مشکلات نوشتن در کودکان، اختلال نوشتن
مسائل مربوط به مشکلات نوشتن در کودکان و اختلال نوشتن چالش هایی با یک یا چند زمینه است که بر روند روی کاغذ آوردن کلمات تأثیر می گذارد. مسائل مربوط به نوشتن ممکن است شامل چالش با شکل‌گیری حروف، املا، نوشتن کلمات، تولید محتوا، سازماندهی ایده‌ها، توضیح اطلاعات در یک روایت منسجم، ماندن در موضوع، و ارائه محتوا یا عناصر خلاقانه باشد. نوشتن بخش عمده ای از سواد و زندگی آکادمیک است. مبارزه با نوشتن می تواند در مدرسه فلج کننده باشد. ممکن است کودک شما به طور کلی مدرسه را دوست داشته باشد اما از نوشتن امتناع کند. آنها ممکن است سخت درس بخوانند اما همچنان در آزمون های کتبی مردود باشند. ممکن است در مورد حافظه فرزندتان تعجب کنید زیرا کلمات املایی را تمرین و تمرین می کنید، اما آنها نمی توانند کلمات را به خاطر بسپارند.
کودک شما ممکن است هر بار که یک تکلیف نوشتن برای تکالیف خانه تعیین می شود، گریه کند. ممکن است فرزند شما با نوشتن داستان خوب عمل کند، اما در نوشتن یک روایت شخصی یا غیرداستانی مشکل دارد. از طرف دیگر، ممکن است فرزند شما از نظر مفهومی خوب بنویسد اما گرامر یا علائم نگارشی ضعیفی داشته باشد. ممکن است کودک شما دستخط ضعیفی داشته باشد، و اگرچه ممکن است محتوای خوبی در آن وجود داشته باشد، اما هیچ کس نمی تواند آن را به دلیل عدم خوانایی بخواند. ممکن است کودک شما بخواهد کارهای نوشتن کامل به نظر برسد و کلمات خود را تا زمانی که سوراخی از کاغذ پاک شود تغییر دهد. یا ممکن است فرزند شما کمترین نوشته را تولید کند و کاغذهای نیمه تکمیل شده پر از خطا را برگرداند. آن ها ممکن است از ویرایش کار خودداری کنند.
علل اختلال در نوشتن چیست؟
1. تشخیص نماد
یکی از مشکل های اصلی در اختلال نوشتن به “تشخیص نماد” مربوط می شود. کودکانی که برای دیدن بصری نمادها در یک صفحه مشکل دارند، هم در خواندن و هم در نوشتن دچار مشکل خواهند شد. آن ها اغلب حروفی را که شکل نوشتاری شبیه به هم دارند اشتباه می گیرند. این دشواری می تواند به این دلیل باشد که کودک می تواند ساعت ها شب قبل از آزمون املا تمرین کند و سپس تمام کلمات را فراموش کند و در آزمون مردود شود. جدای از املا، که می‌تواند با بررسی املا و دیکته صوتی به آن کمک کند، نوشتن پیچیدگی‌های دیگری نیز در مورد فرمول‌بندی ایده‌های شما، سازماندهی آنها، قرار دادن آنها در یک طرح کلی منسجم، نوشتن محتوا، ویرایش و شکل‌دهی کار دارد. با تمام مراحل، سازماندهی و توجه از مهارت های مهم در نوشتن است. معمولاً وقتی کودکان به کلاس سوم تا پنجم می رسند، نوشتن از کلاسی به کلاس دیگر با تأکید بیشتر بر شروع نوشتن انشا و پاراگراف پیش می رود. انتظارات برای سنین مختلف در حال تغییر است. برای باهوش ترین کودکان سازگاری با روند نوشتن می تواند بسیار سخت باشد. حمایت و شکیبایی والدین و مراقبان در اینجا کلیدی است.
2. اختلالات یادگیری (کلینیک اختلال یادگیری)
کودکانی که با خواندن و نوشتن به دلیل چالش‌های اساسی در پردازش مشکل دارند، در اینجا با مشکل مواجه میشوند و برای بهبود نوشتن نیاز به ساختار، حمایت و تدریس خصوصی بیشتری دارند. علائم اختلال یادگیری ممکن است شامل سرعت نوشتن پایین، مهارت ضعیف، مشکل در شکل دادن حروف، چالش در حافظه کاری یا ذخیره بصری حروف و کلمات باشد.
