زوج درمانی چیست؟
شاید بپرسید زوج درمانی چیست؟! زوج درمانی بسیار اهمیت دارد، چرا که روابط افراد بسیار پیچیده و چند وجهی است. اتفاقاتی مانند خیانت، خانواده ها، پول، دامادها، کودکان، سوءمصرف مواد مخدر و الکل، بیماری، از دست دادن شغل و بسیاری از عوامل استرس زای دیگر، می تواند یک جنگ تمام عیار در خانواده و بین زوجین راه بیاندازد.
برخی مشکلات کوچک به راحتی در بین زوجین و خانواده قابل حل است، اما برخی دیگر که کمی بزرگتر هستند شاید ارتباط بین زوج و اعضای خانواده را مختل کند. در این شرایط ما نیازمند حل مسئله هستیم در چنین شرایطی، ابزار ارزشمندی که می تواند به بیرون کشیدن زوج از مخمصه مشکل به آنها کمک کند، زوج درمانی است که به آن مشاوره زوج نیز گفته می شود.
روایتی از زوج درمانی
سی و دو سال پیش، ازدواج من با مشکلی روبرو شد. من و همسرم بعد از آشنایی حدود یک سال بود که ازدواج کرده بودیم. همسرم حضانت بچه ای را که از همسر اولش بود را گرفته بود. من نیز از همان ازدواج قبلی یک فرزند داشتم. همه چیز سریع به چالش کشیده شد. خیلی زود چهار نفر ما به دو گروه تقسیم شدیم: همسرم و پسرش و من و پسرم.
ما خودمان سعی کردیم این مشکل خانوادگی را به تنهایی برطرف کنیم، اما نتیجه ای حاصل نشد. وقتی که فرزند سوم ما وارد شد، اوضاع حتی بدتر شد. در آستانه طلاق، تصمیم گرفتیم که زوج درمانی را امتحان کنیم. درمانگر با ما کار کرد، به ما در درک آنچه واقعاً اتفاق می افتد، کمک کرد و تکنیک های مختلفی را برای مقابله با شرایط خاص ما به ما پیشنهاد داد. او تجربه ما را عادی کرد و مهارت های ارتباطی بهتری را به ما یاد داد. یک سال بعد، ما خیلی بهتر شدیم و توانستیم تکنیک های مختلفی را در زمان های خشم به کار ببریم.
در واقع، من چنان از موفقیت راضی بودم که تصمیم گرفتم خودم یک زوج درمانگر و خانواده درمانگر شوم.
زوج درمانی چیست؟
زوج درمانی چیست؟ یک راهکار مفید است که توسط یک متخصص حرفه ای و بی طرف انجام می شود. تمرکز یک زوج درمانگر خوب ترمیم رابطه است. برخی از تغییراتی که زوج درمانگر می تواند ایجاد کند:
- کمک به زوجین در توسعه مهارت های ارتباطی موثرتر
- کمک می کند تا خوبی های نامحسوس و غیرمشهود دیده شود
- ارائه رویکردهای مؤثر که به ایجاد تغییر واقعی در روابط کمک می کند
مشاوران ازدواج می توانند یک منبع ارزشمند برای یک زوج در بحران باشند. به عنوان مثال، در شرایط مختلط خانوادگی، من و همسرم معتقد بودیم مشکل اصلی مشکلات رفتاری پسرمان است. زوج درمانگر توضیح داد که اگر بنیادی قوی و محکم در خانواده نباشد، کودکان اغلب بدرفتاری می کنند.
این به ما کمک کرد تا مسئله را از دیدگاه دیگری ببینیم. ما تمرکز خود را از کودک بازیگوش خارج کردیم و به روابط خود تغییر دادیم. وقتی فهمیدیم مشکل چیست، شروع به حرکت در جهت مثبت تر کردیم. زوج درمانگر در نهایت ما را نجات داد.
آیا مشاوره زوج درمانی برای شما مفید است؟
اگر شما و شریک زندگی تان مدت زمان طولانی با یک مشکل روبرو هستید و به هیچ وجه به نتیجه نرسیده اید، می توانید از مشاوره زوج یا همان زوج درمانی بهره مند شوید. یک شخص ثالث آموزش دیده و بی طرف می تواند در احیای روابط مؤثر باشد.
بیشتر مردم درک لازم را ندارند که بدانند واقعاً در روابطشان چه اتفاقی می افتد. آنها ممکن است لایه سطحی و آشکار را ببینند، و فکر می کنند مشکل واقعی همین است! اما آنها قادر به دیدن مسئله اساسی پنهانی نیستند. دکتر جف آئورباخ در کتاب خود توضیح می دهد:
“واکنش های ما تاحد کمی ناشی از حوادث اخیر است و بخش بزرگی از این ها مربوط به گذشته است. تقسیم 30/70 یک یادآوری واضح و مختصر از این موضوع را ارائه می دهد: تقریباً 30٪ از کل واکنش های ما مربوط به اتفاقاتی است که اخیراً رخ داده است، در حالی که 70٪ دیگر نتیجه احساسات کودکی یا اتفاقت گذشته است که فعال می شود. “
یک درمانگر ازدواج می تواند به مسئله پنهان کمک کند و این زوج را به مسیر درستی هدایت کند.
