درمان استرس در نوجوانان، راه های کاهش آن
دوره نوجوانی را می توان جز پراسترس ترین دوران زندگی هر فردی در نظر گرفت. نوجوانان با انواع استرس ها روبرو هستند. این استرس ها از عوامل مختلف فردی و محیطی ناشی می شوند. علت این استرس هر چه که باشد، شروع مسیر بزرگسال را با چالش های زیادی مواجه می کند. درمان استرس در نوجوانان و جست و جوی راه های کاهش استرس در نوجوان می تواند این چالش ها را به طور چشم گیری کاهش داده و راه ها را هموار تر کند.
نوجوانان خود از شیوه های مختلفی برای مقابله با استرس این دوران استفاده می کنند و گاه این استراتژی ها مفید و گاه می تواند مخرب باشد و اثرات مختلفی روی سلامت روان و جسم آن ها می گذارد. در این نوشته از ذهن آرا به بررسی راه های درمان استرس در نوجوانان و راهبردهای کاهش استرس نوجوانان خواهیم پرداخت.
استرس در نوجوانان چیست؟
استرس یک نوع پاسخ به چالش ها یا شرایط سخت است که شما را آماده می کند تا با انرژی و قدرت با جالش ها روبرو شوید. هنگامی که احساس می کنید می توانید با این چالش ها کنار بیایید، استرس شما را برای انجام عمل آماده می کند و به شما انگیزه انجام کارها را می دهد.
همه استرس را تجربه می کنند، و برخی از استرس ها می توانند خوب باشند. اگر کودک و نوجوان شما گاها دچار استرس شود، اشکالی ندارد.
اما اگر استرس بیش از حد ادامه پیدا کند یا استرس نوجوان بیشتر از آن چیزی باشد که بتواند با آن کنار بیاید، می تواند خواب، فکر و یادگیری را مختل کند و مانع لذت بردن از زندگی شود.
علائم استرس در نوجوانان
علائم استرس در نوجوانان می تواند در رفتار، احساسات، جسم و تفکر آنها نمایان شود.
علائم رفتاری استرس و اضطراب
اگر نوجوانی دچار استرس شود، ممکن است تغییراتی در رفتار او مشاهده کنید. به عنوان مثال، ممکن است:
- از انجام فعالیت های لذت بخش امتناع کند
- به مدرسه نرود یا در مدرسه عملکرد خوبی نداشته باشد
- عصبی یا مضطرب به نظر برسد
- کم یا زیاد بخوابید
- بیشتر یا کمتر از حد معمول غذا بخورد
- الکل یا مواد مخدر مصرف کند
- قمار کند
- مسکن های بدون نسخه استفاده کند
- تهاجمی رفتار کند
علائم عاطفی
اگر نوجوان تحت فشار و استرس زیادی باشد، ممکن است تغییراتی در احساسات او مشاهده کنید. به عنوان مثال، ممکن است:
- احساس غم و اندوه، بی حالی یا ناامیدی را تجربه کند
- بدخلق شود یا عجیب و غریب رفتار کند
- احساس کند که هیچ چیز درست پیش نمی رود
- بدون دلیل مشخص تغییرات خلقی را تجربه کند
- به سختی آرامش داشته باشد
علائم فیزیکی
گاهی اوقات ممکن است علائم فیزیکی استرس را مشاهده کنید. در این شرایط نوجوان ممکن است:
- احساس بیماری کند، به عنوان مثال، سردرد، شانه درد، معده درد یا فک درد داشته باشد
- سرماخوردگی یا عفونت مکرر داشته باشد
- کاهش یا افزایش وزن داشته باشد
- حملات پانیک، سرگیجه، تنفس سریع یا سوزن سوزن شدن را تجربه کند
علائم فکری
استرس می تواند بر تفکر نوجوان تأثیر بگذارد. ممکن است نوجوان:
- به سختی تمرکز کند
- در به خاطر سپردن مسائل، سازماندهی، برنامه ریزی یا تصمیم گیری مشکل داشته باشد
- عجولانه تصمیم بگیرد
- یا قضاوت نادرست داشته باشد
علت استرس در نوجوانان
موارد بسیاری از جمله موارد زیر می توانند موجب استرس در نوجوانان شوند.
- مدرسه یا بهتر بگیم استرس مدرسه در نوجوانان، به ویژه تکالیف، امتحانات و فشار برای انجام کارها به بهترین شکل
- روابط دوستی در فضای مجازی
- تغییرات زندگی مانند ترک تحصیل، ورود به دانشگاه یا تغییر شغل
- انجام کارهای زیاد، و احساس عدم آمادگی یا غرق شدن در انجام وظایف
- درگیری خانوادگی
- تصمیمات بزرگ
- کمبود خواب
مقاله مرتبط: چگونه استرس خود را کاهش دهیم؟ 37 فعالیت و بازی ساده
درمان و کاهش استرس توسط والدین
به طور کلی، اگر می خواهید میزان استرس فرزندتان را کاهش دهید، این موارد را در نظر داشته باشید.
