هرزه خواری یا اختلال پیکا و روش های درمان آن

اختلال پیکا یا هرزه خواری و روش های درمان آن

افراد مبتلا به اختلال پیکا یا هرزه خواری به صورت اجباری چیزهایی را می خورند که هیچ ارزش غذایی ندارد. فرد مبتلا به پیکا ممکن است وسایل نسبتاً بی ضرری مانند یخ بخورد. یا ممکن است موارد خطرناکی را بخورد، مانند خوردن تکه های فلز.

این اختلال می تواند عواقب جدی مانند مسمومیت با سرب را به دنبال داشته باشد. اختلال هرزه خواری اغلب در کودکان و زنان باردار اتفاق می افتد. معمولاً موقتی است. اگر شما یا فرزندتان تمایل دارید اجسامی را که در حقیقت غذا نیستند را بخورید، حتما به روانشناسی مراجعه کنید. درمان اختلال پیکا می تواند به شما کمک کند از عوارض جانبی جدی برای بدن خود جلوگیری کنید.

اختلال پیکا در افرادی که دارای نقص ذهنی هستند، نیز وجود دارد. این اختلال اغلب در افرادی که دچار ناتوانی در رشد شدید هستند، شدیدتر و طولانی تر است.

اختلال پیکا در کودکان و بزرگسالان

در کودکان خردسال، جویدن یا گذاشتن اشیاء در دهان ممکن است بخشی از کنجکاوی و رشد طبیعی باشد؛ اما اگر این رفتار بیش از یک ماه ادامه یابد و به سلامتی آسیب بزند، به‌عنوان پیکا محسوب می‌شود. 
در بزرگسالان، پیکا منتظر نیست تا به‌طور تصادفی اشیاء را امتحان کنند؛ این رفتار اجباری، مکرر و بدون ارزش غذایی واضح است و می‌تواند خطرات پزشکی جدی به همراه داشته باشد.

علائم شخص مبتلا به اختلال پیکا (Pica)

افراد مبتلا به بیماری پیکا مرتباً از مواد غیر غذایی استفاده می کنند. این رفتار باید حداقل یک ماه ادامه یابد تا روانشناسان به این نتیجه برسند که فرد مبتلا به اختلال هرزه خواری می باشد.

اگر مبتلا به بیماری پیکا باشید، می توانید مرتباً تمایل به خوردن موارد زیر داشته باشید:

• یخ
• صابون
• دکمه
• خاک رس
• مو
• خاک
• شن
• باقیمانده سیگار که استفاده نشده است
• خاکستر سیگار
• رنگ
• چسب
• گچ
• مدفوع

علت بروز اختلال هرزه خواری

هیچ دلیل خاصی برای بروز اختلال پیکا وجود ندارد. در برخی موارد، کمبود آهن، روی یا ماده مغذی دیگر ممکن است دلیلی باشد که فرد را به پیکا مبتلا می کند. به عنوان مثال، کم خونی، معمولاً ناشی از کمبود آهن، ممکن است دلیل اصلی ایجاد پیکا در زنان باردار باشد.

هوس های غیرمعمول شما ممکن است نشانه این باشد که بدن شما تلاش می کند تا کمبود مواد مغذی را جبران کند.

افراد مبتلا به برخی بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی و وسواس فکری عملی ممکن است به عنوان مکانیسم مقابله، به اختلال پیکا مبتلا شوند.

رژیم غذایی و سوتغذیه می توانند منجر به اختلال هرزه خواری در افراد شود. در این موارد، خوردن مواد غیرغذایی ممکن است به احساس سیری در شما کمک کند.

به طور خلاصه

دلایل احتمالی اختلال پیکا

دلایل دقیق بروز پیکا هنوز کاملاً شناخته نشده است، اما مطالعات نشان می‌دهد چند عامل ممکن است در آن نقش داشته باشند:

✔ کمبودهای تغذیه‌ای

پیکا اغلب با کمبود آهن، فقر آهن یا کمبود روی یا دیگر ریزمغذی‌ها ارتباط دارد. برای مثال، زنان باردار که به کم‌خونی فقر آهن مبتلا هستند، بیشتر در معرض پیکا قرار دارند.

✔ اختلالات روانی و رشد

افراد مبتلا به اوتیسم، اسکیزوفرنی، ناتوانی‌های ذهنی یا برخی اختلالات دیگر ممکن است در کنار دیگر علائم، رفتارهای مرتبط با پیکا هم داشته باشند. در این موارد، پیکا زمانی به‌عنوان اختلال مستقل تشخیص داده می‌شود که شدت آن نیازمند مداخله بالینی خاص باشد.

✔ عوامل فرهنگی و تغذیه‌ای

در برخی فرهنگ‌ها، مصرف خاک یا رس ممکن است بخشی از سنت باشد؛ این رفتار زمانی به‌عنوان پیکا طبقه‌بندی می‌شود که پیوسته، اجباری و بالقوه مضر باشد.

پیکا ژئوفاژی

برخی از افراد ممکن است از بافت یا طعم برخی مواد غیرغذایی لذت ببرند و هوس کنند. به عنوان مثال در برخی فرهنگ ها، خوردن خاک رس یک رفتار پذیرفته شده است. به این شکل پیکا ژئوفاژی گفته می شود.

