نحوه ی برخورد با کودک لجباز برای والدین یک چالش است چرا که مجبور کردن کودکان به انجام کارهای اصلی مانند حمام کردن، غذا خوردن یا خوابیدن یک جنگ همیشگی در خانه است. مجبور هستند برای انجام کارهایی رفتاربرخورد با کودکان سرسخت برای والدین یک چالش است زیرا آنها را مجبور به انجام کارهای اساسی مانند حمام کردن ، خوردن غذا یا خوابیدن یک نبرد روزمره می کند.

بهترین راه برخورد یا یک کودک لجباز این است که به او نشان دهیم که رفتارش موثر واقع نمی شود. برای به دست آوردن نتیجه ی مطلوب، به رفتار خوب آن ها توجه کنید.

نشانه های یک کودک لجباز

هر کودکی که اراده ی قوی و مصممی دارد، لجباز نیست. قبل از هرگونه اقدام جدی ای، می بایست مطمئن شوید که کودک شما نشانه های لجبازی را دارد یا خیر. کودکان پراراده، بسیار باهوش و خلاق هستند و سوالات زیادی می پرسند و ممکن است به عنوان سرکشی آن ها در نظر گرفته شود. این کودکان نظرات مختلفی درباره ی شرایط دارند و اهل کار هستند. از سوی دیگر، کودکان لجباز به نظرات خود پایبند هستند و حاضر نیستند به حرف دیگران و والدین گوش دهند. کودکان لجباز این ویژگی ها را از خود نشان می دهند:

• نیاز شدید به شنیده و دیده شدن دارند، بنابراین اغلب به دنبال توجه والدین هستند.
• به شدت مستقل هستند.
• آنها اصرار دارند کاری را که دوست دارند انجام دهند
• عصبانیت در این کودک لجباز بیشتر از کودکان دیگر دیده می شود.
• ویژگی های رهبری قوی دارند و می توانند رئیس های خوبی شوند.
• آن ها دوست دارند کارها را با سرعت خود پیش ببرند.

تفاوت لجاجت و اراده قوی

اگر داشتن عزم راسخ یکی از علاقه مندی های شماست، بنابراین دوست دارید این ویژگی را در فرزندان خود نیز ببنید. اما مشکل این است که می بایست تفاوت بین عزم جزم و لجاجت را بدانید تا بتوانید این دو را از یک دیگر تشخیص بدهید.

• عزم راسخ به معنی ثبات در اهداف است.
• لجاجت به معنی تصمیم گیری بی قید و شرط برای انجام یک کار به شیوه ای خاص است. به زبان ساده، فرد لجباز از تغییر افکار و رفتار خود بدون توجه به خواسته های دیگران و شرایط موجود، امتناع می کند.
• لجاجت در دیگران می تواند ناشی از عوامل ژنتیکی یا رفتار اکتساب شده به دلیل تاثیرات محیطی باشد.

مقاله مرتبط: انواع مشکلات رفتاری کودکان و روش های درمان

برخورد با کودک لجباز به صبر و تلاش زیادی نیاز دارد زیرا می بایست الگوی رفتاری فرزند خود را به دقت مشاهده و درک کنید. در این قسمت از نوشته، تعدادی راهکار برای مقابله با لجبازی کودکان بیان خواهیم کرد.

نکات مهم در نحوه ی برخورد با کودک لجباز

اگر کودک لجبازی دارید به عنوان مثال هر بار که سعی می کنید به او غذا بدهید، از نشستن بر روی میز غذاخوری امتناع می کند و یا قاشق را کنار می زند یا کودک 6 ساله ی کله شقی که دارید، اصرار دارد هر روز همان لباس را بپوشد و پای خود را برای سرپیچی از هر گونه قانون بر روی زمین می کوبد، این نکات را در هنگام برخورد با کودک لجباز خود در نظر بگیرید.

1. به صحبت های کودک لجباز کاملا گوش دهید

ارتباط برقرار کردن یک خیابان دو طرفه است. اگر می خواهید فرزندتان به حرف های شما گوش دهد، ابتدا می بایست برای شنیدن حرف های او از خود تمایل نشان دهید. کودکان لجباز حرف های زیادی برای گفتن دارند و دوست دارند درباره ی موضوعات مشاجره کنند.

