نارساخوانی چیست و چگونه درمان می‌شود؟
نارساخوانی یک اختلال یادگیری است که نحوه پردازش زبان نوشتاری مغز شما را مختل می‌کند. افراد مبتلا به نارساخوانی در خواندن و مهارت های مرتبط با آن مشکل دارند. در نظر داشته باشید نارساخوانی قابل درمان است و مانع موفقیت نخواهد شد.
اختلال نارساخوانی
نارساخوانی یا دیسلکسیا (Dyslexia) می تواند بر توانایی های خواندن تأثیر بگذارد و کودکان مبتلا به آن ممکن است برای خواندن در مقابل دیگران احساس اضطراب یا تردید کنند.
نارساخوانی می تواند توانایی خواندن را از طرق مختلف مختل کند. برای کودکانی که به آن مبتلا هستند، احساس اضطراب در مورد مطالعه در حضور دیگران می کنند یا سعی می کنند به طور کلی از آن اجتناب کنند.
نارساخوانی چیست؟
نارساخوانی یک ناتوانی یادگیری است که خواندن و کارهای مربوط به زبان را سخت تر می کند. این به دلیل اختلالاتی در نحوه پردازش نوشتار مغز شما رخ می دهد تا بتوانید آن را درک کنید. بیشتر مردم در دوران کودکی یاد می‌گیرند که دچار نارساخوانی هستند، و این معمولاً یک مشکل مادام العمر است. این شکل از نارساخوانی به عنوان “نارساخوانی رشدی” نیز شناخته می شود.
نارساخوانی در زیر چتر “اختلال یادگیری خاص” قرار می گیرد. این اختلال سه زیر گروه اصلی دارد:
- خواندن (نارساخوانی)
- نوشتن (دیسگرافی)
- ریاضی (نابودی حساب)
تأثیر نارساخوانی بر درک زبان
خواندن با زبان گفتاری شروع می شود. در اوایل کودکی، صحبت کردن با ایجاد صداهای ساده شروع می شود. همانطور که صداهای بیشتری را یاد می گیرید، همچنین یاد می گیرید که چگونه از صداها برای تشکیل کلمات، عبارات و جملات استفاده کنید. یادگیری خواندن شامل اتصال صداها به نمادهای نوشتاری مختلف (حروف) است.
اینجاست که نارساخوانی وارد تصویر می شود. این در نحوه استفاده مغز از زبان گفتاری برای رمزگشایی نوشتار اختلال ایجاد می کند. مغز شما در پردازش مطالبی که می خوانید مشکل دارد، به خصوص در شکستن کلمات به صداها یا ربط دادن حروف به صداها هنگام خواندن.
این کندی در پردازش می‌تواند بر هر چیزی که در پی خواهد آمد تأثیر بگذارد. که شامل:
- کند خواندن زیرا در پردازش و درک کلمات مشکل دارید
- مشکلات نوشتن و اختلال دیکته نویسی
- مشکلات در نحوه ذخیره کلمات و معانی آنها در حافظه شما
- مشکل در تشکیل جملات برای برقراری ارتباط ایده های پیچیده تر
نارساخوانی چقدر شایع است؟
نارساخوانی به طور کلی ناشایع است اما به اندازه کافی گسترده است که شناخته شده باشد. کارشناسان تخمین می زنند که این بیماری حدود 7 درصد از مردم در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری بدون توجه به جنسیت و نژاد بر افراد یکسان تأثیر می گذارد.
با این حال، بسیاری از افراد علائمی دارند که برای تشخیص به اندازه کافی شدید نیستند. از جمله افرادی که علائم دارند، اما بدون تشخیص، نارساخوانی ممکن است تا 20٪ از افراد در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم و علل نارساخوانی
چه چیزی باعث نارساخوانی می شود؟
علت دقیق نارساخوانی مشخص نیست. با این حال، چندین سرنخ به چگونگی و چرایی بیشتر موارد اشاره می کند.
- ژنتیک: نارساخوانی به شدت ژنتیکی است و در خانواده ها دیده می شود. کودکی که یکی از والدینش مبتلا به نارساخوانی است 30 تا 50 درصد احتمال دارد که آن را به ارث ببرد. شرایط ژنتیکی مانند سندرم داون نیز می تواند نارساخوانی را بیشتر احتمال دهد.
