مهارت های ده گانه زندگی کدام اند؟
{ مهارت های ده گانه زندگی }
چگونه مهارت های شناختی را به کودکانمان بیاموزیم؟
مهارت های زندگی | مهارت های شناختی
اگر می‌خواهید مهارت های زندگی و مهارت های شناختی را بهتر بشناسید لطفا ابتدا خودتان را در موقعیت زیر تصور کنید:
فرض کنید والدین دو پسر دوست داشتنی و بازیگوش سه ساله و دو ساله هستید. پسر کوچکتان اسباب بازی مورد علاقه برادرش را برداشته و با آن بازی می‌کند.
ظاهرا مشکلی وجود ندارد اما می‌بینید برادرش از این وضع ناراضی است و اعتراضش را نشان می‌دهد. اما پسر کوچک‌تر نمی‌خواهد اسباب بازی او را برگرداند. آن دو بر سر هم فریاد می‌کشند و از کنترل خارج می شوند. سر انجام برادر بزرگ‌تر نمی‌تواند خشمش را کنترل کند و پسر کوچکتان را می‌زند.
با خودتان فکر می‌کنید که پسرتان سه ساله است و این خشم و عصبانیت و عدم کنترل خود اصلا عادی نیست. نگران می‌شوید و با عجله دخالت می‌کنید، پسرانتان را سرزنش می‌کنید. اما در واقع پسران شما مانند بسیاری از هم سالان دیگرشان در حال توسعه مهارت های زندگی شان هستند.
مهارت های شناختی چیست؟ | به چه مهارت‌هایی مهارت شناختی یا مهارت های زندگی گفته می‌شود؟
مهارت های زندگی در واقع مهارت‌های ده گانه ای هستند که به ما در تنظیم رفتارهای خود و کنترل آنها کمک می‌کنند و پایه و اساس زندگی اجتماعی ما را می‌چینند.
مهارت های زندگی از ارکان مهم و حیاتی رفتاری هتند که یادگیری آنها در سنین پایین شروع می‌شود. والدین باید نقش مهارت های زندگی و عملکرد اجرایی آن ها و همچنین اینکه چگونه می‌توانند به کودک در پرورش این مهارت ها کمک کنند را بسیار جدی بگیرند. تیم ذهن آرا در این نوشته توضیحی مختصر در مورد این مهارت ها و نکات لازم برای کمک به والدین برای درک این مهارت های زندگی و بهبود آن ها ارائه خواهم داد.
همچنین شما دوستان عزیز می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر یا صحبت با یک متخصص در این مورد می‌توانید با کلینیک ذهن آرا تماس بگیرید یا از طریق پیج اینستاگرام با مشاوران ما در ارتباط باشید.
![مهارت های شناختی]()
۱۰ مهارت برتر زندگی | مهارت های ده گانه زندگی چه مهارت هایی هستند؟
۱۰ مهارت برتر زندگی | مهارت های ده گانه زندگی چه مهارت هایی هستند؟- مهارت خودآگاهی و خودشناسی
- مهارت همدلی و درک سایرین
- مهارت تسلط بر روابط بین فردی و شناخت آن ها
- مهارت ارتباط موثر و دو جانبه
- مهارت مقابله با استرس و اضطراب در زندگی
- مهارت مدیریت هیجان و احساسات لحظه‌ای
- مهارت درک و حل منطقی مسئله
- مهارت تصمیم گیری و انتخاب
- مهارت تفکر خلاق و شجاعانه
- مهارت تفکر نقادانه
یادگیری و بهبود مهارت های ده گانه زندگی چه فایده ای دارد؟ | چرا باید مهارت های شناختی را بیاموزیم؟
ما انسان ها موجوداتی اجتماعی و نیازمند به ارتباط سالم با افراد و محیط اطرافمان هستیم. افرادی که مهارت های شناختی پایینی دارند، توانایی برقراری ارتباط و معاشرت، انجام وظایف و کنترل احساسات و هیجاناتشان برایشان بسیار دشوارتر است. کودکانی که قدرت تصمیم گیری یا قدرت حل مسئله ندارند خیلی زود به مشکل می‌خورند. فشارهای روانی از سوی جامعه می‌توانند آسیب‌های عمیقی به روح و روان کودک وارد کنند و پرورش مهارت های زندگی را برای او در زندگی روز به روز سخت تر و دشوارتر کنند.
به عنوان مثال، وقتی یک دانش آموز کلاس اولی با مهارت های عملکرد زندگی و شناختی ضعیف، توپ صورتی را از سبد توپ‌ها بخواهد و یک دختر بچه دیگر آن توپ را برداشته باشد، دانش آموز کلاس اولی برای به دست آوردن آن توپ احتمالا دست به خشونت فیزیکی خواهد زد. چرا که این کودک ارتباط را درک نکرده و انگیزه او تنها به دست آوردن توپ صورتی ست. حال به هر قیمتی!
