رواندرمانی در روانشناسی بالینی

روان درمانی شامل یک رابطه رسمی بین روانشناس و مراجع– معمولاً یک فرد، زوج، خانواده یا گروه کوچک است که مجموعه ای از روش ها را به کار می گیرد برای ایجاد یک اتحاد درمانی، کشف ماهیت مشکلات روانشناختی، و تشویق روش های جدید تفکر، احساس، و رفتار جدید.

روانشناسان دارای طیف وسیعی از مداخلات فردی هستند که اغلب با آموزش آنها هدایت می شود – برای مثال، یک روانشناس بالینی با رویکرد شناختی رفتاری (CBT) ممکن است از برگه ها برای ثبت شناخت های ناراحت کننده استفاده کند، یک روانکاو ممکن است تداعی آزاد را تشویق کند، در حالی که یک روانشناس آموزش دیده گشتالت طور دیگری عمل می کند. تکنیک ها ممکن است بر تعاملات فوری بین مراجع و درمانگر تمرکز کنند. روانشناسان بالینی عموماً به دنبال این هستند که کار خود را بر اساس شواهد تحقیقاتی و مطالعات نتیجه و همچنین بر اساس قضاوت بالینی آموزش دیده قرار دهند. اگرچه به معنای واقعی کلمه ده‌ها جهت‌گیری درمانی شناخته شده وجود دارد، تفاوت‌های آن‌ها اغلب در دو بعد طبقه‌بندی می‌شوند: بینش در مقابل عمل و در جلسه در مقابل خارج از جلسه.

بینش – تأکید بر دستیابی به درک بیشتر از انگیزه های نهفته در افکار و احساسات فرد است (مانند درمان روان پویشی)

اقدام – تمرکز بر ایجاد تغییراتی در نحوه تفکر و عمل است (به عنوان مثال درمان متمرکز بر راه حل، درمان شناختی رفتاری)

در جلسه – مداخلات بر تعامل اینجا و اکنون بین مراجع و درمانگر متمرکز است (به عنوان مثال درمان انسان گرایانه، گشتالت درمانی)

خارج از جلسه – بخش بزرگی از کار درمانی در نظر گرفته شده است که خارج از جلسه انجام شود (مانند کتاب درمانی، رفتار درمانی عاطفی منطقی)

چهار مکتب اصلی در رواندرمانی

بسیاری از روانشناسان بالینی یکپارچه یا التقاطی هستند و به جای استفاده از یک مدل خاص، از پایه شواهد مدل های مختلف درمان را به روشی یکپارچه استفاده می کنند.

در بریتانیا، روانشناسان بالینی باید حداقل در دو مدل درمانی، از جمله CBT، شایستگی نشان دهند تا دکترای خود را دریافت کنند.

در ایالات متحده، برنامه های مداخله و تحقیقات در آموزش و عمل اساساً توسط چهار مکتب اصلی عملی تحت سلطه قرار دارند: روان پویایی، انسان گرایی، رفتاری/شناختی رفتاری، و سیستم ها یا خانواده درمانی.

روان پویایی

دیدگاه روان پویشی از روانکاوی زیگموند فروید شکل گرفت. هدف اصلی روانکاوی این است که ناخودآگاه را آگاه کند – آگاه ساختن مراجع از انگیزه های اولیه خود (یعنی آنهایی که به رابطه جنسی و پرخاشگری مربوط می شود) و دفاع های مختلفی که برای کنترل آنها استفاده می شود. ابزارهای اساسی فرآیند روانکاوی، استفاده از تداعی آزاد و بررسی انتقال مراجع به درمانگر است که به عنوان تمایل به گرفتن افکار یا احساسات ناخودآگاه در مورد یک فرد مهم (مثلاً والدین) و “انتقال” آنها به دیگری تعریف می شود. شخص تغییرات عمده در روانکاوی فرویدی که امروزه انجام می شود شامل روانشناسی خود، و نظریه روابط ابژه است. این جهت‌گیری‌های کلی اکنون تحت عنوان روان‌شناسی روان‌دینامیک قرار می‌گیرند، با مضامین مشترکی از جمله بررسی انتقال و دفاع، درک قدرت ناخودآگاه، و تمرکز بر اینکه چگونه تحولات اولیه در دوران کودکی وضعیت روان‌شناختی فعلی مراجع را شکل داده است.