تفاوت در رشد و عملکرد مغز: اگر نارساخوانی دارید، عصبی هستید. این بدان معناست که مغز شما متفاوت از آنچه انتظار می رود شکل گرفته یا کار می کند. تحقیقات نشان می دهد افراد مبتلا به نارساخوانی در ساختار، عملکرد و شیمی مغز تفاوت هایی دارند. - اختلال در رشد و عملکرد مغز: عفونت ها، قرار گرفتن در معرض سموم و سایر رویدادها می توانند رشد جنین را مختل کنند و احتمال بروز نارساخوانی بعدی را افزایش دهند.
عوامل خطر
عوامل خطر متعددی می توانند در ابتلای فردی به نارساخوانی نقش داشته باشند. آنها شامل (اما نه محدود به):
قرار گرفتن در معرض سمی آلودگی هوا و آب می تواند خطر ابتلا به نارساخوانی را افزایش دهد. این امر به ویژه در مورد فلزات سنگین (مانند سرب یا منگنز)، نیکوتین و برخی مواد شیمیایی که به عنوان بازدارنده شعله استفاده می شوند صادق است.
عدم دسترسی به مطالب خواندنی خطر ابتلا به نارساخوانی برای کودکانی که در خانواده‌هایی بزرگ می‌شوند که مطالعه در آنها تشویق نمی‌شود یا در جایی که مطالب خواندن کمتر در دسترس است، بیشتر است.
محدودیت های محیط یادگیری کودکانی که در مدرسه یا محیط های مشابه از حمایت یادگیری کمتری برخوردارند، بیشتر در معرض ابتلا به نارساخوانی هستند.
علائم و نشانه های نارساخوانی چیست؟
وقتی کودک بزرگتر می شود، نارساخوانی اغلب می تواند به شکل زیر باشد:
- مشکل در املای کلمات ساده
- مشکل در یادگیری نام حروف
- مشکل در تفکیک حروف با اشکال مشابه
- مشکل در قافیه
- بی میلی به بلند خواندن در کلاس
- در شنیدن کلمات جدید مشکل دارید
- مشکل در ارتباط صداها با حروف یا قسمت هایی از کلمات
- در یادگیری نحوه با هم بودن صداها مشکل دارد
- اختلاط موقعیت صداها در یک کلمه
داشتن یکی از موارد بالا به این معنی نیست که فرد مبتلا به نارساخوانی است، اما اگر در یادگیری مهارت‌های اولیه برای خواندن مشکل دارد، غربالگری و آزمایش نارساخوانی راه خوبی برای بررسی اینکه آیا به کمک تخصصی نیاز دارد یا خیر.
شدت نارساخوانی
نارساخوانی همچنین دارای سطوحی از شدت است:
خفیف: مشکلات وجود دارد، اما شما می توانید با تسهیلات یا پشتیبانی مناسب، آنها را جبران کنید یا آنها را حل کنید.
متوسط: مشکلات به اندازه ای قابل توجه هستند که به دستورالعمل ها و کمک های تخصصی نیاز دارید. همچنین ممکن است به مداخلات یا تسهیلات خاصی نیاز داشته باشید.
شدید: دشواری ها به حدی آشکار است که حتی با مداخلات تخصصی، اسکان و سایر اشکال درمان همچنان مشکل ساز هستند.
تشخیص و آزمایشات نارساخوانی
نارساخوانی چگونه تشخیص داده می شود؟
اگرچه نارساخوانی به دلیل تفاوت در مغز شما است، هیچ آزمایش خون یا غربالگری آزمایشگاهی نمی تواند آن را تشخیص دهد. درعوض، ارزیابی دقیق و آزمایش علائم رایج، فردی را با این مشکل خواندن شناسایی می کند.
