قهوه، یکی از نوشیدنی های گرم محبوب و پرمصرف در سراسر جهان است که دارای خواص بسیاری می باشد. با این حال، مصرف بیش از حد قهوه ممکن است به اعتیاد منجر شود و در برخی موارد مشکلات جدی برای سلامتی فرد به وجود آورد. قهوه به دلیل وجود کافئین بالا ، در صورت مصرف طولانی مدت باعث بروز برخی از بیماری ها و مشکلات جسمی شود.

در برخی گزارش ها توسط افراد مختلف آسیب های روحی و روانی نیز گزارش شده است. بسیاری از مردم برای افزایش انرژی در طول روز یا کاهش میزان خواب آلودگی از قهوه استفاده می کنند اما آگاهی کافی از نوع مصرف و انواع قهوه برای مزاج فرد ندارند و خمین دلیل باعث می شود تا بیماری های زمینه ای ایجاد شود. در ادامه مطلب مزیت ها و معایب و تاثیرات قهوه صحبت می کنیم.

کافئین چیست؟ آیا کافئین اعتیاد آور است؟

کافئین یکی از مهمترین مواد موجود در قهوه، چای، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و برخی داروها است. کافئین به گروه مواد محرک عصبی مرکزی معروف است و به صورت طبیعی در بسیاری از گیاهان یافت می‌شود، اما اغلب به عنوان ماده‌ای مصنوعی به نوشیدنی‌ها اضافه می‌شود.

کافئین تاثیراتی مثبت و منفی بر سلامتی دارد. از جمله تاثیرات مثبت آن می‌توان به افزایش تمرکز و توجه، بهبود حافظه، کاهش خستگی و افزایش سطح انرژی اشاره کرد. همچنین، مصرف مقدار معقول کافئین ممکن است باعث کاهش خطر برخی بیماری‌ها مانند بیماری پارکینسون، دیابت نوع دو و بیماری های قلبی-عروقی شود.

از طرف دیگر، مصرف بیش از حد کافئین ممکن است منجر به افزایش فشار خون، اختلال در خواب، اضطراب، افزایش ضربان قلب و اختلال در گوارش شود. همچنین، مصرف بیش از حد کافئین در دوران بارداری و شیردهی ممکن است برای مادر و نوزاد مضر باشد.

مصرف معقول کافئین برای هر فرد بسته به ویژگی‌های فردی و سلامتی آن شخص متفاوت است، اما به طور کلی سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که هر فرد روزانه حداکثر ۴۰۰ میلی‌گرم کافئین مصرف کند.

چرا به قهوه اعتیاد پیدا کرده ام؟

اعتیاد به قهوه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. یکی از دلایل این اعتیاد، تاثیرات مثبت کافئین بر روی سیستم عصبی مرکزی است. کافئین مانند دیگر مواد محرک مثل نیکوتین و الکل، باعث افزایش سطح دوپامین در مغز می‌شود. دوپامین یک هورمون خاص است که وظیفه تنظیم حالت خلقی، انگیزه و تحریک را بر عهده دارد. در نتیجه، مصرف قهوه می‌تواند احساس خوشایندی، پرانرژی و خوشحالی را به وجود آورد و به همین دلیل برای بسیاری از افراد جذاب است.شیوه های اعتیاد به قهوه ممکن است برای هر شخص متفاوت باشد زیرا شرایط محیطی ، نوع قهوه ، نحوه مصرف ، مکانیسم بدن و غیره تاثیر گذار هستند. چند عامل اعتیاد آور به قهوه را معرفی کرده ایم که شامل:

1- کافئین: کافئین یکی از مواد مهم در قهوه است که می‌تواند به عنوان یک محرک عصبی عمل کند و تحریک سیستم عصبی مرکزی را افزایش دهد. مصرف بیش از حد کافئین ممکن است به اعتیاد منجر شود.

2- روتین روزانه: برخی افراد قهوه را به عنوان یک روتین روزانه به جای مصرف آب یا نوشیدنی‌های دیگر استفاده می‌کنند و با گذراندن زمان به اعتیاد می‌انجامند.

3- استرس: برخی افراد به جای استفاده از دارو و روش های درمانی ، از قهوه برای کاهش استرس و اضطراب استفاده می کنند تا به سطح پایداری از حالت روحی برسند. اینکار باعث می شود شخص برای درمان این اختلالات به طور مداوم از این نوشیدنی استفاده کند.