وقتی دو نفر با هم هستند، آنها تنها نیستند. والدین، خواهران و برادران آنها، تاریخچه آنها (خوب ، بد یا بی تفاوت) و سنت های آنها و هر چیز دیگری وجود دارد.
برای مثال، مهتاب که اخیراً ازدواج کرده است، همیشه عید را به همراه خانواده اش جشن گرفته است. امید، همسرش، هم دوست دارد در کنار خانواده خود باشد. حالا چی؟ در این مرحله، اگر مهتاب و امید پای خود را در یک کفش کنند، درگیری رخ خواهد داد. اما فرض کنید که امید بگوید “باشه، من یک روز دیگر خانواده ام را می بینم.” حتی اگر او سعی کند فقط مهتاب را خوشحال کند، ممکن است از تعطیلات شب عید که همراه خانواده اش نبوده ناراحت شود.
در اینجا پتانسیل صدمه دیده و دفن شدن احساس وجود دارد. در این نوع سناریوها به ندرت برنده وجود دارد. شاید این موضوع در آینده ایجاد اختلاف کند.
وقتی تصمیم گرفتید پیش زوج درمانگر برید
فرض کنیم که شما و شریک زندگی تان با زوج درمانی موافق هستید. شرایط به جایی رسیده است که هردو احساس می کنید فقط یک متخصص زوج درمانی حرفه ای و آموزش دیده می تواند به شما کمک کند. پس از شروع درمان، مهم است که:
1. اهداف خود را تنظیم کنید
چرا این مسئله مهم است؟ اگر می خواهید به جایی بروید، باید بدانید که کجا هستید و می خواهید به کجا بروید. تعیین هدف مانند لمس کردن در Google Maps است.
وقتی که درمانگر شما از شما سؤال کند مشکل موجود (جایی که هستید) چیست و انتظارتان از مشاور (جایی که می خواهید بروید) چیست، می توانید اهداف خود را بگویید.
2. اولویت ها را تعیین کنید
زوج درمانی چیست؟ آنچه برای یک فرد مهم است ممکن است لزوماً برای شخص دیگری مهم نباشد. برای اینکه رابطه از حالت خنثی خارج شود، اغلب باید سازش هایی صورت گیرد. وقتی فردی آنچه را که برای او ضروری است را می گوید، شریک زندگی او باید گوش کند و عمل کند، به طوری که هر دو طرف احساس شنیده شدن و درک شدن کنند.
برای مثال فردی از دیر آمدن همسرش به خانه شکایت دارد، او الویت خانواده برایش مهم است و همسر او که دیر به خانه آمده الویتش تمام کردن کار شرکت بوده است. الویت های هر فردی ممکن است متفاوت باشد.
دانستن اینکه اهداف و اولویت ها در یک رابطه چیست، مانند داشتن نقشه راه است. همیشه می تواند یک نقطه مرجع باشد.
اگر رابطه غیرقابل جبران باشد چه می شود؟
در بعضی موارد نادر، زوج درمانگر نمی تواند یک رابطه را دوباره زنده کند. بعضی اوقات زوج هایی که مشکل دارند منتظر هستند. حتی اگر همه ازدواج ها نجات پیدا نکنند، اما گاهی اوقات زوج درمانی می تواند جدایی مطلوبی را به وجود آورد. اگر فرزندان درگیر جدایی هستند، جدا شدن خوب یک ضرورت است.
چند تکنیک زوج درمانی
۱) روش گاتمن
روش گاتمن در زوج درمانی با سه دهه تحقیق و تمرین در زمینه‌های بالینی روی بیشتر از سه هزار زوج همراه بوده. روش گاتمن یکی از روش‌های مشاوره زوجین برای افزایش محبت، صمیمیت و احترام است. وقتی احساس می‌کنید تو یک بن بستی گیر افتادید، این تکنیک به شما کمک میکند تا تعارضات به وجود آمده را حل کنید. در واقع شما و همسرتون یاد میگیرید که همدیگر را درک کنید و با آرامش درمورد مشکلات گفتگو کنید.
