر منتقل می شود یا نه. اگر به کودک خود شیر می دهید با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد تصمیم بگیرید که مصرف بوسپیرون یا شیردهی را متوقف کنید.

برای سالمندان: ممکن است کلیه ی افراد مسن مانند گذشته کار نکند. این می تواند باعث شود بدن داروها را کندتر پردازش کند. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی تری در بدن باقی می ماند و این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.

برای کودکان: هیچ اطلاعاتی در مورد ایمن یا موثر بودن بوسپیرون برای استفاده ی طولانی مدت در کودکان در دسترس نیست بنابراین کودکان کمتر از 18 سال نباید از بوسپیرون استفاده کنند.

قرص بوسپیرون برای کودکان

مصرف بوسپیرون معمولاً برای افراد زیر ۱۸ سال جز با دستور پزشک معالج توصیه نمی شود. داروی بوسپیرون برای کنترل نشانه‌های کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی کم‌‌توجهی (ADHD) در دوز 5 باتوجه به صلاح پزشک تجویز می شود و مصرف اشتباه و خودسرانه آن برای کودکان مشکلات جدی را به دنبال خواهد داشت.