بازی درمانی شناختی و تحلیلی، شن بازی درمانی

بازی درمانی برای چه کودکانی موثر است؟

بازی درمانی بیشتر برای کودکان 3-11 ساله استفاده می شود، اما می تواند برای نوجوانان، بزرگسالان و مراجعان سالمند نیز مفید باشد. اخیراً، بازی درمانگران از این روش برای نوزادان و کودکان نوپا نیز استفاده می کنند.

کاملا طبیعی است که افراد در سنین مختلف به روش های مختلفی بازی می کنند. کودکان معمولاً بیشتر از افراد دیگر بازی می کنند و می توانند از انواع بازی لذت ببرند. برای نوجوانان و بزرگسالان، شاید بازی های رومیزی، بازی با ورق، ورزش یا فعالیت های تفریحی مانند پیاده روی یا اردو زدن لذت بخش باشد. افراد مسن ممکن است از نظر جسمی محدودیت بیشتری داشته باشند و توانایی ذهنی آنها معمولاً کمتر از گذشته است. چیزی که در در همه اینها مشترک است بازی است، تنها شکل و روش آن در سنین مختلف متفاوت است.

بازی درمانگر چه کسی است؟

بازی درمانی توسط یک متخصص بهداشت روان دارای مدرک کارشناسی ارشد یا دکتری ارائه می شود. فراتر از مدرک تحصیلی خود در زمینه روانشناسی، آنها آموزش و تجربه بازی درمانی را دارند. بازی درمانگران معمولا تجربه کارورزی، دوره های مختلف آموزشی و سوپرویژن زیر نظر اساتید برتر را دارند.

چه کسی جلسه بازی را هدایت می کند؟

درمانگر وظیفه دارد تعیین کند که چه تکنیک های بازی درمانی را استفاده کند و کدام بازی برای کدام شرایط و مشکلات مناسب است. این بدان معنا نیست که درمانگر به کودک می گوید که با چه چیزی بازی کند. در واقع درمانگر ممکن است به کودک اجازه دهد خودش بازی را انتخاب کند و هر کاری که می خواهد انجام دهد. در برخی مواقع دیگر، درمانگر ممکن است بازی را شروع کند. علاوه بر این، والدین هم گاهی اوقات در بازی مشارکت می کنند.

بازی درمانی رهنمودی

وقتی بازی درمانی برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت، معمولاً رویکرد غالب، رهنمودی بود. درمانگر به کودک می گفت که با چه چیزی بازی کند و از آنها سوالاتی را برای ارزیابی وضعیت آنها می پرسید. آنها سپس بازی کودک مشاهده کرده و گاهی در آن شرکت می کردند، همیشه بازی و مکالمه را به روشی که می خواستند هدایت می کردند. اگر بازی درمانگر صلاح بداند، هنوز هم از بازی درمانی رهنمودی استفاده می شود. با این حال، این نوع درمان معمولاً منسوخ در نظر گرفته می شود.

بازی درمانی کودک محور

این روزها بیشتر از بازی درمانی کودک محور است. یعنی کودک کانون درمان است. کودکان گزینه های بیشتری دارند که با چه چیزی بازی کنند، چگونه بازی کنند و چه مواردی را باید حل کنند. آنها این انتخاب ها را به سادگی در روند بازی خود مشخص می کنند.

بازی درمانی کودک محور شاخه ای از درمان فرد محور است. این نوعی درمان است که فرض می کند مشتری انگیزه سالم شدن را دارد. آنها همچنین ابزار لازم را دارند تا با ورودی محدود از درمانگر، این کار را برای خود انجام دهند.

وظیفه بازیگر درمانگر در بازی درمانی کودک محور این است که به آنها توجه مثبت، همدلی، درک و احساس همخوانی هدیه دهد. در اینجا کودک کسی است که بازی خود را هدایت می کند و در پایان، بهبودی اتفاق می افتد.

والدین به عنوان تسهیل کننده

درمانگران گاهی اوقات والدین را در جلسات بازی درمانی مشارکت می دهند. آنها ممکن است از والدین بخواهند با کودک بازی کنند در حالی که آنها از پشت یک آینه دو طرفه تماشا می کنند. این امر به والدین اجازه می دهد مانند خانه با کودک تعامل داشته باشند و درمانگر می تواند نحوه پاسخ کودک را ببیند.

