مشاوره تحصیلی
اغلب کشورها سالهاست که این نتیجه رسیده اند که برای تحقق اهداف آموزشی و پرورش، هدایت دانش آموزان از جهت اجتماع و مشاوره تحصیلی ضرورت دارد. در کنار مطالب آموزشی، دانش آموزان باید از جهت عاطفی و روانی امنیت داشته و به طور متعادل رشد نمایند.
مشاوره تحصیلی نوعی رابطه یاورانه فردی و گروهی است که به دانش آموزان و دانشجویان در شناخت توانایی ها و استعدادها و شیوه یادگیری، برنامه ریزی، انتخاب رشته تحصیلی و حل مشکلات آموزشی و انضباطی کمک میکند، تا بدین تربیت آنان بتوانند توانایی های خود را شکوفا سازند، و از امکانات موجود استفاده بهینه بنمایند، مشکلات تحصیلی خود را حل کنند و با محیط آموزشی سازگار شوند.
مشاوره تحصیلی چیست؟
امروزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص های مهم در ارزشیابی آموزش و پرورش است. بدون شک در دنیای پیشرفته امروزی یکی از علائم موفقیت فرد، پیشرفت تحصیلی است که بدون آن توسعه و ترقی امکان پذیر نخواهد بود.
از جمله عوامل محیطی تاثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی کسب مهارت های تحصیلی از شیوه های مختلف از جمله مشاوره تحصیلی فردی و گروهی است. کاربرد فنون و مهارت های مطالعه و یادگیری باعث می شود مطالعه آسان تر، سریع تر و لذت بخش تر پیگیری شود. از مهم ترین این مهارت ها می توان به مدیریت زمان، برنامه ریزی، تمرکز حواس یادداشت برداری، خلاصه کردن، تند خوانی و تقویت حافظه اشاره کرد. بنابراین یکی از راه های افزایش مهارت های تحصیلی و پیشرفت دانش آموزان بهره بردن از مشاوره تحصیلی است.
در مشاوره تحصیلی به دانش آموز کمک می شود تا بتوانند دروس و رشته تحصیلی مناسبی را انتخاب کند، از قوانین مدرسه و مقررات آموزشی و امتحانی آگاه گردد و مشکلات درسی خود را مرتفع سازد. هدف نهایی مشاوره تحصیلی، کسب موفقیت تحصیلی است. آموزش شیوه صحیح مطالعه و تمرین دروس، نحوه استفاده از منابع و یادگیری یادداشت برداری و خلاصه کردن کتاب از شیوههای مناسب تحصیلی، عالم مهمی در پیشرفت تحصیلی و موفقیت تحصیلی است.
دانش آموزان لازم است از ارتباط بین رشته های تحصیلی و مشاغل آگاه شوند. زیرا مشاوره تحصیلی مقدمه ی مشاوره شغلی است.
به گفته دکتر حمید احدی روانشناس شناختی، تحصیلی و شغلی، مشاوره تحصیلی و به دنبال آن مشاوره شغلی طیف وسیعی از افراد و موضوعات را در بر می گیرد. مشاوره تحصیلی از ابتدای گذار کودک به پیش دبستانی و مدرسه که مشکلاتی مانند اضطراب جدایی رخ می دهد، تا گذار کودک به مقاطع تحصیلی مختلف، بلوغ، دانشگاه و پس از آن پیدا کردن شغل مناسب و موفقیت در شغل و حتی گذار از کار به خانه (بازنشستگی) را شامل می شود. کار مشاور شغلی و تحصیلی خوب تسهیل فرایند موفقیت و هموار کردن این مسیر برای افراد است.
مشاوره درسی در چه زمینه هایی می تواند کمک کند؟
خلاصه از فعالیت های مشاوره تحصیلی به صورت زیر است.
انتخاب رشته
انتخاب رشته در پایه نهم برای انتخاب رشته تحصیلی در مقطع دبیرستان یا همان پایه دهم به بعد، یکی از پایه های اصلی برای ورود موفق به دانشگاه است که می تواند روی زندگی تحصیلی و به تبع آن زندگی شما در بزرگسالی تاثیر زیادی داشته باشد.
به همین علت، مراجعه به مشاوره تحصیلی در این دوره حساس، می تواند یک انتخاب بسیار هوشمندانه باشد.
معمولا کسانی که مشاوره انتخاب رشته می دهند در این زمینه آموزش آکادمیک ندیده اند و صرفا بر اساس تجربه و آزمون و خطا، اطلاعاتی که بدست آورده اند را در اختیار دانش آموزانی که در پایه نهم و در انتظار انتخاب رشته هستند قرار می دهند.
اما در برخی مراکز مشاوره و کلینیک های روانشناسی مانند کلینیک ذهن آرا، مشاوره تحصیلی توسط متخصصین مجرب ارائه می شود.
