طلاق یک طرفه چیست؟ علت های اساسی جدایی در خانواده ها
طلاق یک طرفه چیست؟ چه انواعی دارد و راه حل آن چیست؟ زندگی کردن دو نفر کنار هم می‌تواند سختی‌ها و آسانی‌ها و فراز و نشیب‌های زیادی به همراه داشته باشد. گاهی مواقع سختی‌های زندگی بیشتر از حد انتظار می‌شود و زن و مرد تصمیم می‌گیرند که مسیر متفاوتی را برای ادامه زندگی خودشان در پیش بگیرند. در این شرایط اغلب زوجین برای طلاق، به تفاهم می‌رسند و برای جدایی و ساختن زندگی مناسب خودشان اقدام می‌کنند. اما بعضی مواقع ممکن است فقط یکی از زوجین به خاطر مشکلات و کشمکش های زندگی شخصی یا زناشویی که دارد تصمیم به طلاق بگیرد. در این شرایط موضوع طلاق یک طرفه مطرح می‌شود و فردی که درخواست طلاق دارد باید تمام مراحل طلاق را به تنهایی انجام دهد.
طلاق یک طرفه چیست؟
در طلاق یک طرفه توافقی بین زوجین انجام نشده و هر کدام از طرفین طلاق خواستار حق و حقوقشان مانند مهریه حضانت فرزندان و… هستند. به همین خاطر فردی که درخواست طلاق یک طرفه را مطرح می‌کند باید مدارک و مستندات لازم و کافی را آماده کرده و به دادگاه ارائه کند. سپس دادسرا طبق مدارک و مستدات ارائه شده، شرایط طلاق از طرف زن یا طلاق از طرف مرد را بررسی می‌کند و در نهایت با تعیین حق و حقوق هر یک از طرفین حکم طلاق را صادر می‌کند. در طلاقی که به صورت یک طرفه مطرح می‌شود امکان دارد که زوج یا زوجه در جلسات دادگاه و مشاوره طلاق حاضر نشوند و همکاری لازم را برای پیش بردن پرونده طلاق نداشته باشند. به همین دلیل است که پرونده‌های طلاق یک طرفه نسبت به پرونده‌های طلاق توافقی پیچیدگی‌های بیشتری دارند و باید وکیل حقوقی متخصص این حوزه کنارتان باشد تا بتوانید پرونده را به نتیجه برسانید.
انواع درخواست طلاق
درخواست های طلاق به سه دسته تقسیم می شود:
1. درخواست طلاق یک طرفه زن
2. درخواست طلاق یک طرفه مرد
3. درخواست طلاق توافقی از طرف زوجین (مرد و زن)
تفاوت طلاق یک طرفه و طلاق توافقی
در طلاق توافقی زوج برای دریافت مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، حضانت فرزند و… با هم توافق می‌کنند؛ بنابراین در طول جلسات دادرسی اعتراضی بابت دریافت یا بخشیدن مهریه و… وجود نخواهد داشت و رای دادگاه برای جدایی و طلاق سریع‌تر صادر می‌شود. همچنین، با توجه به اینکه زن و مرد برای طلاق با هم توافق کرده‌اند، هر دو آنها در جلسات دادگاه و مشاوره حاضر می‌شوند و روند اجرای پرونده طلاق با مشکل یا وقفه مواجه نمی‌شود. اما در طلاق یک طرفه باید زن دلیل طلاق را به دادگاه ثابت کند و بنا بر دادخواست تنظیم شده از طرف زن و ارائه دلایل و مستندات، مرد باید کلیه حق و حقوق زن را بپردازد و برای اجرای حکم قاضی و جاری شدن صیغه طلاق زن را همراهی کند. همچنین در صورتی که مرد درخواست طلاق را مطرح کرده باشد، باید حقوق زن شامل مهریه، نفقه و… را بپردازد. بعد از آن دادگاه رای طلاق را صادر می‌کند. به همین خاطر است که پرونده‌های طلاق یک طرفه پیچیده‌تر است و باید وکیل آشنا با قوانین حقوقی برای پیشبرد پرونده همراه خواهان یا خوانده باشد. و در نهایت، در طلاق‌های توافقی هزینه طلاق معمولاً توسط هر دو نفر پرداخت می‌شود؛ اما برای طلاق یک طرفه فردی که درخواست طلاق را مطرح کرده است باید هزینه کلیه مراحل را بپردازد.