انسان گرایانه/تجربه گرایانه

روان‌شناسی انسان‌گرا در دهه 1950 در واکنش به رفتارگرایی و روان‌کاوی، عمدتاً به دلیل درمان شخص‌محور کارل راجرز (که اغلب به عنوان درمان راجریان از آن یاد می‌شود) و روان‌شناسی وجودی که توسط ویکتور فرانکل و رولو می، توسعه یافت. راجرز معتقد بود که یک مراجعه کننده برای بهبود درمان تنها به سه چیز از یک روانشناس نیاز دارد: هماهنگی، توجه مثبت بی قید و شرط، و درک همدلانه. رویکرد انسان گرایانه با استفاده از پدیدارشناسی، بین الاذهانی و مقوله های اول شخص، در پی آن است که نگاهی اجمالی به کل فرد داشته باشد و نه فقط بخش های پراکنده شخصیت.

از سال 1980، هانس ورنر گسمن ایده های روانشناسی انسان گرایانه را به عنوان رواندرام انسانی در روان درمانی گروهی ادغام کرد. بر اساس تفکر انسان گرایانه، هر فرد از قبل دارای پتانسیل ها و منابع درونی است که ممکن است به آنها کمک کند تا شخصیت و خودپنداره قوی تری بسازند. ماموریت روانشناس انسان گرا کمک به فرد در به کارگیری این منابع از طریق رابطه درمانی است.

درمان متمرکز بر هیجان

درمان متمرکز بر هیجان/درمان متمرکز بر عاطفه (EFT)، که نباید با تکنیک های آزادی عاطفی اشتباه شود، در ابتدا توسط نظریه های اومانیستی-پدیدارشناختی و گشتالتی درمان ارائه شد. “درمان متمرکز بر هیجان را می توان به عنوان تمرین درمانی با درک نقش احساسات در تغییرات روان درمانی تعریف کرد. EFT بر اساس تحلیل دقیق معانی و مشارکت احساسات در تجربه انسانی و تغییر در روان درمانی است. تمرکز درمانگر و مراجع را به سمت استراتژی هایی هدایت می کند که آگاهی، پذیرش، بیان، استفاده، تنظیم و تغییر عاطفه و همچنین تجربه عاطفی اصلاحی با درمانگر را ارتقا می دهد. هدف EFT تقویت خود، تنظیم عاطفه و ایجاد معنای جدید است. مشابه برخی از رویکردهای درمانی روان پویایی، EFT به شدت از نظریه دلبستگی خارج می شود. پیشگامان EFT لس گرینبرگ و سو جانسون هستند. EFT اغلب در درمان با افراد استفاده می شود و ممکن است به ویژه برای زوج درمانی مفید باشد.

رفتاری و شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) از ترکیب درمان شناختی و رفتار درمانی هیجانی منطقی ایجاد شد که هر دو از روانشناسی شناختی و رفتارگرایی رشد کردند. CBT بر این نظریه استوار است که چگونه فکر می کنیم (شناخت)، چگونه احساس می کنیم (احساسات) و چگونه عمل می کنیم (رفتار) به روش های پیچیده ای با هم مرتبط هستند و با هم تعامل دارند. در این دیدگاه، برخی از راه‌های ناکارآمد تفسیر و ارزیابی جهان (اغلب از طریق طرح‌واره‌ها یا باورها) می‌تواند به پریشانی عاطفی منجر شود یا منجر به مشکلات رفتاری شود. هدف بسیاری از درمان‌های رفتاری شناختی، کشف و شناسایی راه‌های مغرضانه و ناکارآمد ارتباط یا واکنش است و از طریق روش‌شناسی‌های مختلف به مراجع کمک می‌کند تا از این راه‌ها فراتر رود و منجر به افزایش رفاه شود. تکنیک های زیادی مانند حساسیت زدایی سیستماتیک، پرسش سقراطی، و داشتن گزارش مشاهده شناختی استفاده می شود. رویکردهای اصلاح‌شده‌ای که در دسته CBT قرار می‌گیرند نیز توسعه یافته‌اند، از جمله رفتار درمانی دیالکتیک و درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی.