همچنین ممکن است بازی درمانگر از والدین بخواهد با فرزندشان در خانه بازی کند و مشاهدات خاصی انجام دهد. این تکلیف برای والدین نه تنها به آنها این امکان را می دهد که بخشی مهم در درمان فرزندشان داشته باشند، بلکه به بهبود و رشد کودک نیز کمک می شود.

بازی درمانی آدلری

نسخه آدلری بازی درمانی ترکیب هر سه مورد بالاست. درمانگر، کودک یا والدین ممکن است در زمان های مختلف بازی را هدایت کنند. هدف این است که به کودک کمک شود تا به تجارب اجتماعی علاقه بیشتری پیدا کند، بینش کسب کند و مهارت های جدیدی بیاموزد.

انواع بازی درمانی

روانشناسانی که در بازی درمانی تخصص دارند، تئوری های بازی درمانی را با بسیاری از انواع درمانی سنتی ترکیب کرده اند. به همین دلیل، باید در انتخاب بازی درمانگر به نوع رویکرد وی نیز توجه کنید. در زیر چند مکتب فکری وجود دارد که توسط بازی درمانگران به کار گرفته شده اند.

بازی درمانی شناختی رفتاری

مدتهاست که درمان شناختی رفتاری برای کمک به بزرگسالان در بررسی افکار و دستیابی بیشتر به کنترل آنها امری عادی است. از آنجا که افکار بر احساسات تأثیر می گذارد، آشنا شدن با نحوه مدیریت افکار می تواند سلامت روان شما را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.

بازی درمانی شناختی رفتاری این مفاهیم را در زمان بازی با کودکان به کار می برد. بازی درمانگر و کودک با هم جلسه بازی را که معمولاً از طریق اسباب بازی ها، جعبه های شن، عروسک ها یا حالت های دیگر بازی استفاده می شود، هدایت می کنند. CBPT به عنوان یک درمان روانشناختی در نظر گرفته می شود و به طور معمول یک فرم کوتاه مدت از بازی درمانی ساختاری است.

بازی درمانی دوتایی

در بازی درمانی دوتایی، دو کودک در حین بازی با هم تعامل دارند. هدف این است که کودکان یاد بگیرند چگونه دوست شوند و مهارت های اجتماعی را ارتقاء دهند.

بازی درمانی اکوسیستمی

بازی درمانی اکوسیستمی تصویر بزرگتری از رشد کودک و چالش های پیش روی او را در نظر می گیرد. از این ملاحظات برای ایجاد یک برنامه درمانی برای جلسات بازی درمانی کودک استفاده می شود.

بازی درمانی تجربی

بازی درمانی تجربی ترکیبی از بازی درمانی کودک محور با درمان ارتباطی است.

بازی درمانی گشتالتی

در بازی درمانی گشتالتی، هدف این است که به مراجع کمک کنیم تا خود آگاهی بیشتری داشته باشد، احساس مسئولیت خود را بهتر توسعه دهد و با اینجا و اکنون در ارتباط باشد.

بازی درمانی گروهی

درمانگران از گروه درمانی برای دو یا چند کودک استفاده می کنند. فرزندان ممکن است خواهر و برادر باشند یا در یک شرایط دیگر مانند یک محیط آموزشی با هم باشند.

بازی درمانی یکپارچه

بازی درمانی یکپارچه در زبان ساده دو یا چند نوع بازی درمانی دیگر را با هم ترکیب می کند تا بهترین راه حل ممکن را برای یک کودک خاص فراهم کند.

بازی درمانی روابط موضوعی

این نوع درمان بیشتر در کودکان با اختلالات دلبستگی استفاده می شود. تمرکز جلسه بازی بر روابط بین درمانگر و کودک در حال بازی است.

بازی درمانی تجویزی

بازی درمانی تجویزی روش دیگری است که می گوید درمانگر آزاد است که از هر شاخه ای از بازی درمانی که فکر می کند برای کمک به کودک موثر است استفاده کند.

بازی درمانی روانکاوانه

این نوع بازی درمانی از حوزه روانکاوی وام می گیرد. تمرکز ایجاد موقعیت بازی است که باعث می شود افکار ناخودآگاه ظاهر شوند و درمانگر می تواند معنای آن افکار را به روشی که کودک می تواند درک کند، توضیح دهد.

