آسنترا چیست؟ موارد مصرف، عوارض و مزایا آسنترا ۵۰ و ۱۰۰

سلول های مغزی که نورون نامیده می شوند، مواد شیمیایی مختلفی را جهت ارتباط با سایر نورون ها ترشح می کنند. این یعنی یک سری تکانه الکتریکی بین نورون ها مسئول کارکرد های بخش های مختلف مغز می باشند. آسنترا سطح سروتونین را در فضای بین نورون ها افزایش می دهند.این کار کمک به برطرف سازی علائم افسردگی و حملات ترس و بسیاری از اختلالات دیگر مربوط به خلق و خو در برخی از افراد می شود.

آسنترا چیست؟

این دارو حاوی ماده فعال سرترالین است که متعلق به گروهی از داروها به نام داروهای ضدافسردگی همانند قرص بوسپیرون است. داروهایی مانند سرترالین که مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) هستند به سلول های مغز کمک می کنند تا مقدار بیشتری از یک سروتونین شیمیایی تولید کنند که باعث می شود فرد احساس شادی و رضایت داشته باشد. سرترالین برای درمان افسردگی، اختلال وسواس اجباری (عدم کنترل بر افکار یا فعالیت‌ها، داشتن ایده‌های تکرار شونده و مداوم که شما را وادار به انجام کارهای تکراری می‌کند،اختلال هراس با یا بدون آگورافوبیا (ترس از فضای عمومی، فضای باز)، اجتماعی تجویز می‌شود. همچنین برای اختلالات اضطرابی و فوبیای اجتماعی (ترس از افراد جدید و موقعیت‌های اجتماعی)، اختلال استرس پس از سانحه (اضطرابی که پس از تجربه آسیب‌زا ظاهر شد) و اختلالات اضطرابی عمومی (ترس و نگرانی مداوم).

این دارو به منظور درمان افسردگی، کنترل حملات پانیک، بهبود اختلال وسواس اجباری، درمان اختلال استرس پس از سانحه و همچنین اختلال اضطراب اجتماعی یا جمع هراسی می‌توان از قرص آسنترا کمک گرفت. این دارو همچنین برای کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی نیز کاربرد دارد. آسنترا در واقع همان سرترالین است که مهار کننده بازجذب سروتونین بوده و مقدار این ماده طبیعی در مغز را در حد نرمال نگه می‌دارد. آسنترا معمولا یا در دوز ۵۰ یا در دوز ۱۰۰ مورد تجویز قرار می‌گیرد. دوز مصرف این دارو بر اساس شدت بیماری و میزان پاسخ‌دهی به درمان تعیین می‌شود.

نحوه مصرف آسنترا

آسنترا یا سرترالین به صورت قرص خوراکی یا مایع در دسترس است. به طور معمول، یک فرد، یک دوز را در صبح یا عصر، یک بار در روز مصرف می کند. افرادی که از این دارو برای درمان اختلال نارسایی پیش از قاعدگی استفاده می کنند، ممکن است آن را هر روز یا فقط در روزهای خاصی از ماه مصرف کنند.

با توجه به وضعیت و انواع بیماری های روانی، آسنترا در دوزهای زیر موجود است:

• قرص ۲۵ میلی گرم (میلی گرم)
• قرص های آسنترا ۵۰ میلی گرمی
• قرص آسنترا ۱۰۰ میلی گرم
• ۲۰ میلی گرم در لیتر مایع

فردی که آسنترا مصرف می کند باید این دستورالعمل های کلی را رعایت کند:

۱. دارو را هر روز تقریباً در همان زمان مشخص مصرف کنید.
2. این دارو می تواند با غذا یا بدون غذا مصرف شود.
3. تمام دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی نسخه و پزشک را دنبال کنید.
4. اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما روز بعد دوز را دوبرابر نکنید.
5. فقط مقداری را مصرف کنید که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تجویز کرده است.
6. هنگام استفاده از داروی مایع، آن را در یک نوشیدنی رقیق کنید.

دوز مصرفی آسنترا طبق دستور پزشک

به طور معمول، یک پزشک متخصص، در مرحله اول دوز کم دارو را تجویز می کند و مقدار آن را در طول درمان افزایش می دهد، اما ممکن است چندین هفته طول بکشد تا فرد هر گونه اثر سرترالین را احساس کند. افراد نباید بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع کنند، حتی اگر احساس بهتری داشته باشند. این ممکن است به این معنی باشد که دارو کار می کند و از دست دادن یک دوز می تواند منجر به بازگشت علائم شود.