مشاوره زوجین در روش گاتمن به شما نشان میدهد که چطوری نقشه‌های عاشقانه‌ای بسازید که با طرح نگرانی‌ها، استرس‌ها، شادی‌ها و امیدهای همسرتون در مورد دنیای روانشناختی ایشون اطلاعات کسب کنید. با کمک این تکنیک احساس شادمانی و تحسین با ابراز احترام و قدردانی از یکدیگر تقویت می شود. این یک روش زوج درمانی است که به شما امکان میدهد نیازهای خودتان را بیان کنید و به جای حل تعارضات، روی مدیریت درگیری تأکید میکند. پس شما و شریک زندگی خودتون یاد میگیرید که صادقانه درباره آرزوها و عقاید خودتان صحبت کنید.
۲) روایت درمانی
یکی از دیگر تکنیک های مشاوره زوجین، روایت درمانی است که تلاش میکند با بیرون کشیدن مسائلی که باعث نگرانی می شود، مشکل را از فرد جدا کند.
در این روش یه درمانگر از شما می‌خواهد که مشکلات خودتان رو به صورت یک داستان توصیف کنید و سپس به شما کمک میکند تا قسمت‌های منفی داستان را دوباره بنویسید. این روش به شما دیدگاه جدیدی در مورد وضعیت خودتان میدهد. روایت درمانی به شما کمک میکند تا مشکل خودتان را از زوایای مختلفی مشاهده کنید: از نظر فرهنگی، سیاسی و اجتماعی.
با بیان موضوعات منفی در داستانی که تعریف می‌کنید، شما به یه عنصر پویا در داستان تبدیل می‌شوید. پویا بودن می‌تواند باعث تغییر داستان بشود. در کل روایت درمانی به شما امکان میدهد یکم تو گذشته کاوش کنید و موارد منفی که یک گوشه در پس ذهن خودتون پنهان شدن رو آشکار کنید. با کاوش در تصورات و رفتارها، به حقایقی که باعث آزار خودتان و همسرتان شده، دست پیدا می‌کنید. بنابراین، شما روش‌های جدیدی برای مقابله با مشکلات خودتان پیدا می‌کنید و به طور موثری داستان روابط خودتان را دوباره می‌نویسید.
۳) زوج درمانی با تمرکز احساسی
درمان متمرکز بر احساسات توسط دکتر سوزان جانسون به وجود آمد. این نوع مشاوره ازدواج اول از همه برای زوجین ساخته شد، اما برای مشاوره خانواده هم مفید بوده. روش دکتر جانسون در سراسر جهان در بیمارستان ها، کلینیک ها و مراکز آموزشی استفاده می شود. درسته که درمان متمرکز بر احساسات در بیشتر شرایط مفید است و جواب میدهد، اما اگه چیزی مثل افسردگی مقصر مشکلات بین زوجین باشد، باید جور دیگه‌ای به آن ها کمک کرد.
به طور معمول درمان متمرکز بر احساسات سه تا هدف اصلی دارد:
- گسترش و سازماندهی مجدد پاسخ‌های عاطفی کلیدی رو تشویق میکند.
- به دنبال ایجاد پیوند محکم بین شما و همسر شماست. روش درمانی موقعیت هر یک از زوجین رو در طی تعاملات تغییر میدهد و تعاملات مفید و جدیدی را در رابطه شما ایجاد میکند.
- مشخص شده که درمان متمرکز بر احساسات ۷۰ تا ۷۵٪ روابط رو از یه وضعیت آشفته به حالت بهبودی انتقال میدهد؛ همچنین طبق آمارها پیشرفت قابل توجهی برای ۹۰٪ زوجینی که از این روش استفاده کردن، اتفاق افتاده است.
۴) روانشناسی مثبت
روانشناسی مثبت روی احساسات مثبت، نقاط قوت شخصیت و نهادهای سازنده تأکید می کند تا این تصور، که خوشبختی نتیجه عوامل مختلف ذهنی و عاطفیه رو تقویت کند.
روانشناسی مثبت به شما کمک می کند تا لحظه‌های خوب و خوش الان رو به جای درگیر شدن با گذشته ناراحت کننده، ببینید. از طریق این نوع درمان، شما یاد میگیرید که روی احساسات مثبت تمرکز کنین و تو لحظه زندگی کنید.
به نظر خیلی از زوج‌ها، روانشناسی مثبت، خیلی نشاط آور و رهایی بخش است. متخصصان معتقدند که ادراک، شادی رو از یه واقعه به واقعه دیگر منتقل میکند؛ بنابراین با این روش می‌توانید یک رابطه شاد و بهتر داشته باشید.
سخن نهایی
به طور کلی، مشاوره زوج برای یک زوج مشکل دار بسیار مفید است. مهارت ها و تکنیک هایی که در جلسه زوج درمانی آموزش می بینند می تواند مادام العمر مورد نیاز آنها باشد. زوجین شاید از پس مشکلات کوتاه بربیایند، اما مشکلات بزرگتر نیاز به راهنمایی یک شخص حرفه ای بی طرف دارد.