بازی درمانی روان پویا

بازی درمانی روان پویایی با مشکلات عاطفی آگاهانه و ناخودآگاه که کودک از طریق بازی بیان می کند سروکار دارد. این معمولاً یک نوع درمان کوتاه مدت تر نسبت به روانکاوی است.

بازی درمانی ارتباطی

در این رویکرد درمانگر نشان می دهد کودک را پذیرفته، احترام می گذارد و به او ایمان دارد، همچنین کودک و درمانگر رابطه مثبتی برقرار می کنند. این نوع روابط، پایه ای برای درمان است که می خواهد مشکلات عاطفی را برطرف کند و باعث بهبودی شود. 

انواع بازی درمانی با تمرکز بر موضوعات

وقت زیادی از زندگی کودک به بازی کردن سپری می شود، بنابراین جای تعجب نیست که در بازی درمانی از طیف گسترده ای از تجربیات بازی استفاده می شود. در زیر نمونه ای از برخی از فعالیت های بازی درمانی آورده شده است.

بازی درمانی به کمک حیوانات

درمانگر در این شکل خاص از بازی درمانی با یک یا چند حیوان برای کمک به کودک کار می کند. درمانگر بازی را تا حدی هدایت می کند، و ایمنی و سلامت حیوان را تضمین می کند. تعامل با یک حیوان در این نوع بازی درمانی، رشد و سلامت روان کودک را بهبود می بخشد.

هنر درمانی

برای افراد در هر سنی هنر به عنوان یک رشته جداگانه از بازی درمانی استفاده می شود. با این حال، هنر می تواند به عنوان بخشی از بازی درمانی باشد که به کودکان اجازه می دهد مهارت های جدید و اعتماد به نفس همراه آن را به دست آورند و همچنین احساسات خود را آزادانه بیان کنند.

بازی درمانی فرزندی

این نوع بازی درمانی برای خواهر و برادر استفاده می شود. مورد دیگری که بازی درمانی فرزندی را از بسیاری از انواع دیگر متمایز می کند این است که درمانگر به والدین می آموزد تا بازی درمانی کودک محور را با فرزندان خود انجام دهند.

بازی درمانی توسط بازی (game)

کودکان بزرگتر، نوجوانان و بزرگسالان اغلب از روش های بازی درمانی بهره مند می شوند. درمانگر ممکن است هنگام انجام یک بازی فکری، بازی با ورق ها یا ورزشی مانند بیلیارد یا بولینگ، مراجعان را مشاهده و یا با آنها ارتباط برقرار کند. این به مراجعان بزرگتر اجازه می دهد تا به فعالیت هایی بپردازند كه برایشان خوشایند است.

بازی درمانی روایتی

بازی روایتی اساساً قصه گویی است. ممکن است از کودک خواسته شود قصه ای بگوید، یا کودک و درمانگر با هم داستان بسازند. با شکل گرفتن داستان، مشاور به مراجع کمک می کند تا با احساسات دشوار و الگوهای فکری ناسالمی که در طول این تجربه بازی به وجود می آید، کنار بیاید.

بازی با اسباب بازی ها

احتمالاً متداول ترین مواردی که برای بازی درمانی استفاده می شود، اسباب بازی است. این ها می توانند شامل هر یک از اسباب بازی های معمولی که کودکان با آن بازی می کنند، مانند عروسک، ماشین، بلوک و غیره باشند. همچنین می توانند شامل اسباب بازی های مخصوصی باشند که به طور خاص به عنوان اسباب بازی های بازی درمانی طراحی شده اند.

شن بازی

بازی با شن و ماسه یک نوع روش درمانی بسیار محبوب است، نه تنها برای کودکان بلکه برای افراد در هر سنی. تعامل با شن و ماسه اثر بسیار آرام بخشی دارد، که باعث می شود بیان خیلی راحت تر اتفاق بیفتد. مراجع ممکن است در یک جعبه شن بازی کند یا به راحتی انگشتان خود را از طریق شن و ماسه در یک سینی شن و ماسه عبور دهد. Sandplay Therapy به طور معمول بر روی نمادگرایی موجود در بازی تمرکز می کند.

بازی حسی حرکتی

در بازی درمانی حسی – حرکتی، مراجع فعالیت هایی را انجام می دهد که هم بدن و هم ذهن او را درگیر می کند.