3. نقص توجه
کودکان مبتلا به نقص توجه یا فقط با کمی مشکل در توجه، برای مدیریت زمان، مراحل و تمرکز مورد نیاز برای نوشتن تلاش می کنند. در اینجا ممکن است چالش بیشتر با کنار هم قرار دادن یک مقاله باشد. یک مقاله به مراحلی مانند تولید ایده، برنامه ریزی یک طرح کلی، نوشتن در مورد موضوع، بررسی و ویرایش کار نیاز دارد. املا و عمل نوشتن نیز در اینجا تأثیرگذار است مگر اینکه کودک از نرم افزار دیکته استفاده کند یا کار خود را تایپ کند و از بررسی املا استفاده کند.
4. نداشتن ذهن خلاق
سایر مسائل نوشتاری می تواند مربوط به تفکر درباره چه چیزی باشد (تولید ایده). ممکن است برای برخی از کودکان دشوار باشد که خلاقانه فکر کنند و بدون حمایت اولیه زیاد برای توسعه ایده‌هایشان به نوشتن بپردازند. در اینجا چالش ممکن است خلاقیت و تفکر انتزاعی باشد. کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) ممکن است با نوشتن خلاق یا روایت شخصی دست و پنجه نرم کنند، در حالی که نوشتن یک مقاله واقعی ممکن است آسان تر باشد.
5. نداشتن بیان خوب
کودکانی که در بیان شفاهی خود مشکل دارند، احتمالاً با نوشتن مشکل دارند. کودکانی که دارای اختلال زبان هستند ممکن است این مشکل را داشته باشند که نیاز به درمان دارد که به نوبه خود به آن ها کمک می کند تا خود را به صورت شفاهی و نوشتاری بیان کنند. کودکانی که با دانش و درک واژگان مشکل دارند، اغلب دچار اختلال زبانی هستند.
6. اضطراب عملکرد
کودکانی که در مورد چگونگی انجام یک کار خاص بسیار عصبی و مضطرب هستند، شاید یک مطلب را به خوبی یاد گرفته اند اما برای انتقال آن روی کاغذ یا بازگویی آن مطلب دچار مشکل خواهند شد.
7. دست خط
کودکانی که در نویسندگی مشکل دارند ممکن است در مهارت های حرکتی ظریف مورد نیاز برای نوشتن مشکل داشته باشند. این مبارزه ممکن است منجر به تشخیص اختلال هماهنگی رشدی شود، یک اختلال دشواری در مهارت های حرکتی ظریف یا درشت. کودکانی که دست خط بسیار ضعیفی دارند، معمولاً معیارهای این تشخیص را دارند.
8. انسجام روایی
کودکانی که در گفتن داستان های معنادار مشکل دارند، عموماً نویسنده خوبی نیستند. این ویژگی می‌تواند برای برخی از کودکان مبتلا به ASD مشترک باشد، زیرا داستان‌های آن ها مماس است یا جزئیات مهم را حذف می‌کند. این دشواری اغلب ناشی از دیدگاه ضعیف در هنگام فکر کردن به شنونده است.
9. برنامه ریزی و سازماندهی
کودکانی که در استفاده از راهبردها (فراشناخت)، شروع کارها، برنامه ریزی و تکمیل کارها مشکل دارند، ممکن است با نوشتن مشکل داشته باشند. برنامه ریزی حرکتی نوعی برنامه ریزی مربوط به تشکیل کلمات و حروف است. کودکی که با دست خط مشکل دارد ممکن است این چالش برنامه ریزی را داشته باشد.
10. استدلال متوالی
کودکانی که در درک چگونگی نظم دادن به رویدادها یا ایجاد یک داستان ذهنی در ذهن خود مشکل دارند، ممکن است در نوشتن مشکل داشته باشند.
11. استدلال فضایی
کودکانی که پردازش فضایی ضعیفی دارند (IQ فضایی پایین) در تلاش هستند تا ببینند حروف چگونه ظاهر می شوند و در خواندن و نوشتن مشکل دارند. مهارت های نوشتاری بسیار مهم هستند و مشکلات اغلب نیاز به اصلاح دارند. اگر فرزند شما واقعاً برای به دست آوردن کلمات در صفحه مشکل دارد، زودتر و اغلب مداخله کنید.