رفتار درمانی یک مکتب غنی با شواهد قوی به خوبی تحقیق شده است. ریشه آن در رفتارگرایی است. در رفتار درمانی، رویدادهای محیطی، طرز تفکر و احساس ما را پیش بینی می کنند. رفتار ما شرایطی را برای محیط فراهم می‌کند تا به آن بازخورد بدهد. گاهی بازخورد رفتار را به سمت افزایش- تقویت و گاهی کاهش رفتار- تنبیه سوق می دهد. اغلب رفتار درمانگران را تحلیلگران رفتار کاربردی یا مشاوران سلامت رفتاری می نامند. آنها زمینه های بسیاری از ناتوانی های رشدی گرفته تا افسردگی و اختلالات اضطرابی را مطالعه کرده اند. در زمینه سلامت روان و اعتیاد، مقاله اخیر به فهرست APA برای شیوه های به خوبی تثبیت شده و امیدوارکننده نگاه کرد و تعداد قابل توجهی از آنها را بر اساس اصول شرطی سازی عامل و پاسخ دهنده یافت. تکنیک‌های ارزیابی چندگانه از این رویکرد به دست آمده‌اند، از جمله تحلیل عملکردی (روان‌شناسی)، که تمرکز زیادی در سیستم مدرسه پیدا کرده است. علاوه بر این، برنامه‌های مداخله‌ای متعدد از این سنت شامل رویکرد تقویت جامعه برای درمان اعتیاد، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، روان‌درمانی تحلیلی عملکردی، از جمله رفتار درمانی دیالکتیک و فعال‌سازی رفتاری است. علاوه بر این، تکنیک های خاصی مانند مدیریت احتمالی و مواجهه درمانی از این سنت به دست آمده است.

سیستم ها یا خانواده درمانی

سیستم ها یا خانواده درمانی با زوج ها و خانواده ها کار می کند و بر روابط خانوادگی به عنوان یک عامل مهم در سلامت روانی تأکید دارد. تمرکز اصلی بر پویایی بین فردی است، به ویژه از نظر اینکه چگونه تغییر در یک فرد بر کل سیستم تأثیر می گذارد. بنابراین درمان، با اعضای مهم «سیستم» انجام می شود. اهداف می تواند شامل بهبود ارتباطات، ایجاد یک برنامه سالم باشد و همچنین ایجاد روایت های جایگزین، و پرداختن به رفتارهای مشکل ساز.

سایر دیدگاه های درمانی

ده‌ها مکتب یا گرایش روان‌درمانی شناخته‌شده وجود دارد – فهرست زیر چند رویکرد تأثیرگذار را نشان می‌دهد که در بالا ذکر نشده است. اگرچه همه آن‌ها دارای مجموعه‌ای از تکنیک‌های معمولی هستند که پزشکان از آنها استفاده می‌کنند، اما عموماً به دلیل ارائه چارچوبی از نظریه و فلسفه که یک درمانگر را در کار با مراجع راهنمایی می‌کند، شناخته شده‌تر هستند.