بازی متمرکز بر ضربه و سانحه

بازی درمانی شناختی رفتاری متمرکز بر آسیب روانی به مراجعانی و کودکانی که به دلیل آسیب روانی دچار مشکل روانی مانند PTSD می شوند، کمک می کند. هنگام بازی، مراجع مهارت هایی می آموزد که به آنها کمک می کند با خاطرات مرتبط با آن آسیب روبرو شوند.

آیا بازی درمانی واقعا اثرگذار است؟

15 فایده بازی درمانی برای کودکان

در بازی درمانی کودکان، والدین می توانند قسمت مهمی از روند کار باشند. اولین قدم درک این نکته است که کودک به کمک احتیاج دارد. اگر احساس می کنید فرزند شما دارای مشکلی است که باید آنها را برطرف کند اما به نظر می رسد قادر به مدیریت آنها نیست، صحبت با یک درمانگر به تنهایی می تواند به شما در تصمیم گیری کمک کند.

محل امن

کودکان همیشه در بیان افکار و احساسات خود راحت نیستند. بازی درمانی به آنها مکانی امن می دهد که بتوانند در بیان احساسات و افکار آزاد باشند. گاهی توضیح مستقیم احساسات اثرگذار نیست؛ از این رو بازی به آنها اجازه می دهد تا احساسات خود را با ظرافت بیشتری ابراز کنند و حتی ممکن است کودک متوجه نباشد چه چیزی را به درمانگر خود بیان می کند.

ساختن عزت نفس

زمانی که کودک شما ابراز وجود می کند و شنیده می شود، در حال ایجاد و افزایش عزت نفس و توانایی بیان خود به روش های مختلف است. آنها می آموزند که چگونه به خودشان اهمیت دهند.

مهارت های حل مسئله

همزمان که کودک شما بازی می کند، یاد می گیرد که چگونه مشکلات را به تنهایی حل کند. در کنار روند طبیعی بازی، درمانگر نیز ممکن است مشکلی برای آنها ایجاد کند و از آنها بخواهدا به تنهایی پاسخ را کشف کنند.

مهارت های مقابله ای

مهارت های مقابله ای به این معنی است که کودکان می خواهند یاد بگیرند که چگونه با برخی از اتفاقات منفی که ممکن است تجربه کرده کنند یا احساس کنند، کنار بیایند. آنها مهارت های مختلفی یاد می گیرند که به آنها کمک می کند تا در زندگی خود با مشکلات پیش آمده در جهان پیرامون خود کنار بیایند. این مهارت ها آنها را برای آینده آماده می کند.

بهبود عاطفی

بهبود عاطفی اساس اصلی درمان کمک به هر گونه مشکل یا تجربه آسیب زایی است که ممکن است کودک شما با آن روبرو شده باشد. از طریق بازی درمانی، آنها بیشتر در مورد خود و وضعیتی که در آن قرار دارند یاد خواهند گرفت. آنها همچنین درباره احساسات خود بیشتر خواهند آموخت و در پایان احساسات منفی جای خود را به عواطف مثبت خواهد داد.

مهارت های تصمیم گیری

تصمیم گیری بخشی از بزرگ شدن است، و همچنین جنبه مهمی از بازی درمانی است. کودک شما ممکن است از طریق دوره بازی آزاد خود انتخاب هایی را تجربه کند، یا درمانگر ممکن است گزینه هایی را به او ارائه دهد تا به او کمک کند تا درک کند چه چیزهایی برای تصمیم گیری و بررسی انتخاب ها لازم است.

مسئولیت پذیری

از طریق تصمیم گیری و از طریق انواع مختلف بازی کودک شما همچنین می آموزد که چگونه مسئولیت کارهایی را که انتخاب می کند، را بپذیرد. همچنین سرزنش نشدن در کارهایی که تقصیر آنها نیست را یاد می گیرد. آنها یاد می گیرند که چه زمانی و کجا مسئولیت کاری را بپذیرند.

مهارت های اجتماعی

یادگیری نحوه گفتگو با افراد و نحوه تعامل با بزرگتر ها و همسالان آنها برای کودکان در هر سنی مهم است. از طریق درمان و بازی، آنها می توانند در مورد نحوه تعامل مثبت و سالم با دیگران بیشتر بیاموزند.