قرص آسنترا چند نوع دارد؟

۱. قرص آسنترا ۵۰

به طور معمول قرص های روکش دار آسنترا ۵۰ جهت افسردگی خفیف تجویز می گردد البته بستگی به وضعیت جسمانی فرد، سن و سال و جنسیت دارد و هم چنین داشتن سابقه بیماری ممکن است در تجویز، دوز آن تغییر کند. بهترین زمان مصرف آسنترا ۵۰، معمولا بستگی به نظر پزشک معالج یا دارو ساز دارد اما به صورت عمومی در طول روز یک عدد در وعده صبح یا شب باید مصرف گردد.

۲. قرص آسنترا ۱۰۰

آسنترا ۱۰۰ هم مانند اسنترا ۵۰ است اما دوز بالاتری دارد و اگر وضعیت افسردگی یا حالات روحی بیمار از حالت عادی خارج شده باشد آسنترا ۱۰۰ تجویز می گردد. عوارض مصرف قرص آسنترا ۱۰۰ بیشتر از عوارش قرص آسنترا ۵۰ است بنابراین بدون نسخه پزشک و سرخود از این دوز استفاده ننمایید. اگر دوز ۵۰ آن را نیافتید می توانید نیمی از قرص را روزانه مصرف نمایید.

عوارض جانبی رایج آسنترا

• حالت تهوع
• اسهال
• سردرد
• دهان خشک
• تعریق
• عصبی بودن
• احساس بی قراری
• خستگی
• مشکل خواب

اثرات قطع ناگهانی دارو های سرترالین

اگر فردی مصرف سرترالین را ناگهانی قطع کند، ممکن است مشکلات خواب، وزوز گوش یا تحریک پذیری را تجربه کند. در صورت امکان، فرد باید به تدریج سرترالین را ترک کند. قطع ناگهانی دوز می تواند عوارض زیر را ایجاد کند:

• وزوز گوش
• تحریک پذیری
• اضطراب
• حالت تهوع
• سرگیجه
• لرزش
• گیجی
• مشکلات خواب
• تشنج

آیا قرص آسنترا باعث چاقی و یا لاغری می شود؟

یکی از سوالاتی که برای افراد در هنگام مصرف قرص آسنترا پیش می آید این است که این قرص ضدافسردگی باعث چاقی یا لاغری می شود؟ برخی از مطالعات نشان می دهند که این قرص به واسطه داشتن خواص مختلف، می تواند باعث چاقی و یا لاغری شود. اما به هر حال این موضوع قطعی نیست. برای اینکه دچار چاقی و یا اضافه وزن و یا لاغری و کاهش وزن نشوید، حتما در کنار مصرف قرص آسنترا برنامه ورزش مناسبی را دنبال کنید. این کار باعث می شود که از این عارضه جانبی قرص سرترالین پیشگیری کنید. البته در نهایت به شما توصیه می کنیم که اصلا نگران چاقی و یا لاغری خودتان در هنگام مصرف این قرص نباشید. زیرا این قرص به دلیل شرایط فعلی شما تجویز شده است و بدیهی است که شرایط روحی شما بسیار مهم تر از شرایط جسمی و چاقی و لاغری شما خواهد بود.

استفاده از آسنترا در دوران بارداری و شیردهی

داروی آسنترا متعلق به گروه C است. این بدان معنی است که مطالعات حیوانی اثرات سوء بر جنین را نشان داده است، اما مطالعاتی در مورد انسان انجام نشده است. این دارو می تواند در دوران بارداری مورد استفاده قرار گیرد اما تنها در صورتی که مشکلات مادر به قدری جدی باشد که عدم مصرف دارو کودک را بیشتر در معرض خطر قرار دهد. باز هم در این مورد مشورت با پزشک ضروری است. هرگز این تشخیص را خود و اطرافیان انجام ندهید. چرا که عوارض جدی و گاها جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. مصرف آسنترا در غلضت های پایین شاید خطر جدی برای شیردهی نداشته باشد و به راحتی دفع شود اما با وجود آن توصیه می شود که هنگام استفاده از آسنترا از شیردهی اجتناب کنید. به جای شیر مادر، می توانید شیر خشک به کودک خود بدهید. باز هم در این موارد مشورت با متخصص را فراموش نکرده و در اولویت کار خود قرار دهید.

تداخل مصرف قرص آسنترا و فلوکستین

فلوکستین دارویی است که برای درمان اختلال افسردگی مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از افراد همزمان از داروی آسنترا و فلوکستین برای اثربخشی بیشتر استفاده می کنند. به این موضوع توجه داشته باشید که دو دارو تداخل شدید دارند و مصرف همزمان آنها سبب بروز مشکلات بسیار زیادی میشود.