اگزیستانسیال – روان درمانی اگزیستانسیال فرض می کند که مردم تا حد زیادی آزادند که ما چه کسی باشیم و چگونه جهان را تفسیر و تعامل کنیم. قصد دارد به مراجع کمک کند تا معنای عمیق تری در زندگی پیدا کند و مسئولیت زندگی را بپذیرد. به این ترتیب، به مسائل اساسی زندگی، مانند مرگ، تنهایی و آزادی می پردازد. درمانگر بر توانایی مراجع برای خودآگاهی، انتخاب آزادانه در زمان حال، ایجاد هویت شخصی و روابط اجتماعی، ایجاد معنا و کنار آمدن با اضطراب طبیعی زندگی تأکید دارد.

گشتالت – گشتالت درمانی در درجه اول توسط فریتز پرلز در دهه 1950 پایه گذاری شد. این درمان شاید بیشتر به دلیل استفاده از تکنیک‌هایی که برای افزایش خودآگاهی طراحی شده‌اند، شناخته شده است، که شاید معروف‌ترین آن «تکنیک صندلی خالی» باشد. چنین تکنیک هایی برای کشف مقاومت در برابر “تماس واقعی”، حل تعارضات داخلی، و کمک به مراجع برای تکمیل “کار ناتمام” در نظر گرفته شده است.

پست مدرن – روانشناسی پست مدرن می گوید که تجربه واقعیت یک ساخت ذهنی است که بر اساس زبان، بافت اجتماعی و تاریخ ساخته شده است، بدون حقایق اساسی. از آنجایی که «بیماری روانی» و «سلامت روان» به عنوان واقعیت‌های عینی و قابل تعریف به رسمیت شناخته نمی‌شوند، روان‌شناس پست مدرن در عوض هدف درمان را چیزی می‌بیند که توسط مراجع و درمانگر ساخته شده است. اشکال روان درمانی پست مدرن شامل روایت درمانی، درمان متمرکز بر راه حل و انسجام درمانی است.

فراشخصی – دیدگاه فراشخصی تمرکز قوی تری بر جنبه معنوی تجربه انسانی دارد. این مجموعه‌ای از تکنیک‌ها نیست، بلکه تمایل به کمک به مراجع برای کشف معنویت و/یا حالت‌های متعالی آگاهی است. روانشناسی فراشخصی به کمک به مراجعان برای دستیابی به بالاترین پتانسیل خود می پردازد.

چندفرهنگی – اگرچه مبانی نظری روانشناسی ریشه در فرهنگ اروپایی دارد، اما به رسمیت شناخته شده است که تفاوت های عمیقی بین گروه های مختلف قومی و اجتماعی وجود دارد و سیستم های روان درمانی باید این تفاوت ها را بیشتر مورد توجه قرار دهند. به‌علاوه، نسل‌های پس از مهاجرت مهاجر ترکیبی از دو یا چند فرهنگ خواهند داشت – با جنبه‌هایی که از والدین و جامعه اطراف آن می‌آیند – و این فرآیند فرهنگ‌پذیری می‌تواند نقش مهمی در درمان داشته باشد (و ممکن است خود مشکلی باشد).

فرهنگ بر ایده‌های مربوط به تغییر، کمک جویی، منبع کنترل، اختیار، و اهمیت فرد در مقابل گروه تأثیر می‌گذارد، که همگی می‌توانند به طور بالقوه با داده‌های خاصی در تئوری و عمل روان‌درمانی رایج تضاد داشته باشند.[62] به این ترتیب، جنبش رو به رشدی برای ادغام دانش گروه‌های فرهنگی مختلف به منظور اطلاع‌رسانی به شیوه‌های درمانی به شیوه‌ای حساس‌تر و مؤثرتر از نظر فرهنگی وجود دارد.