اگر احساس کنند که شنیده نمی شوند، ممکن است از گفته های شما سرپیچی کنند. در بیشتر مواقع، هنگامی که فرزند شما اصرار به انجام یا عدم انجام کاری دارد، گوش دادن به صحبت های او و گفتگوی آزاد در مورد آنچه او را آزار می دهد، می تواند راه حلی باشد. به عنوان مثال، اگر کودک شما نمی خواهد غذا بخورد، به زور به او غذا ندهید. در عوض، از آنها بپرسید چرا نمی خواهند غذا بخورند (شاید به دلیل بازیگوشی یا شکم درد باشد) و به حرف هایش گوش دهید.

اگر می خواهید کودک پنج ساله لجباز شما به حرف شما گوش دهد، سعی کنید با آرامش به او نزدیک شوید و مسقیما برخورد نکنید.

2. کودک خود را مجبور به انجام کاری نکنید

وقتی کودکان را مجبور به انجام کاری می کنید، یاغی گری می کنند و هر کاری را که نباید، انجام می دهند. Counterwill یک اصطلاح روانشناختی برای تغریف این گونه رفتار است. اصطلاحی که به معنی مقاومت غریزی در برابر هر نوع احساس اجبار است. این مقاومت غریزی تنها مختص کودکان نیست و بزرگسالان نیز در برابر احساس اجبار مقاومت نشان می دهند اما برای از بین بردن این دفاع در کودک، با فرزند خود ارتباط سالم برقرار کنید.

به عنوان مثال، برای مقابله با کودک 6 ساله ای که اصرار دارد قبل از خواب تلویزیون تماشا کند، از اجبار استفاده نکنید. در عوض، کنار او بنشینید و به آنچه تماشا می کند علاقه نشان دهید. وقتی کودک علاقه و حمایت شما را می بینید، از جبهه خود کناره گیری می کند و در دفعات بعدی به حرف شما گوش می دهد.

کودکانی که با والدین یا مراقبان خود ارتباط برقرار می کنند، تمایل بیشتری به همکاری نشان می دهند. سوزان استیفلمن در کتاب تربیت بدون مبارزه ی قدرت، می گوید: “ایجاد ارتباط شکست ناپذیر با کودکان نافرمان، برخورد با آنها را آسان تر می کند.”

3. به کودک لجباز حق انتخاب بدهید

کودکان لجباز از این که به آن ها بگویید چه کاری انجام دهند، آشفته می شوند. اگر به کودک 4 ساله خود بگویید که ساعت 9 باید در رختخواب باشد، به احتمال زیاد یک نه قاطعانه خواهید شنید به همین صورت اگر از کودک 5 ساله خود بخواهید اسباب بازی مورد پسند شما را بخرد، با یک نه دیگر روبرو می شوید. به جای ارائه دستورالعمل، به فرزندان خود اختیار بدهید. کودک خود را مجبور به خوابیدن در ساعت 9 نکنید، در عوض، از او بپرسید که دوست دارد امشب کدام داستان را برایش بخوانید. اگر در این شرایط همچنان سرپیچی کرد و به شما گفت که نمی خواهد بخوابد، به آرامی به او بگویید که خوابیدن یا نخوابیدن یک گزینه ی انتخابی نیست. تنها باید بین دو گزینه داستان الف یا ب، یکی را انتخاب کند. مانند یک نوار ضبط شده عمل کنید و بارها و بارها این موضوع را با آرامش تکرار کنید و خواهید دید که فرزند لجباز شما تسلیم می شود.

روانشناسان کودک هشدار می دهند که ارائه ی گزینه های انتخابی زیاد نیز راه مناسبی نیست. اگر از کودک خود بخواهید میان انبوه لباسی که دارد یکی را انتخاب کند، سردرگم خواهد شد. برای جلوگیری از این اتفاق، گزینه های ممکن را کاهش دهید و میان دو یا سه لباس به فرزند خود حق انتخاب بدهید.