درمان اختلال نوشتن
شاید تا چند نسل قبل، کسب مهارت در نوشتن چندان ضرورت نداشت اما حال برای معمول ترین اتفاقات زندگی همچون نامه نگاری، نوشتن فرم ها، یا حضور در شبکه های اجتماعی، این مهارت اساسی اهمیت ویژه ای دارد. اگر فرزندتان چندان در تحصیل و مدرسه پیشرفتی ندارد، شاید به منزله وجود یک عارضه جدی با نام کودک دیرآموز باشد. تشخیص زودهنگام می تواند به درمان موفقیت آمیز منجر شود. اگرچه برخی از کودکان ممکن است علاقه‌ای به حضور در مدرسه و کسب دانش نداشته باشند، مطمئنا با آموزش اصولی میتوانند همسو با سایر کودکان پیش بروند. وجود اختلالات یادگیری به ویژه اختلال دیسگرافیا می‌تواند موانع جدی را برای فراگیری معمول ترین آموزش ها فراهم کند، البته باید مرز بین این مشکل را با مشکلاتی همچون کند ذهنی و تنبلی دانست. اختلالات یادگیری در مبتلایان به یک شکل بروز نمی کند، به نحوی که ممکن است برخی تنها شواهد اندکی را به نمایش بگذارند اما گروهی با مشکلات جدی مواجه هستند. تیمی از متخصصان که ممکن است شامل گفتار درمانگر، روانشناس و … باشد، باید ارزیابی اصولی را انجام دهند.
استراتژی های درمانی در این زمینه مبتنی بر تکنیک های زیر است:
- استفاده از تمارین خاص جهت بهبود آمادگی برای کسب توانمندی بیشتر برای نوشتن
- آموزش کاربرد درست مداد در دست
- بهبود هماهنگی در مهارت های تاثیر گذار
- به کارگیری تجهیزات آموزشی مدرن مانند استفاده از کامپیوتر
- تقویت مهارت های بصری_حرکتی
- تقویت مهارت خط پیوسته
- بهبود مهارت های مرتبط با توانمندی های بصری_حرکتی
والدین چگونه می توانند به کودک خود برای درمان این اختلال کمک کنند؟
عوض کردن برگه های کودک
می توانید برگه های بی خط را جمع کنید و به آن ها برگه های با خط بدهید تا به راحتی بتوانند کلمات را روی خط بگذارند و فاصله جاهای خالی را کاهش دهند.
یاد دادن تایپ کردن
می توانید به کودکان خود در پشت کامپیوتر تایپ کردن را یاد بدهید زیرا با این کار هم سرعت نوشتنش به مرور بالا می رود و هم استرس او برای نوشتن از بین خواهد رفت.
تمرینات ورزشی چند حسی
می توانید از کودک خود بخواهید با شن بازی کند تا با انگشتانش برای نوشتن کلمات بر روی زمین استفاده کند. چون با این کار به خاطر سپردن کلمات در ذهنشان افزایش می یابد.
صحبت کردن و نوشتن
از کودکتان بخواهید کلماتی را که می نویسد با صدای بلند بلند بخواند زیرا با این کار تمرکزشان افزایش می یابد و نقاط مختلف مغز درگیر می شود.
روش درمانی نوروفیدبک
یکی از بهترین و جدیدترین روش های درمانی برای اختلال یادگیری نوشتن در کودکان نوروفیدبک می باشد. در این روش درمانی از طریق نقشه مغزی به کودک آموزش داده می شود که خودش بتواند عملکرد مغز خود را بهبود ببخشد. در ضمن می توان گفت این روش درمانی در کنار بهترین بودن آمار بسیار خوب و موثری در درمان این اختلال دارد.
در درمان این اختلال با نوروفیدبک ابتدا ناتوانی ها کنترل می شود تا مناطق مختلف مغز که به درستی کار نمی کنند تغییر پیدا کنند. همچنین می توان گفت نوروفیدبک یک سیستم آموزشی بدون درد است که مغز را برای انجام کارآمدتر با مشارکت فعال فرد آماده می کند. از این رو به مغز آموزش داده می شود با استفاده ار الکترود هایی که به پوست سر فرد متصل شده خودش را آرام آرام بهبود ببخشد.
این الکترود ها با ژل مخصوص روی سر فرد وصل میشوند و هیچگونه انواج یا جریان الکتریکی وارد مغز نمیشود، تنها کاری ک این اکترود ها انجام میدهند این است که فعالیت های مغز را روی مانیتور به نمایش میکشد تا فرد با دیدن آنها یاد بگیرد که امواج مغزش را کنترل کرده و به مرور اختلال را شکست دهد. از این رو این روش درمانی هیچگونه عوارض جانبی نداشته و برای کودکان کاملا مناسب است.