طلاق یک طرفه از جانب زن
قانون در کشور ایران از فقه اسلامی گرفته شده و بر اساس شرع، حق طلاق با مرد است. مگر اینکه یک زن در زمان ازدواج یا بعد از ازدواج از شوهر خود، وکالت در طلاق را دریافت کند که در این صورت کار برای زنان بسیار راحت تر خواهد بود؛ زیرا پس از دریافت این وکالت زن هم مانند همسرش حق طلاق دارد.
اما اگر زنی در زندگی مشترک تحت فشار قرار بگیرد و حق طلاق هم نداشته باشد می تواند به صورت یک طرفه طلاق بگیرد؟
هر چند که شرع و قانون حق طلاق را برای مردان قرار داده اند، اما زن هم تحت برخی شرایط می تواند برای جدایی به تنهایی اقدام کند و دلایل خود را برای جدایی به دادگاه ارائه بدهد.
ممکن است یک همسر زنی به او خیانت کند، رفتارهای ناپسند داشته باشد یا حتی قدرت باروری نداشته باشد. پس زن حق دارد که از همسرش برای زندگی بهتر جدا بشود.
مهم ترین دلایل طلاق یک طرفه زنان
از مهم ترین دلایلی که یک زن می تواند با استناد به آن ها برای جدایی اقدام کند عبارتند از:
- مرد قدرت باروری نداشته باشد.
- نفقه زن را پرداخت نکند.
- مرد بیماری داشته باشد که واگیر دار باشد یا بیماری روانی که به همسرش آسیب بزند.
- عدم تفاهم و توافق با یکدیگر و یا اینکه مرد خانه را ترک کند.
- مرد با زنان دیگری رابطه نامشروع داشته باشد یا بدون اجازه ی همسرش با زن دیگری ازدواج کند.
- شوهر به دلیل ارتکاب جرمی به حبس بالای ۵سال محکوم شود و یا جرمی مرتکب شود که به شان و شخصت همسرش لطمه وارد کند.
- مرد رفتار هایی مانند ضرب و جرح یا فحاشی داشته باشد. مثلا مدام به همسرش توهین کند.
- مرد نتواند مسکنی را برای زندگی مشترک تهیه کند.
- مرد به همسرش خیانت کند و این امر در دادگاه ثابت شود.
- زن از همسرش متنفر شود و دیگر نتواند با او زیر یک سقف زندگی کند.
- رها کردن زوجه. مثل مردی که زن و فرزندش را رها می کند و به خارج از کشور می رود.
- مرد با همسرش مدتی رابطه جنسی برقرار نکند.
- مرد عیب هایی داشته باشد که در رابطه ی زناشویی آن ها تاثیر بگذارد. مثلا ناتوان در برقراری رابطه جنسی باشد.
- مرد از همسرش توقعات جنسی نامعقول و بیمارگونه ای داشته باشد.
- به هر دلیلی مرد برای مدت طولانی از همسرش دور بماند.
- مرد به مشروبات الکی یا مواد مخدر اعتیاد داشته باشد.
همه ی این مواردی که بیان شد، دلایلی است که زندگی مشترک را برای یک زن بسیار سخت می کند. زنی که شوهری معتاد دارد یا با زن های متعددی رابطه دارد، می تواند خودش برای جدایی اقدام کند. حتی اگر شوهرش برای طلاق رضایت نداشته باشد. چون قانون این حق را به زن می دهد که وقتی زندگی برایش سخت شد، از همسرش جدا شود، حتی اگر وکالت در طلاق نداشته باشد.
طلاق یک طرفه از جانب مرد
برخی از افراد یک باور غلطی درباره ی طلاق دارند و آن این است که مرد می تواند همسرش را بدون اما و اگر یا دلیل خاصی طلاق بدهد.
شاید در گذشته مردان می توانستند بدون دلیل خاصی همسرشان را طلاق دهند اما در حال حاضر اصلا اینگونه نیست. ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی در این مورد بیان می کند که مرد می تواند با توجه به شرایطی که قانون تعیین کرده است همسرش را طلاق دهد.
بنابراین مرد طی یکسری مراحل می تواند همسرش را طلاق دهد که در ادامه به این مراحل خواهیم پرداخت.
مراحل طلاق یک طرفه از جانب مرد
- دادخواست صدور گواهی عدم سازش: اولین مرحله برای طلاق یک طرفه از جانب مرد این است که به دفتر خدمات قضایی برود و دادخواست صدور گواهی عدم سازش را نوشته و به دادگاه خانواده ارسال کند.
- ارجاع به داوری: دادگاه زن و شوهر را به داوری می فرستد و آن ها موظف اند که یک شخص متاهل که واجد شرایط است را به عنوان داور معرفی کنند. این فرد می تواند از نزدیکان آنها باشد.