دانش آموز درک نکرده که باید برای گرفتن توپ صورتی چه تصمیماتی بگیرد یا چگونه ارتباط برقرار کند. چگونه با جواب منفی دختر بچه کنار بیاید یا چگونه پس از گرفتن توپ از او تشکر کند. او تنها به گرفتن توپ فکر می‌کند و رویکردش برای رسیدن به این هدف از زاویه دید شما احتمالا بسیار اغراق آمیز است.
این مهارت های زندگی از این جهت از اهمیت زیادی برخوردارند آنها از اهمیت برخوردارند که تا آخر عمر همراه ما هستند! در علم روان شناسی اصطلاحا به این مهارت ها داربست هم گفته می شود.
خبر خوب این است که برای توسعه و پرورش مهارت های زندگی و مهارت های شناختی هرگز دیر نیست، اما هرچه زودتر بتوانند رشد کنند، وضعیت بهتری در اداره زندگی فرد وجود خواهد داشت.
نداشتن مهارت های زندگی و مهارت شناختی چه آسیب‌هایی به دنبال دارد؟
کودک، بزرگسال و نوجوانی که از مهارت های ده گانه زندگی بهره ای نبرده است راه دشواری در جامعه و خصوصا جامعه هم سالانش پیش رو خواهد داشت. به عنوان مثال وقتی کودک یا نوجوان نتواند درست تصمیم بگیرد یا در برابر چیزهایی که فکر می‌کند نادرست است مقاومت نکند پس احتمالاً خیلی زود تسلیم فشار همسالان می شود. عدم کنترل هیجانات و احساسات گاه می‌تواند اثراتی جبران ناپذیر و مخرب به جای بگذارد و منجر به مواردی مانند افت تحصیلی و ترک تحصیل، اعتیاد به مواد مخدر، سو مصرف الکل، مشکلات شدید سلامتی یا حتی اعتیاد به فیلم‌های غیراخلاقی شود.
مهارت خودآگاهی و خودشناسی | تصور واقع بینانه کودک از خود
مهارت خودآگاهی اولین دسته از مهارت های زندگی مهمی‌ست که هر کودکی باید بیاموزد. کودک باید بداند کیست، چه نقاط قوت و ضعفی دارد. چه شخصیتی دارد. به چه چیزهایی علاقه‌مند است. می‌خواهد چگونه زندگی کند و تمایلاتش چیستند.
اهمیت مهارت خودآگاهی
در مهارت های ده گانه زندگی، مهارت خودآگاهی به شما کمک می‌کند تا خودتان را بهتر بشناسید و در نتیجه واکنش‌هایتان را پیش‌بینی و رفتارهایتان را کنترل کنید. اگر همه ما تصوراتی واقع بینانه از خود، توقعات و توانایی‌هایمان داشته باشیم می‌توانیم در جامعه متناسب با روحیات و توانایی‌هایمان کار کنیم و به بقیه نشان دهیم که واقعا چه کسی هستیم.
مهارت همدلی و توانایی درک دیگران دومین دسته از مهارت های شناختی | احساس مسئولیت در قبال احساسات دیگران
همدلی مهارتی‌ست که در برقراری ارتباط با دیگران نقشی اساسی و مهم را بازی می‌کند. همدلی یعنی شما احساسات فرد یا افراد مقابلتان را درک کنید و متناسب با آنها واکنش دهید حتی اگر در مواردی ترجیحتان چیز دیگری باشد.
برقراری و کنترل روابط بین فردی از مهارت های زندگی مهم | اعتماد و درک متقابل
مهارت برقراری ارتباط شامل توانایی برقراری ارتباط و جلب اعتماد دیگران و همچنین اعتماد کردن به سایرین است، به طوری که نه فرد و نه دیگران تا حد امکان از این اعتماد صدمه نبینند. البته این اطمینان و اعتماد به دیگری باید واقع بینانه باشد.
مهارت ارتباط خوب و موثر با دیگران | درک احساسات متقابل و پذیرش آنها
ارتباط موثر ارتباطی‌ست که دو طرف در آن احساس آرامش کنند. به هم گوش کنند و به احساسات همدیگر احترام بگذارند. برای برقراری یک ارتباط خوب و موثر دو طرف باید بتوانند در عین ابراز احساسات و نیازهایشان به طرف مقابل هم فضای ابراز احساسات را بدهند و رابطه را به محیطی امن برای بروز افکارشان بدل کنند.
اهمیت مهارت ارتباط موثر
با داشتن مهارت ارتباط خوب و موثر دوستی‌های سالم پایدار و دوستی‌های ناسالم نیز شناسایی و خاتمه می‌یابند.
مهارت کنترل و مقابله با اضطراب و فشار عصبی | حفظ مهارت های زندگی در گرو کنترل استرس
زندگی ما با استرس و فشارهای عصبی گره خورده است. استرس در حد کم و معقول حتی می‌تواند برای بدن و هوشیاری و عملکرد بهتر مغز شما مفید باشد اما استرس بیش از حد آسیب‌های جسمانی و روانی زیادی به شما می‌زند. با شناخت و کنترل مواقع استرس زا و علائم استرس می‌توان آن را بهتر مدیریت کرد و واکنشی در خور به آن داد. به صورتی که نه به خود و نه به دیگران آسیبی بزنیم.