هشدارها

سرترالین حاوی یک هشدار برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان زیر ۲۴ سال است. این هشدار بیان می کند که سرترالین ممکن است افکار یا اعمال خودکشی فرد را افزایش دهد. والدین و مراقبان باید پزشکان را از هرگونه سابقه خانوادگی خودکشی آگاه کنند. شناخت علائم احتمالی افکار یا اعمال خودکشی نیز مهم است. بزرگسالان همچنین می توانند در یکی دو ماه اول مصرف سرترالین و همچنین زمانی که پزشک دوز را افزایش می دهد، افکار خودکشی را تجربه کنند.

هنگام اولین مصرف سرترالین، از استفاده از ماشین آلات سنگین یا رانندگی بلافاصله پس از دوز اجتناب کنید، تا زمانی که مشخص شود بدن چگونه واکنش نشان می دهد. برخی از افراد همچنان سرگیجه، خستگی یا سایر عوارضی را تجربه می کنند که می تواند قضاوت را پس از دوزهای مصرفی مختل کند. هنگام مصرف سرترالین از نوشیدن الکل خودداری کنید.

تداخلات دارویی آسنترا

برخی از داروها می توانند با سرترالین تداخل داشته باشند. یک تداخل می تواند عوارض جانبی ناخواسته ای ایجاد کند یا باعث شود داروها بیشتر یا کمتر از آنچه در نظر گرفته شده قوی باشند. افراد نباید در حین مصرف آسنترا یا تا ۲ هفته پس از قطع، از هیچ گونه مهارکننده مونوآمین اکسیداز – نوع دیگری از داروهای ضد افسردگی که معمولاً MAOI نامیده می شود – استفاده کنند. مصرف آسنترا همراه با سایر داروهایی که بر سروتونین اثر می گذارند می تواند خطر ابتلا به سندرم سروتونین را افزایش دهد. این سندرم شامل طیف وسیعی از علائم، از جمله بی قراری و از دست دادن هماهنگی عضلات است.

نتیجه

آسنترا، یک داروی ضدافسردگی است که می تواند به درمان افسردگی و سایر اختلالات خلقی کمک کند. برخی افراد دریافتند که مصرف آسنترا به آنها کمک می کند تا علائم خود را مدیریت کنند. دیگران ممکن است عوارض جانبی را تجربه کنند که قابل کنترل نیستند. اگر این اتفاق افتاد، قبل از قطع دارو، به یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی که می تواند جایگزین هایی را توصیه کند، مراجعه کنید. مانند سایر داروها، سرترالین می تواند عوارض جانبی خفیف تا شدید ایجاد کند. مانند هر درمان دیگری، قبل از مصرف دارو، مزایا و عوارض جانبی احتمالی را با پزشک در میان بگذارید. حتما قبل از مصرف هرگونه قرص آنتی افسردگی از یک روانشناس مجرب یا دکتر اعصاب و روان مشورت بخواهید تا بهترین عملکرد را در مصرف این دارو ها داشته باشید.

توجه داشته باشید که درمان دارویی برای اختلالات روانشناختی، راه میانبر و آسان‌ترین راه است، اما لزوما بهترین راه نیست. بنابراین قبل از درگیر شدن و مصرف ماده‌ای اعتیاد آور، به روانشناس و مرکز درمان افسردگی مراجعه کرده و سعی کنید از طریق روان درمانی مشکل خود را برطرف کنید؛ راهی که هم کم خطرتر و هم بلندمدت‌تر است. شاید هزینه مالی و زمانی بیشتری برای روان درمانی بگذارید اما اولین قدم در درمان افسردگی و اختلالات روانشناختی، مراجعه به روانشناس است. در صورت تشخیص روانشناس و حاد بودن مشکل، دارو درمانی نیز در کنار روان درمانی اضافه می‌شود اما مصرف دارو به تنهایی راهکاری موثر نیست.

سوالات متداول

✅ آسنترا چگونه روی مغز تأثیر می‌گذارد؟

آسنترا (سرترالین) با افزایش سطح سروتونین در مغز عمل می‌کند. سروتونین یکی از مواد شیمیایی مهم مغز است که در تنظیم خلق‌وخو، اضطراب، خواب و اشتها نقش دارد. در بسیاری از اختلالات روانی مثل افسردگی و اضطراب، میزان سروتونین کاهش می‌یابد. آسنترا جلوی بازجذب سریع سروتونین را می‌گیرد و باعث می‌شود این ماده مدت بیشتری در مغز فعال بماند. همین کار باعث بهبود تدریجی خلق‌وخو و کاهش علائم روانی می‌شود. البته این تأثیر معمولاً چند هفته بعد از شروع مصرف دارو ظاهر می‌شود.