دوست یابی

از طریق رشد مهارت های اجتماعی، کودک شما قادر خواهد بود در مورد چگونگی دوست یابی و همچنین برای حفظ این دوستی ها اطلاعات بیشتری کسب کند. این مسئله می تواند به ویژه برای کودکانی که اضطراب اجتماعی دارند یا بسیار خجالتی هستند بسیار مهم باشد.

درک جهان

کودکان یاد می گیرند چگونه دنیا را از طریق بازی درک کنند. چیزهایی که آنها می بینند یا تجربه می کنند راهی برای کمک به آنها در کشف و درک معنای زندگی است. با بازی در یک محیط ساختار یافته، کودکان می توانند بیشتر جهان پیرامون خود درک کنند.

افزایش اعتماد به نفس

همزمان که کودک شما بیشتر در مورد خود و جایگاه خود در جهان اطلاعات کسب می کند، این امر باعث می شود تا با ابراز احساسات، اعتماد به نفس و راحتی بیشتری داشته باشند. یادگیری نحوه معاشرت باعث اعتماد به نفس بیشتر می شود و از طریق بازی درمانی، آنها در مورد توانایی های خود چیزهای بیشتری می آموزند.

بهبود تمرکز

افزایش تمرکز کودکان به یک موقعیت خاص یا فعالیت خاص در بازی درمانی می تواند به آنها کمک کند تا این توانایی تمرکز را به محیط های مختلفی تعمیم دهند و یاد بگیرند که چگونه در یک زمان مشخص به چیزهای خاص توجه کنند. این می تواند به آنها در طول زندگی و قطعاً در طول مدرسه و موفقیت های بعدی کمک کند.

ارتقاء تخیل و خلاقیت

بازی کودکان را تشویق می کند تا موقعیت های کاملاً متفاوت و جهان های مختلف را کشف کنند. همچنین بازی قصد دارد روش های جدیدی را برای روند تفکر و چیزهایی که مورد علاقه کودکان است، در اختیار آنها قرار دهد.

پردازش احساسات

هنگامی که کودکان بازی می کنند، بازی می تواند به آنها کمک کند تا افکار و احساسات خود را راحت بیان کنند، در واقع بازی به آنها کمک می کند خودشان در مورد آن احساسات بیشتر بدانند. بازی درمانگر به آنها کمک می کند تا یاد بگیرند چگونه احساسات خود را ابراز کنند و یاد بگیرند که چگونه این احساسات می توانند بر آنها تأثیر بگذارند.

اقدامات تکانشی را کاهش می دهد

بسیاری از کودکان خود را به شیوه های نامطلوب ابراز می کنند، زیرا هیچ راهی برای بیان آنچه فکر می کنند یا احساس می کنند ندارند. توانایی بیان و درک بیشتر عواقب کارهایی که انجام می دهند به کاهش این اقدامات کمک می کند.

ایجاد روابط خانوادگی بهتر

بخشی از بازی درمانی تعاملات بین والدین و کودک است. این به این معنی است که شما با کودک خود ارتباط برقرار خواهید کرد و این به شما در اجرای استراتژی ها و روش های مختلف در خانه و همچنین در جلسات درمانی کمک می کند.

آیا کودک شما به بازی درمانی نیاز دارد؟

شاید شما مطمئن نباشید که کودک شما به درمان نیاز دارد یا نه و یا اساسا کدام نوع درمان مناسب او هست. واقعیت این است که کودکان وقتی تمرکز مستقیم روی گفتگو و تلاش برای بیان احساسات و افکار خود ندارند، در بیان احساسات بهتر عمل می کنند. به همین دلیل است که بازی درمانی به جای تلاش برای باز کردن احساسات کودکان، به آنها اجازه می دهد بازی کنند و لذت ببرند.

در مورد اینکه بازی درمانی برای چه کسانی مفید است، تقریباً هر کودکی می تواند از بازی درمانی بهره مند شود. به طور کلی این بازی درمانی به کودکان این امکان را می دهد که خود را ابراز کنند و احساس کنند که عضوی از خانواده و جامعه هستند. بازی درمانی به آنها این امکان را می دهد تا درباره افکار و احساسات خود “به گونه ای صحبت کنند که نمی دانند چگونه بیان کنند.” همه اینها با هم باعث می شود که آنها همچنان به یادگیری مهارت های جدید و رشد فردی خود ادامه دهند.