در مشاوره انتخاب رشته، دکتر متخصص که دوره مشاوره آموزشی و تحصیلی را در دانشگاه گذرانده است، با استفاده از دانش تئوری و داشته های تجربی، به مراجعه کنندگان درباره این انتخاب سرنوشت ساز مشاوره می دهد.
هوش، استعداد و علاقه
یکی از مهم ترین عواملی که به رشد فردی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان کمک می کند، شناسایی استعداد های درونی و مطابقت آن با علاقه و هوش دانش آموز می باشد. براساس شناخت کامل توانایی ها و استعدادها، می توان حوزه ی تحصیلی و شغلی مناسب را انتخاب کرد و در مسیری قدم گذاشت که به احتمال زیاد موفقیت را به دنبال خواهد داشت.
در فرایند مشاوره تحصیلی، در هر زمان و هر مقطع تحصیلی که باشید، مشاور با استفاده از آزمون های روانی موجود در این زمینه و مصاحبه با دانش آموز جنبه های هوشی، استعداد و علایق مراجع را شناسایی می کند.
شناسایی علل افت تحصیلی
برخی از دانش آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش آموزان خود به مشاوره تحصیلی مراجع میکنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی میشوند.
شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام میکنند. یا اینکه راهنمایی هایی به دانش آموزان برای رفع علت ارائه میشود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار میگیرد. از جمله این راهنمایی شامل شیوه افزایش انگیزش دانش آموز، آموزش شیوههای صحیح مطالعه، آموزش شیوههای مواجهه با تغییرات اساسی و غیره خواهد بود.
شیوه های مطالعه
اکثر افراد نمی دانند که چگونه می توانند عملکرد تحصیلی بهتری داشته باشند و هر چقدر هم که مطالعه می کنند، به نتیجه ای نمی رسند. عادات مطالعاتی دانش آموزان چندان موثر نیست و هنگام مطالعه برای کنکور و دانشگاه با مشکلات زیادی روبرو می شوند.
یادگیری شیوه های مطالعه موثر، نقش مهمی در پیشرفت تحصیلی دارد و نیازمند یادگیری مهارت های مطالعاتی صحیح می باشد.
یکی از فعالیت هایی که در فرایند مشاوره تحصیلی رخ می دهد، آموزش مهارت ها و روش های مطالعاتی کارآمد است. مشاور تحصیلی، روش های مناسب را متناسب با شرایط فردی اراده می دهد و با تمرین و تکرار، به تحکیم این مهارت ها می پردازد. مدیریت زمانی، تفکر نقاد، مطالعه گروهی، سوال پرسیدن، یادداشت برداری از جمله عواملی هستند که در این زمینه مورد بحث و تمرین قرار می گیرند.
تکنیک های بهسازی حافظه
در فرایند تحصیل نیاز هست که حجم زیادی از اطلاعات را به خاطر بسپارید. به خاطر سپردن دروس می تواند کمی دشوار باشد و زمانی که حرف از درس های سخت و حجیم می شود، داشتن حافظه خوب امری غیر ممکن به نظر می رسد.
بسیاری از دانش آموزان احساس می کنند که حافظه ی قویی ندارند، اما خوشبختانه حفظ کردن و به خاطر سپردن تنها مختص نوابغ جامعه نیست بلکه یک نوع مهارت است که می توان آموزش دید و آن را تقویت کرد.
مشاوران تحصیلی، از تمرین های تکنیکی تجسم و ترفند های حافظه برای سرعت بخشیدن به پروسه دریافت و ذخیره اطلاعات استفاده می کنند. تکنیک های حافظه به دانش آموزان کمک می کند تا حافظه خود را تقویت کنند و اطلاعات را به حافظه بلند مدت بسپارند. مشاوره تحصیلی به مراجعین کمک می کند تا مطالبی را برای سالها به ذهن بسپارند. ترفند های حافظه آموزش داده شده به درک و تفکر بهتر نیز منجر می شود.
کاهش اضطراب امتحان
اغلب افراد در جلسه امتحان و یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارا هستند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملا طبیعی و گاهی حتی ضروریست. چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود میبخشد. اما در صورتی که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالا برود باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد. بنابراین مشاور تحصیلی تلاش میکنند با آموزش شیوه صحیح مطالعه، بالا بردن کارآیی حافظه و استفاده بهینه از زمان، دانش آموز اطمینان و یقین نسبت به خود پیدا کند.
به عبارتی تلاش میکند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او میشوند جلوگیری کند.