- پرداخت حق و حقوق مالی زن: اگر طلاق به صورت یک طرفه از جانب مرد باشد، او موظف است که حق و حقوق مالی زن را که شامل نفقه، مهریه، اجرت المثل و مواردی از این قبیل است را پرداخت کند.
- دریافت گواهی عدم سازش از دادگاه: زمانیکه دادگاه تشخیص دهد امکان ادامه ی زندگی مشترک بین زن و شوهر وجود ندارد؛ گواهی عدم امکان سازش را برای آن ها صادر می کند.
- مراجعه به دفاتر ازدواج و طلاق: در مرحله ی آخر زن و شوهر باید به همراه گواهی عدم سازش به در ازدواج و طلاق بروند تا خطبه ی طلاق برای آن ها جاری شود.
بعضا در زندگی مشترک شرایطی ایجاد می‌شود. که یکی از زن و مرد مجبور می‌شود به صورت یک طرفه و بدون رضایت همسر خود برای طلاق اقدام نماید.در حقیقت این نوع طلاق هم از جانب زن صورت می‌گیرد و هم از طرف مرد. مانند زمانی که شوهر یک زنی معتاد یا فحاش باشد و یا توانایی باروری نداشته باشد، می‌تواند از همسر خود طلاق بگیرد. این موارد برای شوهری که تصمیم دارد همسر خود را طلاق بدهد نیز مشابه است. مانند زنی که مبتلا به بیماری روانی یا مقاربتی است و یا معتاد به الکل یا مواد مخدر می‌باشد. در کلیه این موارد هر کدام از زوجین قادرند بدون موافقت همسر خود نسبت به طلاق اقدام کنند.
طلاق بهتر است یا تحمل؟
همه کسانی که ازدواج می‌کنند به امید داشتن روزهای طلایی و سرشار از خوشبختی پا به دنیای تأهل می‌گذارند. شروع یک زندگی جدید با فردی که قرار است در تمام چیزهایی که دارید و ندارید شریک و سهیم باشد. زندگی که زن و مرد می‌خواهند باهم بسازند و کنار هم به آرامش برسند؛ اما گاهی معادلات باهم جور درنمی‌آیند و زندگی مشترک بویی از آرامش به خود نمی‌گیرد. وقتی در این روزهای تلخ و پرتنش کودکان هم حضور داشته باشند تصمیم مشکل‌تر خواهد بود. تأثیر طلاق والدین بر کودکان همواره پیامدهای داشته که زندگی و آینده آنها را تهدید می‌کند.
تاثیرات جدی طلاق بر افسردگی کودکان
از عواقب مهم تأثیر طلاق والدین بر کودکان افسردگی است. قطعاً کودکانی که شاهد جدایی و از هم پاشیدن رابطه پدر و مادرشان هستند بیشتر مستعد افسردگی هستند. کودکان با طلاق والدین با افت شدید تحصیلی مواجه شده، عزت‌نفس پایین‌تری دارند و در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل می‌شوند.
بیشتر این کودکان از جمع گریزان شده و منزوی می‌شوند، در ارتباط با همسالان خود پرخاشگری از خود نشان داده و مشکلات رفتاری فراوانی خواهند داشت که تمامی این‌ها از علائم افسردگی در کودکان است.
کودکان برای سلامت روانی و رشد شخصیتی به حضور مؤثر هر دو والدین نیاز دارند و نبود هرکدام، آنها را به سوی افسردگی سوق می‌دهد. نتایج پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد شیوع افسردگی در کودکان طلاق به شکل فزاینده و تأسف باری بیشتر از کودکان عادی است.
معمولاً افسردگی کودکان تشخیص داده نشده و درمان نمی‌شود و این علائم را به عنوان تغییرات عاطفی و روانی، عادی تشخیص می‌دهند. علائم اولیه افسردگی در کودکان حول محور غم و اندوه، احساس ناامیدی و تغییرات خلقی می‌چرخد. والدین باید به موقع از مشاورین کودک کمک گرفته تا آسیب کمتری دنیای کودکی آنها را تهدید کند.
هنگامی که یکی از زوجین تصمیم می‌گیرد از همسر خود جدا شود، باید علاوه بر معایب طلاق نیز آگاهی کاملی از این موضوع مهم داشته باشد. فکر کردن به شرایط زندگی بعد از طلاق، آینده فرزندان و آسیب‌های اجتماعی احتمالی برای اتخاذ تصمیم نهایی الزامی است. زیرا تصمیم احساسی و عجولانه گاهی مانند شکستن تمام پل‌های پشت سر است. در این حالت راه بازگشتی وجود ندارد و پشیمانی بی فایده است.