آزمایش برای نارساخوانی باید به این موارد توجه شود:
- رمزگشایی (خواندن کلمات ناآشنا با به صدا درآوردن آنها)
- مهارت های زبان شفاهی
- روان خواندن و درک مطلب
- املا
- واژگان
- تشخیص کلمه
چه زمانی باید فرزندم را برای نارساخوانی آزمایش کنم؟
به طور معمول، تست اولیه برای ناتوانی های یادگیری بهترین است. کودک شما با تشخیص زودهنگام می تواند زودتر راهبردهای جدید خواندن را یاد بگیرد. بسیاری از کودکان قبل از کلاس سوم مشکل خواندن نشان می دهند، اما نیاز به خواندن با افزایش سن افزایش می یابد، و تشخیص هر گونه اختلال یادگیری در اسرع وقت بسیار مهم است.
ممکن است مدرسه فرزند شما ارزیابی ناتوانی های یادگیری را با یک روانشناس آموزشی معتبر توصیه کند. از مدیریت مدرسه برای یافتن یکی که در دسترس شماست کمک بخواهید.
درمان نارساخوانی
چه گزینه های درمانی برای نارساخوانی وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ دارویی نارساخوانی را درمان نمی کند. درعوض، مداخلات آموزشی می‌تواند راه‌های مؤثر جدیدی را برای یادگیری و خواندن آموزش دهد.
کودکان مبتلا به نارساخوانی ممکن است با یک متخصص آموزش دیده برای یادگیری مهارت های خواندن جدید کار کنند. گاهی اوقات، کاهش سرعت درس به کودک مبتلا به نارساخوانی زمان بیشتری برای پرداختن به موضوعات می دهد. با مدرسه فرزندتان کار کنید تا اطمینان حاصل کنید که فرزندتان به تحصیلی که شایسته آن است می رسد.
چگونه می توانم به فرزندم مبتلا به نارساخوانی کمک کنم؟
مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که زمانی را برای خواندن با صدای بلند با فرزندتان اختصاص دهید. زمانی که با هم سپری می‌شود می‌تواند به آنها در هنگام کار بر روی مهارت‌های خواندنشان کمک کند.
همچنین مهم است که به یاد داشته باشید که نارساخوانی چیزی نیست که فرزند شما بر آن کنترل داشته باشد. صبور باشید و حمایت کنید. تشویق و حمایتی که شما ارائه می‌کنید می‌تواند تقویت‌کننده‌ای باشد که کودک شما هنگام یادگیری مدیریت نارساخوانی خود به آن نیاز دارد. همچنین می‌تواند به آنها کمک کند در مورد فعالیت‌های مرتبط با خواندن احساس اضطراب یا ترس کمتری داشته باشند.
شما همچنین می توانید مدافع فرزند خود باشید. شما و مدرسه فرزندتان می توانید یک برنامه آموزشی فردی (به نام IEP) ایجاد کنید. این سند انتظارات شخصی و برنامه های درسی را برای فرزند شما در مدرسه تنظیم می کند.
آیا نارساخوانی در بزرگسالان قابل درمان است؟
بله، بزرگسالان نیز می توانند از درمان نارساخوانی بهره مند شوند. برنامه ها و ابزارهایی در دسترس هستند که می توانند بدون توجه به سن شما به شما در رفع مشکلات خواندن مرتبط با نارساخوانی کمک کنند.
جلوگیری از خوانش پریشی
چگونه می توانم از نارساخوانی پیشگیری کنم؟
نارساخوانی قابل پیشگیری نیست، اما اغلب با راهبردهای مختلف یادگیری و خواندن قابل کنترل است. تو باید:
- اگر متوجه علائم اولیه نارساخوانی شدید، با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید.
- برای ایجاد یک برنامه آموزشی فردی با مدرسه فرزندتان همکاری کنید.
- از سلامت روان فرزندتان نیز حمایت کنید و اگر کودکتان اضطراب یا سایر مسائل مربوط به نارساخوانی خود را تجربه کرد، مراقبت های بهداشت روانی را در نظر بگیرید.
پیش آگهی نارساخوانی
نارساخوانی اغلب زمانی که کودکان شروع به یادگیری خواندن می کنند توجه را به خود جلب می کند، اما همیشه زود تشخیص داده نمی شود. بدون تشخیص زودهنگام، بسیاری از کودکان در طول مدرسه و بزرگسالی با مشکلات خواندن دست و پنجه نرم می کنند.