✅ آسنترا چه زمانی اثر می‌گذارد؟

آسنترا معمولاً بین ۲ تا ۶ هفته طول می‌کشد تا اثرات قابل توجهی در بهبود خلق‌وخو و کاهش اضطراب نشان دهد. برخی افراد ممکن است در همان هفته‌های اول احساس بهتری داشته باشند، اما بهبود کامل معمولاً به زمان بیشتری نیاز دارد.

در هفته‌های اول مصرف، برخی علائم ممکن است موقتاً تشدید شوند، مانند بی‌قراری، اضطراب یا مشکلات خواب. این یک واکنش طبیعی است و اغلب بدون نیاز به تغییر دارو برطرف می‌شود.

اگر علائم شدید یا غیرقابل تحمل شوند، یا افکار آسیب به خود ظاهر شوند، باید بلافاصله به پزشک اطلاع داده شود.

به‌طور کلی، اولین بهبودها معمولاً در خواب، اشتها و سطح انرژی دیده می‌شود. بهبود کامل خلق‌وخو و کاهش اضطراب یا وسواس ممکن است چند هفته بیشتر طول بکشد.

✅ در چه شرایطی باید در مصرف آسنترا احتیاط کرد؟

مصرف آسنترا در برخی بیماری‌ها باید با احتیاط و زیر نظر پزشک متخصص انجام شود، یا در برخی موارد ممکن است ممنوع باشد:

🔸 بیماری‌های کبدی یا کلیوی:

ممکن است نیاز به کاهش دوز دارو باشد، چون این دارو از طریق کبد و کلیه دفع می‌شود.

🔸 تشنج یا صرع:

آسنترا می‌تواند خطر تشنج را افزایش دهد. اگر سابقه تشنج دارید، باید پزشک را حتماً مطلع کنید.

🔸 اختلال دوقطبی یا مانیا:

مصرف آسنترا بدون درمان هم‌زمان با تثبیت‌کننده‌های خلق ممکن است باعث ورود به فاز مانیا (شیدایی) شود.

🔸 گلوکوم با زاویه بسته:

آسنترا ممکن است فشار داخل چشم را افزایش دهد و علائم این بیماری را تشدید کند.

✅ آیا آسنترا برای کودکان مجاز است؟

🔹 آسنترا (سرترالین) به‌طور کلی برای کودکان زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود، مگر در موارد خاص و با تجویز روانپزشک.

🔹 سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) فقط مصرف آسنترا را در درمان اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) برای کودکان ۶ تا ۱۷ ساله تأیید کرده است.

در چه سنی و با چه دوزی تجویز می‌شود؟

🔸 برای کودکان مبتلا به OCD:

• سن ۶ تا ۱۲ سال: شروع معمول با ۲۵ میلی‌گرم در روز
• سن ۱۳ تا ۱۷ سال: شروع با ۵۰ میلی‌گرم در روز

دوز ممکن است بر اساس پاسخ و تحمل کودک، تدریجاً افزایش یابد (تا حداکثر ۲۰۰ میلی‌گرم در روز)

❗ تجویز این دارو در کودکان باید تحت نظر روانپزشک کودک و با پایش مداوم خلق و رفتار کودک باشد.

آیا آسنترا خطر دارد برای نوجوانان؟

بله. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف داروهای ضدافسردگی در افراد زیر ۲۴ سال ممکن است افزایش افکار خودکشی و تحریک‌پذیری ایجاد کند. به همین دلیل هشدار FDA برای این گروه سنی صادر شده است.

جایگزین‌های دارویی برای کودکان چیست؟

درمان جایگزین بسته به نوع مشکل روانشناختی کودک متفاوت است، اما به‌طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:

🔹 درمان‌های روانشناختی مانند:

• رفتاردرمانی شناختی (CBT)
• بازی‌درمانی (در کودکان کم‌سن‌تر)
• خانواده‌درمانی

🔹 در صورت نیاز به دارو:

ممکن است داروهای دیگری مانند فلووکسامین یا فلوکستین (برای OCD) مورد استفاده قرار گیرند که اثربخشی و ایمنی‌شان در کودکان بهتر بررسی شده است.

⚠️ سندرم سروتونین چیست؟

سندرم سروتونین یک وضعیت نادر اما بالقوه خطرناک است که در اثر افزایش بیش از حد سطح سروتونین در مغز رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً به دلیل مصرف هم‌زمان چند داروی سروتونین‌افزا مثل آسنترا با داروهای دیگر (مانند MAOIها، ترامادول، لیتیم، تریپتان‌ها و برخی مکمل‌ها مثل جان‌سنت‌ورت) ایجاد می‌شود.