گفتاردرمانی
«خاله سلبال مسکیمو دیدی؟ بابام خلیده!» با تعجب گفتم: «آرتین چی گفتی؟ متوجه نشدم.» آرتین حدودا 3 سال و نیمه است اما گفتارش واضح نیست و بیشتر مواقع مادرش مجبور است صحبت‌های او را برای اطرافیان ترجمه کند و گفت درباره شلوار جدیدش حرف می‌زند به مادرش گفتم شاید بد نباشد او را نزد گفتاردرمانگر بفرستد… آیا واقعا نیازی به گفتاردرمانی برای کودکی در این سن نیست؟ نباید نگران فردای آرتین و بچه‌هایی مثل او و مدرسه رفتنشان بود؟
گفتاردرمانی چیست؟
گفتاردرمانی چیست؟گفتار درمانی یا پاتولوژی یکی از زیر شاخه های مهم علم توان بخشی‌ست. گفتار درمانی در واقع درمان افراد به وسیله تمرکز بر گفتار نیست بلکه خود توانایی تکلم و گفتار افراد را درمان می‌کند. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به دلایل متفاوت در گفتار و ادای کلمات و برقراری ارتباط دچار مشکل هستند. گفتار درمانی برای کمک به این افراد این جاست.
مشاوره گفتاردرمانی در چه حیطه‌هایی موثر است؟
گفتار درمانی می‌تواند در حیطه‌های زیر کمک بسیار زیادی بکند:
- مشکلات مربوط به لکنت و گرفتگی زبان
- زبان پریشی
- گفتار فلجی
- مشکلات زبانی ناشی از بیش فعالی
- اختلال تلفظ و ادا کردن
- اختلال صدا
- مشکلات بلع و خوردن
- اوتیسم
- معلولیت و کم توانی ذهنی
گفتار درمانگر کیست؟
گفتار درمانگر یا پاتولوژیست پس از تشخیص و ارزیابی بیمار تلاش می‌کند تا توانایی برقراری ارتباط را به بهترین نحو به فرد دچار مشکل برگرداند. گفتار درمانگر تنها مشکلات مربوط به صحبت کردن یا لکنت را حل نمی‌کند بلکه در مواردی به حل مشکلات غذا خوردن و بلع و همچنین آسیب به اندام‌های صورت نیز کمک می‌کند.
در جلسات اول گفتار درمانی تمرکز بر مشکلات گفتاری و زبانی فرد و همچنین کشف و بررسی علل آن است. متخصص گفتار درمانی تست‌های خاص جسمی و روان شناسی انجام می‌دهد و در نهایت مسیر درمان و وضعیت مراجعه کننده را ترسیم می‌کند. درمان به محض مشخص شدن علت اصلی ناتوانی فرد شروع می‌شود.
گفتار درمانی برای افرادی که اختلالات گفتاری و مشکلات ارتباطی را تجربه می کنند، درمان و حمایت ارائه می دهد. این رویکرد برای درمان چندین مسئله در کودکان و بزرگسالان مفید است.
گفتار بیان افکار با استفاده از اصوات بیان شده است. اختلال گفتار موضوعی است که مانع از برقراری ارتباط فرد با استفاده از کلمات گفتاری می شود. همچنین ممکن است از آنها به عنوان اختلالات ارتباطی یاد کنند.
یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که حدود 8٪ از کودکان 3 تا 17 ساله یک اختلال ارتباطی را در طول 12 ماه گذشته تجربه کردند.
بر اساس گزارش موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD)، حدود 7.5 میلیون نفر از افراد در ایالات متحده در استفاده از صدای خود مشکل دارند. گفتار درمانی یک درمان موثر برای اختلالات گفتاری و ارتباطی است.
گفتاردرمانی چگونه است؟
SLP با ارزیابی فرد آغاز می شود. سپس انواع مختلف اختلالات گفتاری و نحوه درمان آنها را شناسایی می کنند.
آیا گفتاردرمانی موثر است؟
چندین مطالعه نشان می دهد گفتار درمانی روشی موثر برای کمک به کودکان و بزرگسالان در توسعه مهارت های ارتباطی است.
یک مطالعه روی بیش از 700 کودک با مشکلات گفتاری یا زبانی نشان می دهد که گفتار درمانی تأثیر مثبت قابل توجهی داشته است. نتایج نشان می دهد که به طور متوسط 6 ساعت گفتار درمانی در طول 6 ماه به طور قابل توجهی عملکرد ارتباطی را بهبود می بخشد. گفتار درمانی نیز بسیار مؤثرتر از عدم درمان در همان دوره بود.