پیشنهاد نویسنده: درمان استرس شدید
مهارت مدیریت هیجانات و احساسات
همه ما در طول زندگی خود دچار احساساتی مانند شادی، وحشت، اندوه و سایر احساسات شدید و لحظه‌ای می‌شویم. مرگ یکی از عزیزان، به دست آوردن یک هدف بسیار بزرگ، طرد شدن از سوی کسی که دوستش دارید و وقایع بزرگ و کوچک دیگر می‌توانند احساسات و هیجاناتی شدید در شما ایجاد کنند. داشتن این احساسات از مشخصه‌های انسان بودن است و هیچ اشکالی ندارد. اما باید بیاموزیم که چه چیزهایی در وجود ما باعث بروز این احساسات می‌شوند و چگونه می‌توانیم آن ها را مدیریت کنیم.
مهارت درک و توانایی حل مسئله
همه ما در زندگی کم و بیش با مسائلی سخت و پیچیده و گاها مخصوص خودمان مواجه می‌شویم که هیچ کس دستور العمل رویارویی با آنها را به ما نمی‌گوید. کودک باید بتواند مسالی که در زندگی‌اش پیش می‌آید را درک کرده و متناسب آنها چاره بیاندیشد.
مهارت تصمیم گیری | اعتماد به انتخاب‌های خود
همه ما از لحظه‌ای که چشمانمان را باز می‌کنیم تا وقتی که به خواب میرویم در حال تصمیم گیری هستیم. تصمیمات ما می‌توانند بسیار پیش پا افتاده یا خیلی حیاتی باشند. ما هر روز صبح بیدار می‌شویم. صبحانه مان را انتخاب می‌کنیم. مسیر محل کار یا دانشگاه را انتخاب می‌کنیم. جملاتی که به دیگران می‌گوییم را انتخاب می‌کنیم. تصمیم گیری و انتخاب از آن دسته مهارت های زندگی و مهارت های شناختی ست که همیشه همراه ماست و تا روز مرگ ما را رها نمی‌کند. باید بیاموزیم چگونه با توجه به روحیات و توانایی‌هایمان برای آینده دور و نزدیک تصمیم گیری کنیم و مسئولیت آن را تمام و کمال بپذیریم.
مهارت تفکر خلاق مهارت ده گانه زندگی مهم | نوآوری کنید و بیافرینید!
فکر کردن و تامل یکی از مهم ترین ارکان و مهارت های زندگی ست که باید بیاموزیم. تجزیه و تحلیل مسائل، تصمیم گیری، حل و فصل مسائل و مدیریت ارتباطات ما همه و همه با افکار و تراکنش‌های ذهنی ما انجام می‌شود. در تفکر خلاق سعی می‌کنیم به گونه‌ای مثبت همه چیز را به نفع خود و دیگران تغییر دهیم و زندگی و روابطمان را بهبود بخشیم.
وقتی خلاقانه با مسائل برخورد کنید به جای یک مشکل حل نشدنی و غیرمنصفانه، یک مرحله جدید برای ارتقای توانایی‌هایتان می‌بینید و با شجاعت چاره‌ای تازه و نواورانه برایش می‌اندیشید.
مهارت تفکر نقادانه
مهارت نقادانه یعنی اجازه ندهیم دیگران به جای ما فکر کنند و تصمیم بگیرند. این دیگران می‌تواند شامل خانواده، فضای مجازی، هم سالان یا افراد دیگر جامعه باشد. وقتی مهارت تفکر نقادانه را می‌آموزید در واقع دیگر بدون دلیل هر چیزی را نمی‌پذیرید و می‌توانید حتی اساسی‌ترین چیزها را نقد کنید. تفکر نقادانه یعنی من خودم تشخیص می‌دهم چه چیزی درست و چه چیزی غلط است و دیگران نمی‌توانند با تحت تاثیر قرار دادن من و سواستفاده از احساساتم چیزی را به من القا کنند.
کسی که مهارت تفکر نقادانه از مهارت های شناختی را به خوبی آموخته باشد روابط و چهارچوب‌هایش را طوری تنظیم می کند که تنها راه متقاعد کردنش از راه منطق و دلایل عقلانی باشد.
نظر شما درمورد مهارت های ده گانه زندگی چیست؟ مهارت های شناختی لازم برای زندگی در جامعه چه مهارت هایی هستند؟
به نظر شما کودکانمان باید چه مهارت های زندگی ای را بیاموزند؟
شما چه مهارت های شناختی را به کودکان گوشزد می‌کنید؟ فکر می‌کنید در کدام یک از مهارت های ده گانه زندگی ضعف دارید؟ حتما برایمان بنویسید 😊