تشخیص اختلال پیکا (DSM‑۵)

هیچ آزمایشی برای تشخیص اختلال هرزه خواری (Pica) وجود ندارد. پزشک شما این بیماری را براساس سابقه و چندین عامل دیگر تشخیص می دهد.

اختلال پیکا (Pica) در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی نسخه پنجم (DSM‑۵) به عنوان یک اختلال خوردن طبقه‌بندی می‌شود که ویژگی‌اش مصرف مداوم مواد غیرخوراکی است که ارزش غذایی ندارند. برای تشخیص پیکا، باید سه شرط زیر برقرار باشد:

1. فرد برای حداقل یک ماه این رفتار را انجام دهد.

2. این رفتار متناسب با سن رشد فرد نباشد (برای مثال در کودکان زیر ۲ سال که معمولاً اشیاء را می‌جویند، تشخیص داده نمی‌شود).

3. این رفتار بخشی از رسوم فرهنگی یا اجتماعی طبیعی نباشد.
   اگر مصرف این مواد در فردی با اختلال روانی دیگر (مانند اوتیسم یا اسکیزوفرنی) رخ دهد، تنها در صورتی پیکا ست که به اندازه‌ای شدید باشد که نیاز به درمان مستقل داشته باشد.

تشخیص افتراقی پیکا

پیکا باید از سایر شرایطی که ممکن است باعث خوردن مواد غیرخوراکی شود، تمییز داده شود، مثل:

• رفتار غذایی غیرمعمول در اوتیسم

• خوردن موقتی اشیاء در کودکان زیر ۲ سال

• علائم مرتبط با اختلال وسواس اجباری یا دیگر اختلالات خوردن

در این شرایط، تشخیص پیکا تنها زمانی گذاشته می‌شود که رفتار به طور مداوم، جدی و آسیب‌زننده باشد.

عوارض اختلال هرزه خواری درافراد

• مسمومیت، مانند مسمومیت با سرب
• عفونت های انگلی
• انسداد روده
• خفگی

درمان اختلال پیکا

درمان پیکا باید چندجانبه باشد و اهداف زیر را دنبال کند:

🔹 درمان مشکلات جسمی

اگر پیکا ناشی از کمبود تغذیه‌ای باشد (مثلاً فقر آهن)، پزشک ممکن است مکمل‌های آهن یا ویتامین تجویز کند و کمبودها را رفع نماید.

🔹 حمایت پزشکی و بررسی عوارض

اگر فرد به مسمومیت یا انسداد روده دچار شده، ممکن است لازم باشد این مشکلات درمان شود (مثلاً از طریق دارودرمانی برای مسمومیت یا جراحی برای انسداد).

🔹 درمان رفتاری

ممکن است از روش‌های تغییر رفتار و درمان‌های روانشناختی برای کاهش میل به خوردن مواد غیرخوراکی استفاده شود. تحقیقات نشان می‌دهند رفتاردرمانی می‌تواند در بهبود علائم مفید باشد، هرچند درمان‌های مشخص و استاندارد هنوز در حال توسعه‌اند.

🔹 ارزیابی روانشناختی

اگر پیکا همراه با اختلالات روانی باشد، ارزیابی و درمان این اختلالات (مثلاً وسواس یا اختلالات طیف اوتیسم) می‌تواند به مدیریت پیکا کمک کند.

عوارض جسمی و پزشکی پیکا

پیکا می‌تواند عوارض سلامت جدی ایجاد کند، از جمله:

• مسمومیت با سرب یا دیگر فلزات سنگین به‌ویژه زمانی که فرد رنگ، خاک یا مواد آلوده می‌خورد.

• عفونت‌های انگلی یا ناشی از بلعیدن مواد آلوده.

• انسداد یا سوراخ شدن روده که نیازمند جراحی است.

• آسیب دندان و مشکلات گوارشی.

پیکا در دوران بارداری و کودکان

✔ در زنان باردار، پیکا به‌خصوص زمانی که همراه با فقر آهن است، رایج‌تر دیده شده و در بسیاری موارد در طی چند ماه و با اصلاح تغذیه‌ای کاهش می‌یابد. 
✔ در کودکان خردسال، پیکا زمانی اختلال محسوب می‌شود که برای بیش از ۱ ماه ادامه یابد و فراتر از رفتار معمول رشد باشد.

چشم انداز افراد مبتلا به پیکا

در کودکان و زنان باردار، پیکا اغلب در طی چند ماه بدون درمان از بین می رود. اگر کمبود تغذیه ای باعث ایجاد پیکا شده است، درمان و رفع مشکلات تغذیه ای باید علائم هرزه خواری را کاهش دهد.

پیکا همیشه از بین نمی رود. خصوصاً در افرادی که دارای معلولیت ذهنی هستند می تواند سال ها ادامه داشته باشد. روانشناس به شما کمک می کند، که برای کمک به مدیریت بیماری چه کاری می توانید انجام دهید.

جمع‌بندی علمی

اختلال پیکا یا هرزه‌خواری یک اختلال خوردن واقعی و قابل تشخیص است که باید جدی گرفته شود. تشخیص به کمک معیارهای DSM‑۵ انجام می‌شود و درمان آن شامل اصلاح تغذیه، مدیریت عوارض پزشکی و حمایت روانشناختی است.