- وقتی کودک شما می خواهد صحبت کند، به طور فعال به او گوش دهید.
- به فرزند خود اطلاع دهید که می تواند در مورد هر چیزی، حتی موضوعات دشوار، با شما صحبت کند.
- با فرزند خود به ویژه هنگامی که دچار استرس شده است، زمان بگذارنید.
- کارهایی مانند پختن غذای مورد علاقه او، مشاهده فیلم مورد علاقه ی او را که حس خوبی به نوجوان می دهد، انجام دهید.
تغییر سبک زندگی سالم برای کاهش و درمان استرس نوجوانان
انتخاب سبک زندگی خانوادگی سالم می تواند به نوجوان شما کمک کند تا استرس را کاهش داده و در هنگام مواجه با استرس بتواند آن را کنترل کند.
- انجام فعالیت های بدنی: ورزش کورتیزول “هورمون استرس” را از بین می رود و به آرامش بدن کمک کند.
- رژیم غذایی مناسب: مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه، گوشت بدون چربی، غذاهای لبنی و غلات کامل
- آرامش و استراحت، به ویژه قبل از خواب: فعالیت هایی مانند پیاده روی، مطالعه کتاب، حمام آرامش بخش یا گوش دادن به موسیقی
- خواب کافی و باکیفیت: یکی از بزرگترین علل استرس در نوجوانان، نداشتن خواب کافی است. نوجوانان به حدود 8 تا 10 ساعت خواب در شب نیاز دارند.
تفکر سالم برای مدیریت استرس نوجوانی
طرز تفکر و الگوهای فکری هر شخصی بر میزان استرس دریافت شده از محیط تاثیر مستقیم دارد. در نوجوانان نیز این موضوع صدق می کند و الگوهای رفتاری نامناسب مقابله با استرس را دشوار می کند. اگر تفکر روزانه شما به یک تفکر نادرست تبدیل شود، از کنترل خارج می شود.
برخی از الگوهای متداول تفکر بی فایده و نادرست عبارتند از:
ذهن خوانی یا تصور این که دیگران نظر بدی در مورد شما دارند: به عنوان مثال، “آنها فکر می کنند من احمق هستم”، “او فکر می کند در هیچ کاری خوب نیستم”
فکر می کنم همه چیز همیشه اشتباه خواهد بود: برای مثال، “هیچ چیز هرگز درست نمی شود” ، “همه همیشه علیه من هستند” ، “من هرگز قادر نخواهم بود …”
برچسب زدن به خود: برای مثال، “من خوب نیستم”، “من احمق هستم”، “من ناامید هستم”
تفکر مطلق: به عنوان مثال، “من باید این کار را انجام دهم، چاره ای ندارم” ، “این هرگز کار نخواهد کرد”
پیشگویی یا انتظار بدترین ها: به عنوان مثال، “من مطمئناً نمی توانم این کار را به درستی انجام دهم”، “به هر حال به نتیجه نمی رسد”، “وقتی این اتفاق نیفتد احساس وحشتناکی خواهم داشت”
تفکر همه یا هیچ: برای مثال، “او همه چیز را درست انجام می دهد، و من همیشه آن را اشتباه می بینم”، “باید کامل باشد”، “اگر فقط من این کار را انجام می دادم، خوب می شد”.
نوشته ی مرتبط: کاهش استرس کودکان در مدرسه، ۱۰ روش کاربردی
تشویق به تفکر مفید
نوجوان خود را ترغیب کنید تا راه های تفکر مناسب در شرایط دشوار را بیاموزد. برای صحبت درمورد استرس و اضطراب نوجوانتان این راه ها را امتحان کنید.
- با فرزند خود در مورد عوامل ایجاد کننده استرس صحبت کنید.
- نوجوان خود را تشویق کنید تا افکار مرتبط با این موقعیت یا رویداد را شناسایی کند. به عنوان مثال، “او واقعاً من را دوست ندارد”، “او باید زودتر به من می گفت”، “روزم خراب شده است”.
- فرزند خود را تشویق کنید تا درباره موقعیت به طوری متفاوت فکر کند.
- نوجوان خود را تشویق کنید تا احتمالات دیگر را نیز در نظر داشته باشد.
- به نوجوان خود کمک کنید تا تفکرات خود را به چالش بکشد و در پی آن احساسات او نیز می تواند تغییر کند.
درمان روانشناسی استرس نوجوانان
اگر استرس نوجوان شما با راهبردهای پیشنهاد شده کاهش نیافت و زندگی روزمره نوجوان را با مشکلاتی روبرو کرد، از کمک روانشناس نوجوانان متخصص و مجرب بهره مند شوید. روانشناسان راه های تخصصی کمک به افراد برای مدیریت استرس و ایجاد عادات مثبت سلامت روان را می دانند. اگر نوجوان شما با مشکلات استرس دست و پنجه نرم می کند، از روانشناسان کلینیک تخصصی ذهن آرا کمک بگیرید و نوجوان خود را برای مدیریت و کاهش استرس حمایت کنید. همچنین می توانید راه های درمان اضطراب و استرس را در این مقاله بخوانید.