گفتار درمانی چیست؟

گفتار درمانی نوعى شیوه درمانى در روانشناسى است. كه به تشخیص، ارزیابی و درمان مشکلات ارتباطی و اختلالات گفتاری مى پردازد. این اختلال توسط متخصصان گفتار و زبان که به آن ها گفتار درمانگر نيز گفته می شود؛ تشخیص داده و درمان می شود. به طور كلى از روش های گفتار درمانی برای بهبود و کمک در برقراری ارتباط استفاده می شود. ممكن است؛ گفتار درمانی برای رفع اختلالات گفتاری در کودکان، و یا بزرگسالانی كه در اثر آسیب جسمی به سر و مغز مانند سکته مغزی یا آسیب مغزی بر اثر تصادف ایجاد شده است. مورد استفاده قرار بگیرد.

 تاثیر گفتار درمانی در کودکان

برخی از کودکان، قابلیت صحبت کردن را دارند. اما نمی‌توانند گفتار و کلمات را روان و به راحنی بیان کنند. آن‌ها نمی‌توانند؛ افکار ذهنی خود را به صورت کامل در یک جمله ادا کنند. چون کلمات یا آواها و هجا‌های صوتی را به صورت ناقص و شکسته بیان می کنند. که همین موضوع باعث می شود؛ نتوانند گفتگوی کلامی شفافی با دیگران داشته باشند؛ این چالش های گفتاری به شکل یک مانع، برای برقراری ارتباط در کودک با دیگران خود را بروز می دهد.  علاوه بر این، در برخی موارد می‌تواند؛ اعتماد به نفس کودک را نسبت به خودش تحت شعاع قرار دهد. این اختلال در گفتار را می‌توان از طریق گفتار درمانی مورد ارزیابی و تحت درمان قرار داد. گفتار درمانی در کودکان بر روی مشکلاتی چون: بیان ضعیف، اختلالات واجی و صدا متمرکز می شود. این امر این کمک می‌کند که کودک بتواند از راه گفتار کلامی و غیر کلامی(نوشتاری) ادای بهتری برای گفتن کلمات داشته باشد. این جا تمرکز بیشتر، بر روی تفسیر روایی برای شکل دادن به صداها، کلمات و واج‌ها در بیان گفتاری کودک است. کودکان مبتلا به اختلال گفتاری، معمولا در سخن گفتن؛ از اعتماد به نفس بالایی برخوردار نیستند. اکثر کودکانی که دچار این اختلال هستند؛ معمولا یا از پایین ترین میزان حجم صدا و یا از بالاترین میزان حجم صدای خود استفاده می کنند. تمرکز اساسی و بنیادین در گفتار درمانی بر میزان حجم صدای تولید شده از طرف کودک، برای بر طرف کردن ناهنجاری‌های گفتاری است. کودکانی که از اختلالات گفتاری رنج می‌برند؛ در انتقال پیام خود، به دیگران از طریق نوشتاری هم دچار مشکل هستند. آن‌ها سعی می‌کنند که از دستور زبان به درستی استفاده کنند. و منظورشان را با استفاده از جملات کوتاه و شکسته توصیف نمایند. هدف از گفتار درمانی، در کودکان تمرکز بر هر یک از موارد گفته شده است. تا کودک بتواند مشکل ارتباطی خود را از طریق کلامی بهبود بخشد. تمرین و مراجعه به درمانگر به صورت مداوم و متوالی، می تواند در رفع کامل این اختلال بر بعضی از موارد موثر واقع شود.

چه زمان باید به مشاور گفتار درمانی کودکان مراجعه کرد؟

نکته مهمی که در پاسخ به این پرسش در وهله اول باید توجه کنید؛ دقت در نحوه ی برقراری فرزندتان به شیوه کلامی با شما و دیگران است. همچنین، توجه به سن کودک برای برقراری گفتاری از اهمیت فراوانی برخوردار است. از معیارهای دیگر برای سنجش این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد. حتما در نظر داشته باشید که به یک مرکز تخصصی گفتار درمانی یا دکتر گفتاردرمانی مراجعه کنید تا بهره وری بالایی از جلسات مشاوره و درمان داشته باشید.