مطالعه دیگری به تأثیر گفتار درمانی بر بزرگسالانی که تجربه سکته مغزی و آفازی داشتند، پرداخت. داده ها نشان می دهد که گفتار درمانی در درمان این مسائل ارتباطی موثر است. این تحقیق همچنین به اثربخشی آن در مراحل اولیه پس از سکته مغزی، معمولاً در 6 ماه اول، اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که درمان‌های فشرده تأثیر بیشتری دارند.
مطالعه دیگری نیز نشان می دهد که گفتار درمانی می تواند در درمان افراد مبتلا به آفازی موثر باشد. این مطالعه نشان می دهد که 16 جلسه گفتار درمانی در طول هشت هفته متوالی به بهبود مهارت های ارتباطی کمک کرده است.
گفتار درمانی برای کودکان
یک کودک می تواند در گفتار درمانی در کلاس به عنوان بخشی از یک گروه کوچک یا در یک محیط فردی شرکت کند. این بستگی به این دارد که کدام اختلال گفتاری را تجربه می کند.
SLP از تمرینات و فعالیت های درمانی برای کمک به آنها برای غلبه بر مشکلات خاص خود استفاده خواهد کرد.
این فعالیت ها شامل:
فعالیت های زبانی: شامل بازی و صحبت با کودک در حالی که از تصاویر، کتاب ها و اشیاء برای تحریک رشد زبان استفاده می کند. SLP همچنین ممکن است تلفظ صحیح را نشان دهد و از تمرینات تکراری برای کمک به افزایش مهارت های زبانی کودک استفاده کند.
فعالیت های بیانی: این فعالیت ها شامل همکاری نزدیک SLP با کودک برای کمک به تلفظ آنها می شود. SLP نحوه ایجاد صداهای خاص را، اغلب در حین فعالیت های بازی، نشان می دهد.
بلع درمانی: گفتاردرمانگر می تواند از نزدیک با کودکی که مشکلات جویدن یا بلعیدن دارد کار کند. SLP همچنین می تواند از تمرینات دهانی برای کمک به تقویت ماهیچه های دهان یا کار با بافت های مختلف غذایی برای بهبود آگاهی دهانی کودک استفاده کند.
تمرینات: SLP ممکن است از تعدادی تمرین زبان، لب و فک، همراه با ماساژ صورت برای کمک به تقویت عضلات اطراف دهان استفاده کند. این می تواند به آنها در گفتار و ارتباطات آینده کمک کند.
یک SLP همچنین راهبردها و تکالیفی را در اختیار کودک قرار می دهد. این تمرینات به آنها اجازه می‌دهد تا فعالیت‌های خاصی را با والدین یا مراقب خود انجام دهند، بنابراین می‌توانند به تمرین در خانه ادامه دهند.
گفتار درمانی برای بزرگسالان
یک SLP می تواند از چندین تکنیک مختلف به عنوان بخشی از گفتار درمانی بزرگسالان استفاده کند. این فعالیت ها شامل:
ارتباطات اجتماعی: SLP ممکن است از حل مسئله، فعالیت های حافظه و تمرین های مکالمه برای بهبود ارتباطات استفاده کند.
تمرینات تنفسی: یک SLP ممکن است از تمرینات تنفسی برای کمک به مشکلات رزونانس استفاده کند.
تمرینات دهان: روشی مناسب برای تقویت عضلات دهان هستند که می توانند به بهبود ارتباطات کمک کنند.
تمرینات بلع: مسائل پزشکی مانند بیماری پارکینسون، سرطان دهان یا سکته مغزی ممکن است باعث مشکلات بلع شود. یک SLP می تواند از تمرینات بلع برای کمک به فرد در مدیریت این مسائل استفاده کند.
انواع مشکلات گفتاری
یک SLP می تواند از گفتار درمانی برای درمان چندین بیماری استفاده کند که شامل موارد زیر است:
لکنت زبان
لکنت یک اختلال گفتاری است که متخصصان آن را تکرار صداها، هجاها یا کلمات مشخص می کنند. فرد مبتلا به لکنت اغلب کلمات، هجاها یا عبارات را تکرار یا طولانی می کند. فرد مبتلا به لکنت می داند که چه می خواهد بگوید، اما در صحبت کردن واضح یا به روشی که به طور طبیعی جریان دارد مشکل دارد.
مردم اغلب از لکنت به عنوان لکنت زبان نیز یاد می کنند.
آفازی
آفازی اختلالی است که باعث می شود فرد در زبان یا گفتار دچار مشکل شود. آسیب به بخش هایی از مغز که مسئول زبان هستند ممکن است باعث آفازی شود. سکته مغزی علت اصلی این بیماری در بزرگسالان است. فرد مبتلا به آفازی ممکن است توانایی خود را در بیان و درک زبان از دست بدهد و همچنین ممکن است در خواندن یا نوشتن مشکل داشته باشد.