افزایش تمرکز و جلوگیری از حواس پرتی
پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط مستقیمی با افزایش تمرکز و جلوگیری از حواس پرتی دارد. همه ی دانش آموزان نابغه نیستند اما می توان با توسعه تمرکز در آنها، عادات مطالعاتی مناسب و خوب را پرورش داد تا فرد بتواند نمرات خوبی کسب کند و با موفقیت دوران تحصیلی را پشت سر بگذراند. داستان مسابقه بین خرگوش و لاک پشت را که به یاد دارید؟ همین داستان اهمیت تمرکز و توجه به یک موضوع را به خوبی نشان می دهد. در فرایند مشاوره تحصیلی، در کنار آموزش تکنیک ها مطالعه، راه های افزایش تمرکز نیز آموزش داده می شود. اگر مجموعه تمرین ها و مراحل گفته شده توسط دانش آموزان دنبال شوند، عدم تمرکز، البته اگر ناشی از اختلال بیش فعالی_نقص توجه نباشد، به راحتی قابل حل می باشد.
اهمیت مشاوره تحصیلی
مشاوره تحصیلی نقش مهمی در زندگی هر دانش آموز دارد زیرا به آنها کمک می کند تا در هر مرحله از سفر تحصیلی و حرفه ای خود تصمیمات آگاهانه بگیرند. بسیاری از ما فکر میکنیم که در تلاشهای تحصیلی یا شغلی خود به هیچ راهنمایی حرفهای نیاز نداریم، اما مربی مناسب در واقع میتواند زندگی شما را متحول کند. بیایید نگاهی به اهمیت مشاوره تحصیلی برای یک دانش آموز و حرفه ای بیندازیم:
- مشاوره شغلی برای دانشجویان
- یافتن چیزی که علاقه مند به تحصیل یا دنبال کردن آن به عنوان شغل هستید
- شفاف سازی اهداف تحصیلی
- برداشتن گام های آگاهانه در جهت آرزوهای آموزشی
- بر اساس علایق و ترجیحات خود یک برنامه شغلی ایجاد کنید
- یافتن گزینه های تحصیلی با بودجه شما
- خود ارزیابی
- در مورد انتخاب های تحصیلی خود مطمئن شوید
- دانش آموزان را راهنمایی کنید تا به آموزش رویایی خود برسند
- مشاوره تحصیلی برای متخصصین شاغل
- راهنمایی برای تحصیلات عالی یا ادامه تحصیل
- استفاده از مهارت ها و تحصیلات مناسب برای رسیدن به شغل رویایی خود
- مربی در جهت تغییر شغل
- یافتن بهترین فرصت های شغلی ممکن
- آمادگی برای مصاحبه
- شناخت شخصیت، نقاط قوت و ضعف خود برای یافتن شغل مناسب
- تسهیل تغییر در اواسط شغل یا تغییر شغل
- مشاوره تحصیلی PPT
ماهیت مشاوره تحصیلی
در طول سالها، تقریباً هر صنعت، از جمله بخش آموزش، رشد فوقالعادهای داشته است. این امر به نوبه خود نیاز به مشاوره تحصیلی را افزایش داده است. علاوه بر این، با ظهور فن آوری های جدید، شیوه مشاوره شاهد تغییر پارادایم بوده است. جدا از فرآیند متعارف، مشاوره شغلی و تحصیلی آنلاین، تکنولوژی به دانش آموزان این فرصت را داده است که با کلیک یک دکمه از جلسات کلاس جهانی استفاده کنند. آنها می توانند به راحتی برنامه های خود را رزرو کرده و به آنها دسترسی داشته باشند. صرف نظر از موقعیت جغرافیایی و توسعه، هر کسی می تواند در هر نقطه از جهان مشاور متخصص و زبده ای را انتخاب کند.
مزایای مشاوره تحصیلی چیست؟
به دلیل در دسترس بودن مجموعه ای از دوره ها و ترکیب موضوعات، ما اغلب در هنگام انتخاب شغل خود را در دوراهی می یابیم. مشاوره تحصیلی در چنین مرحله ای حیاتی می شود. بنابراین، اگر شما هم میخواهید بدانید که چرا مشاوره تحصیلی برای دانشآموزان ضروری است، در زیر برخی از دلایلی که باید مشاوره تحصیلی را در نظر بگیرید، ذکر شده است:
- مشاوره تحصیلی به شما کمک می کند تا به اشتیاق خود و چیزهایی که در آنها مهارت دارید پی ببرید.
- با استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT، با نقاط ضعف و قوت خود آشنا می شوید.
- اعتماد به نفس را افزایش می دهد و به شما در تصمیم گیری آگاهانه کمک می کند.
- مشاوره تحصیلی به شما کمک می کند تا چالش هایی را که احتمالاً سر راهتان قرار می گیرند پیش بینی کنید و به شما امکان می دهد از قبل برای آن آماده شوید.
- مشاوره باعث شفافیت افکار و کاهش استرس مرتبط با شغل می شود.
- مشاوره تحصیلی فرصتی را برای بهبود رفتار با کمک به شما در تشخیص صفات منفی می دهد.