4. آرامش خود را حفظ کنید

فریاد زدن بر سر یک کودک لجباز و نافرمان، یک مکالمه معمولی بین والدین و کودک را به یک میدان جنگ تبدیل می کند. فرزند شما این واکنش را به عنوان یک دعوت نامه برای مبارزه لفظی تلقی می کند و فقط اوضاع بدتر می شود. به عنوان یک بزرگسال، این مسئولیت برعهده شماست تا مکالمه را به سمت نتیجه گیری عملی هدایت کنید. به فرزند خود کمک کنید تا نیاز به انجام کاری یا رفتاری خاص را درک کند.
برای حفظ آرامش خود، مدیتیشن، ورزش و موسیقی های آرامش بخش را فراموش نکنید. موسیقی آرامش بخش را در خانه پخش کنید تا کودک شما نیز از این آرامش بهره ببرد. هر چند وقت یکبار، موسیقی مورد علاقه فرزند خود را پخش کنید تا بتوانید حمایت او را کسب کنید.

5. به کودک خود احترام بگذارید

اگر بخواهید به زور اختیار فرزند خود را به دست بگیرید، قطعا با مشکلاتی روبرو خواهید شد. در عوض، با استفاده از روش های زیر در روابط والد فرزندی الگوی احترام را ایجاد کنید.

• به دنبال همکاری دو نفره باشید، بر پایبندی به دستورالعمل ها اصرار نکنید.
• برای همه فرزندان خود قوانین ثابتی داشته باشید و در رابطه با این قوانین سهل انگاری نکنید.
• با آنها همدلی کنید – هرگز احساسات یا ایده های آنها را نادیده نگیرید.
• به فرزندان خود اجازه دهید خود کارهایشان را انجام دهند، بر وسوسه ی انجام دادن کارهای فرزند خود غلبه کنید تا خود به تنهایی وظایفشان را انجام دهند و از حمایت و اعتماد شما بهره مند شوند.

به گفته بتسی براون، نویسنده کتاب You’re Not The Boss Of Me، شما می بایست مانند یک الگو عمل کنید زیرا فرزندان همیشه اعمال شما را زیر نظر دارند.

6. رفتار مثبت کودک را تقویت کنید

گاها در موقعیت هایی قرار می گیرد که نمی دانید با کودک خود چگونه رفتار کنید تا از لجبازی او بکاهید و عصبانیت و پرخاشگری او را کنترل کنید. در این شرایط، اگر بدون فکر قبلی عمل کنید، رفتار نادرست کودک را به یک مشکل تبدیل می کنید و ناخواسته موجب تقویت این گونه رفتارها می شوید.

به طور مثال، اگر فرزند شما در مقابل هر خواسته شما نه می آورد، به این فکر کنید که خود چقدر از “نه” در مکالمات روزمره استفاده می کنید. اگر به دائما در مقابل خواسته ی دیگران نه می آورید، به طور ناخواسته یک الگو برای تقویت رفتار منفی کودک هستید.

یکی از راه های عالی برای شکستن لجاجت فرزند خود، بازی “یس” است که سوزان استیفلمن، زوج درمانگر، آن را طراحی کرده است. بازی به این گونه است که شما سوال هایی می پرسید و کودک بنا بر تمایل خود به آن ها جواب بله یا خیر می دهد. به طور مثال، از او می پرسید که دوست دارد به پارک برود، مگه نه؟ یا بستنی دوست دارد، مگه نه؟. هر چه تعداد سوال هایی که جواب مثبت به دنبال دارد، بیشتر باشد؛ کودک بیشتر احساس شنیده شدن و مورد توجه بودن را کسب خواهد کرد.

سخن نهایی

همه ی کودکان به قوانین و نظم نیاز دارند. فرزند شما باید بداند که هر عمل آن ها عواقب خوب یا بدی را در پی خواهد داشت. قوانینی اعمال کنید و مطمئن شوید که عواقب نقض قوانین را به خوبی به فرزند خود گوشزد کرده اید. به یاد داشته باشید که هدف از این کار، تنبیه کودک نیست بلکه باید کودکان را متوجه رفتار اشتباه خود بکنید. روش های زیادی برای برخورد با کودکان لجباز وجود دارد، شما می توانید از روش های ذکر شده برای کاهش لجبازی کودکان و کنترل پرخاشگری آن ها استفاده کنید.