• دیگران سخت متوجه می‌شوند کودک شما چه چیزی را می خواهد بیان کند.
• کودک شما در سخن گفتن و یا تفسیر و توصیف افکار خود، با کلمات در تنش قرار می گیرد.
• صحبت کردن فرزند شما با لکنت، تکرار، طولانی شدن ادای کلمات مختل می‌شود.( درمان لکنت زبان )
• کودک شما بر روی مهارت‌های اجتماعی، مانند: برقراری ارتباط مستقیم، یادگیری مهارت‌های بازی و مشارکت با دیگران دچار ضعف است.
• کودک شما، ممکن است به علت ناتوانی یا داشتن شرایط پزشکی و جسمی چون: اوتیسم یا اختلال شنوایی نیز به گفتار درمانی احتیاج داشته باشد. چرا که این بیماری توانایی برقراری ارتباط با دیگران را به صورت ناخودآکاه تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• ممکن است که بعضی از کودکان، تلفظ خیلی خوبی داشته باشند. یا ممکن است؛ خیلی زودتر از دیگر همسالان خود توانایی خواندن داشته باشند. اما با این وجود برای بهبود زبان کاربردی خود نیاز به گفتار درمانی متخصص کودکان داشته باشند. زبان کاربردی به معنای فرآیند استفاده‌ درست از زبان گفتاری و زبان بدن برای استفاده روزمره مانند درخواست کردن، صحبت کردن و دوست‌ پیدا کردن در موقعیت‌های اجتماعی مختلف است. از دیگر دلایل می‌توان به مشکلات پزشکی مانند: آسیب مغزی یا عفونت که ممکن است؛ روی توانایی آن‌ها برای برقراری ارتباط اثرگذار گذاشته باشد؛ نام برد. علاوه بر این یکی دیگر از دلایل گفتار درمانی در کودکان، وجود ناتوانی‌های چون، سندروم داون و عقب ماندگی ذهنی در کودک است.

وظیفه مشاور گفتار درمانی کودک

مشاور و متخصص گفتار و زبان درمانی کودکان، کودکانی را که در خواندن و بیان افکارشان را مشکل دارند؛ با انجام تست های مخصوصی، مورد ارزیابی و بررسی قرار می دهند. مشکلات زبانی و کلامی می‌توانند؛ تأثیر قابل توجه ای بر توانایی کودک و حتی ابراز نیاز های اولیه اش داشته باشند. همین‌طور مشکلات زبانی باعث می‌شوند که درک کردن و دنبال کردن دستور‌العمل ها برای کودکان دشوار، و در او اضطراب و استرس ایجاد کند. مشاور گفتار درمانی کودکان، می‌تواند به کودکان کمک کند؛ تا  مهارت‌های کلامی و در سنین بالاتر مهارت های نوشتاری را با برنامه ای معین که توسط مشاور تعیین می شود؛ تقویت کنند. معمولا مشاور گفتار درمانی، برای درمان کودک به شکل مستقیم، شرایط و اوضاع را ارزیابی می‌کند. درمان می‌تواند هم به‌صورت فردی و هم در قالب گروه‌های کوچکی که شرایط مشابه دارند؛ انجام شود. در هر حال، هدف متخصص گفتار درمانی، این است که شرایط را طوری محیا کند؛ که استفاده از زبان برای کودک خوشایند و صحبت کردن برای بیان نیازها و احساسات خود راحت تر شود؛ و بهبود یابد. متخصصان زبان و گفتار نه تنها مشکلات بیان کردن، زبان و درک را ارزیابی و برطرف می‌کنند؛ حتی بعضی از این متخصصان روی بلع غذا و جویدن کودک هم تمرکز می کنند. چرا که برخی از کودکان که از این اختلال هم رنج می برند؛ در این میان وظایفی هم از طرف مشاور به والدین برای تمرین و تکرار در منزل داده می شود. تمرین و تکرار برای درمان اختلال گفتاری از جمله راه های بسیار خوب و موثر، در رفع و بهبود مشکل زبانی و گفتاری کودک است. و به مرور زبان می تواند در اعتماد به نفس او تاثیر مثبت بگذارد. هم چنین بخوانید مرکز درمان لکنت ربان در تهران .