از کجا بفهمم به قهوه اعتیاد دارم؟

1- وابستگی به قهوه برای بیداری و انرژی

2- کاهش اثرات قهوه بر روی بدن و نیاز به مصرف مقدار بیشتری برای رسیدن به حالت بیداری

3- اختلالات خواب در صورت عدم مصرف قهوه

4- عدم توانایی در مقابله با استرس در صورت عدم مصرف قهوه

5- افزایش مصرف قهوه در طول زمان

6- عدم توانایی در ترک قهوه

عوارض مصرف بیش از حد قهوه چیست؟

1- ایجاد انواع اختلالات خواب و بی خوابی

2- افزایش فشار خون و غلظت خون

3- اضطراب و افسردگی

4- تحریک سیستم عصبی مرکزی و افزایش ضربان قلب

5- سردرد و افت فشار خون

6- تحریک گوارش و کاهش جذب مواد مغذی

 درمان اعتیاد به قهوه

با توجه به اینکه اعتیاد به قهوه ممکن است به مشکلات جدی برای سلامتی فرد منجر شود، برای کاهش آن می‌توان از راهکارهای مختلف استفاده کرد. در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره خواهیم کرد:

1- کاهش مصرف تدریجی

بهترین راه برای کاهش اعتیاد به قهوه، کاهش مصرف تدریجی آن است. بهتر است مصرف قهوه را در طول چند هفته کم کنید تا بدن شما به تدریج از کافئین سرکوب شده و وابستگی به قهوه کمتر شود.

2- استفاده از جایگزین‌های سالم

به جای قهوه، می‌توانید از نوشیدنی‌های غیر قهوه‌ای مانند چای سبز یا آب استفاده کنید. این نوشیدنی‌ها نه تنها برای سلامتی شما مفید هستند، بلکه می‌توانند به شما انرژی لازم برای روزتان را بدهند.

3- تغذیه سالم

تغذیه سالم و متنوع می‌تواند به شما کمک کند تا انرژی لازم را بدست آورید و به قهوه وابسته نشوید. برای رسیدن به تغذیه سالم، بهتر است از مواد غذایی پرمغذ و کم چرب استفاده کنید.

4- ورزش

ورزش می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر از استرس و اضطراب روبرو شوید و به قهوه وابسته نشوید. هر روز به مدت 30 دقیقه ورزش کنید تا بهبودی در وضعیت روحی و جسمی خود احساس کنید.

5- خواب کافی

خواب کافی می‌تواند به شما کمک کند تا انرژی لازم را بدست آورید و به قهوه وابسته نشوید. سعی کنید حداقل 7-8 ساعت در شب بخوابید.

با توجه به اینکه اعتیاد به قهوه ممکن است به مشکلات جدی برای سلامتی فرد منجر شود، برای کاهش آن می‌توان از راهکارهای فوق استفاده کرد. همچنین، در صورتی که به مشکل اعتیاد به قهوه برخورد کردید و نتوانستید آن را کنترل کنید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

تاثیر کافئین بر روی سیستم عصبی و روانی و راهکارهای مقابله با آن

کافئین به عنوان یک ماده محرک عصبی مرکزی عمل می‌کند و تاثیراتی بر روی سیستم عصبی دارد. بعد از مصرف کافئین، آن به سرعت از دستگاه گوارش جذب می‌شود و به عنوان یک مولکول کوچک به مغز منتقل می‌شود. کافئین در مغز باعث افزایش فعالیت عصبی می‌شود، این تاثیرات می‌تواند شامل افزایش تمرکز، انرژی و تحریک شدن حالت خلقی باشد. همچنین، کافئین می‌تواند به عنوان یک مهارکننده طبیعی عمل کند و با مهارکردن مولکول‌هایی که باعث خوابیدن ما می‌شوند (مانند آدنوزین)، به ما اجازه می‌دهد که بیدار بمانیم.

همچنین، کافئین می‌تواند بر روی سیستم عصبی خودکار نیز تاثیر بگذارد. سیستم عصبی خودکار شامل دو بخش است: سیمپاتیک (مربوط به استرس و تحریک) و پاراسمپاتیک (مربوط به آرامش و استراحت). کافئین می‌تواند باعث افزایش فعالیت سیمپاتیک و کاهش فعالیت پاراسمپاتیک شود، که ممکن است باعث افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب و افزایش اضطراب شود.