فمینیسم – درمان فمینیستی جهت گیری ناشی از اختلاف بین منشأ اکثر نظریه های روانشناختی (که نویسندگان مرد دارند) و اکثریت افرادی که به دنبال مشاوره هستند و زن هستند، می باشد. بر علل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و راه حل هایی برای مسائلی که در فرآیند مشاوره با آن مواجه می شوند، تمرکز دارد. علناً مراجع را تشویق می کند تا در جهان به شیوه ای اجتماعی و سیاسی بیشتر مشارکت کند.

روانشناسی مثبت – روانشناسی مثبت، مطالعه علمی شادی و رفاه انسان است که در سال 1998 به دلیل فراخوان مارتین سلیگمن، رئیس وقت APA، شروع به رشد کرد. تاریخ روانشناسی نشان می دهد که این رشته عمدتاً به پرداختن به بیماری روانی اختصاص یافته است تا سلامت روان. بنابراین، تمرکز اصلی روان‌شناسی مثبت‌گرای کاربردی، افزایش تجربه مثبت از زندگی و توانایی شکوفایی با ترویج مواردی مانند خوش‌بینی نسبت به آینده، احساس بودن در زمان حال، و ویژگی‌های شخصی مانند شجاعت، استقامت، و نوع دوستی است. اکنون شواهد تجربی اولیه ای وجود دارد که نشان می دهد با ترویج سه مولفه شادی سلیگمن – عاطفه مثبت (زندگی خوشایند)، تعامل (زندگی درگیر) و معنی (زندگی معنادار) – درمان مثبت می تواند افسردگی بالینی را کاهش دهد.

رویکردهای روانشناسی جامعه اغلب برای پیشگیری روانی از آسیب و مداخله بالینی استفاده می شود.

ادغام یا روان درمانی یکپارچه

در چند دهه اخیر، جنبش رو به رشدی برای ادغام رویکردهای درمانی مختلف وجود داشته است.

با توجه به مسائل فرهنگی، جنسیتی، معنوی و گرایش جنسی، روانشناسان بالینی شروع به بررسی نقاط قوت و ضعف مختلف هر گرایش می کنند و در عین حال با زمینه های مرتبط مانند علوم اعصاب، ژنتیک رفتاری، زیست شناسی تکاملی و روانپزشکی نیز کار می کنند. نتیجه تمرین رو به رشد التقاط است، با روانشناسان که سیستم های مختلف و مؤثرترین روش های درمانی را با هدف ارائه بهترین راه حل برای هر مشکلی می آموزند.[72]

اخلاق حرفه ای

رشته روانشناسی بالینی در اکثر کشورها به شدت توسط یک کد اخلاقی تنظیم می شود. در ایالات متحده، اخلاق حرفه‌ای عمدتاً توسط آئین‌نامه رفتار APA تعریف می‌شود که اغلب توسط ایالت‌ها برای تعریف الزامات صدور مجوز استفاده می‌شود. کد APA عموماً استانداردی بالاتر از آنچه که توسط قانون لازم است تعیین می کند زیرا برای هدایت رفتار مسئولانه، حمایت از مراجعان و بهبود افراد، سازمان ها و جامعه طراحی شده است. این کد برای همه روانشناسان در هر دو زمینه تحقیقاتی و کاربردی قابل اجرا است.

کد APA بر پنج اصل استوار است: خیرخواهی و عدم سوء استفاده، وفاداری و مسئولیت، صداقت، عدالت، و احترام به حقوق و کرامت مردم. عناصر تفصیلی به چگونگی حل مسائل اخلاقی، شایستگی، روابط انسانی، حریم خصوصی و رازداری، تبلیغات، نگهداری سوابق، هزینه ها، آموزش، تحقیق، انتشار، ارزیابی و درمان می پردازد.

در بریتانیا، انجمن روان‌شناسی بریتانیا یک کد رفتار و اخلاق برای روانشناسان بالینی منتشر کرده است. این چهار حوزه کلیدی دارد: احترام، شایستگی، مسئولیت و صداقت. سایر سازمان های حرفه ای اروپایی قوانین رفتاری و اخلاقی مشابهی دارند.