طبق NIDCD، حدود 1 میلیون نفر در ایالات متحده با آفازی زندگی می کنند، در حالی که تقریبا 180000 نفر هر ساله به این بیماری مبتلا می شوند.
اختلالات بیانی
متخصصان، اختلال بیان را به عنوان اختلالی بدون ارتباط با ناتوانی گفتاری یا زبانی دیگر طبقه بندی می کنند.
اختلالات بیانی به افرادی اطلاق می شود که مشکلاتی در تولید صدا که شامل حرکات هماهنگ لب ها، زبان، دندان ها، کام و سیستم تنفسی است. کسانی که این اختلالات را دارند ممکن است در تولید صداهای خاص مشکل داشته باشند.
فرد مبتلا به اختلالات واجی می تواند این صداها را به درستی تولید کند، اما ممکن است آنها را در موقعیت اشتباه یک کلمه به کار ببرد.
افراد مبتلا به اختلالات بیانی اغلب کلمات را اشتباه تلفظ می کنند. بسیاری از افراد با سایر زمینه های رشد زبان نیز مشکل دارند.
اختلال زبانی خاص
اختلال زبان خاص (SLI) اختلالی است که باعث ایجاد مشکلاتی در رشد مهارت های زبانی در کودکان می شود. این وضعیتی است که به دلیل ناتوانی عصبی، حسی یا فکری شناخته شده نیست.
SLI ها می توانند بر نحوه صحبت کردن، گوش دادن، خواندن و نوشتن کودک تأثیر بگذارند. متخصصان گاهی از آنها به عنوان اختلال زبان رشدی، تاخیر زبانی یا دیسفازی رشدی یاد می کنند.
SLI یکی از شایع ترین اختلالات رشدی است که حدود 7 تا 8 درصد از کودکان مهدکودک را تحت تأثیر قرار می دهد.
این عارضه می‌تواند روی فرد با ورود به بزرگسالی تأثیر بگذارد. گفتار درمانی می تواند مشکلات خاص فرد را بهبود بخشد و به زندگی اجتماعی و کاری او کمک کند.
اختلالات رزونانس
انسداد جریان هوای منظم از طریق دهان افراد در حین صحبت می تواند باعث ایجاد اختلال رزونانس شود. این اختلال در ارتعاشات صحبت کردن را تغییر می دهند و منجر به نامشخص شدن گفتار می شوند.
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اغلب این اختلال صحبت کردن را شکاف کام و سایر اختلالات عصبی مرتبط می دانند.
درمان های جایگزین گفتاردرمانی
جایگزین هایی برای گفتار درمانی وجود دارد که فرد ممکن است در کنار گفتار درمانی از آنها استفاده کند. این ها شامل:
موسیقی درمانی
موسیقی درمانی شامل تعدادی فعالیت خاص تحت عنوان موسیقی است. این فعالیت ها از موسیقی برای تقویت زبان، ارتباط و مهارت های اجتماعی استفاده می کنند. یک مطالعه نشان می دهد که موسیقی درمانی می تواند به تسهیل رشد گفتار در کودکان کمک کند.
درمان نوروفیدبک
این درمان از حسگرهای متصل به پوست سر فرد استفاده می کند که فعالیت امواج مغزی را ثبت می کند. سپس پزشکان از یک صفحه نمایش برای نمایش این فعالیت استفاده می کنند. سپس فرد می تواند یاد بگیرد که در حین برقراری ارتباط، عملکردهای مغز خود را کنترل کند.
نوروفیدبک درمانی موثر برای مشکلات گفتاری در افرادی است که سکته مغزی را تجربه کرده اند. با این حال، ممکن است مزایای طولانی مدت محدودی داشته باشد، زیرا تحقیقات نشان می دهد که نمی تواند کارایی آن را به طور قطعی اثبات کند.
مداخلات زبانی اجرا شده توسط والدین
این رویکرد شامل یک والد یا مراقب است که از روال‌ها و فعالیت‌هایی برای کمک به رشد مهارت‌های زبانی کودکان استفاده می‌کند. یک مطالعه با منبع قابل اعتماد مداخلات زبانی اجرا شده توسط والدین را با کودکان خردسال بین 18 تا 60 ماه بررسی کرد. نتایج نشان داد که والدینی که مداخلات ارتباطی و زبانی را اجرا کردند تأثیر مثبت و معناداری بر مهارت‌های زبانی کودکان با و بدون ناتوانی ذهنی داشتند.