هنگامی که نارساخوانی تشخیص داده نشده باقی می ماند، کودکان برای موفقیت در مدرسه تلاش می کنند. شناسایی نارساخوانی در کلاس دوم به کودکان زمان بیشتری می دهد تا راه های مختلف یادگیری و خواندن را بیابند.
تصورات نادرست در مورد نارساخوانی، برخی را به این باور رسانده است که افراد مبتلا به نارساخوانی باهوش نیستند. اگرچه این فرض نادرست است، اما می تواند اثرات منفی بر روی کودکان داشته باشد.
کودک مبتلا به نارساخوانی ممکن است دچار مشکلات عزت نفس باشد یا فکر کند که باهوش نیست. آنها همچنین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های روانی مانند اضطراب یا افسردگی هستند. حمایت مثبت والدین و معلمان می تواند به کودک کمک کند تا بر این موانع غلبه کند.
زندگی با نارساخوانی
یک تصور غلط رایج این است که نارساخوانی یک بیماری است. یکی دیگر از باورهای غلط این است که فرد مبتلا به نارساخوانی از هوش کمتری برخوردار است. هر دوی این تصورات نادرست است. در واقع، تحقیقات هیچ ارتباطی بین هوش و نارساخوانی نشان نمی دهد. بسیاری از افراد مبتلا به نارساخوانی در زمینه های انتخابی خود به موفقیت های بالایی دست می یابند.
داشتن نارساخوانی به این معنی است که خواندن برای شما سخت است، نه اینکه شما ناتوان یا تنبل هستید. یافتن تکنیک هایی برای کمک به مدیریت نارساخوانی برای یادگیری موفق و عزت نفس حیاتی است. بدانید که داشتن نارساخوانی نشان دهنده هوش ضعیف نیست.
اگر نارساخوانی دارید هنوز هم می توانید موفق باشید؟
بله، در حالی که نارساخوانی برای بسیاری از افرادی که به آن مبتلا هستند چالش هایی را ایجاد می کند، کمبودی در افراد با موفقیت بالا با نارساخوانی وجود ندارد.
افراد مشهور دارای اختلال نارساخوانی
چند نمونه از افراد مشهور یا بسیار موفق مبتلا به نارساخوانی عبارتند از:
- جنیفر آنیستون (بازیگر، تهیه کننده)
- ریچارد برانسون (کارآفرین، تاجر و فیل انسان شناس)
- شر (خواننده)
- اندرسون کوپر (روزنامه نگار)
- تام کروز (بازیگر)
- آماندا گورمن (شاعر)
- سلما هایک (بازیگر، کارگردان)
- تام هالند (بازیگر)
- Earvin “Magic” Johnson (ورزشکار)
- کیانو ریوز (بازیگر، بشردوست، ناشر)
- اکتاویا اسپنسر (بازیگر، نویسنده)
- استیون اسپیلبرگ (کارگردان)
- تیم تبو (ورزشکار)
- هنری وینکلر (بازیگر)
یادداشتی از کلینیک ذهن آرا
ابتلا به نارساخوانی در هر سنی می تواند ناامید کننده یا شرم آور باشد. برای کودکان، این می تواند منبع اصلی ترس یا اضطراب باشد، به خصوص اگر ندانند چرا برای انجام کاری که دیگران با آن مشکلی ندارند، مبارزه می کنند. اگر شما یا فرزندتان نارساخوانی دارید، مهم است که به یاد داشته باشید که این یک بیماری گسترده است. همچنین نشانه این نیست که شما کمتر باهوش، بی انگیزه یا تنبل هستید. این تفاوت در نحوه عملکرد مغز شما است. برای شما چالش هایی ایجاد می کند، اما مجبور نیست بین شما و اهدافتان بایستد.
اگر معلم فرزند شما مشکوک است که فرزند شما نارساخوانی دارد، می توانید کمک بگیرید. با ارائه‌دهنده مشاور، معلم یا مدیران مدرسه و متخصصان فرزندتان صحبت کنید تا درباره اینکه چگونه می‌توانید به فرزندتان در مدیریت و حتی غلبه بر نارساخوانی خود کمک کنید، بیشتر بدانید.