اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی چیست؟
اختلال دوقطبی چیست؟اختلال دوقطبی (که قبلاً به عنوان بیماری شیدایی-افسردگی یا افسردگی شیدایی شناخته می شد) یک اختلال خلقی و روانشناختی مادام العمر است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو، سطح انرژی، الگوهای تفکر و رفتار می شود. این جابجایی‌ها می‌توانند ساعت‌ها، روزها، هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشند و توانایی شما را برای انجام کارهای روزمره مختل کنند.
اختلال دو قطبی که در گذشته به عنوان بیماری شیدایی-افسردگی هم شناخته می‌شود، نوعی اختلال مغزی و رفتاری است که با تغییرات شدید در خلق و خو و انرژی فرد مشخص می‌شود. اختلال دو قطبی به طور کلی با نوسانات خلقی شدید عملکرد فرد را با مشکل مواجه می کند. بیش از ۵/۷ میلیون بزرگسال آمریکایی یا ۲/۶ درصد از جمعیت ۱۸ ساله یا بالاتر دارای اختلال دو قطبی هستند. این بیماری به طور معمول در اواخر بلوغ یا اوایل بزرگسالی شروع می شود. اگر چه ممکن است در مواردی کودکان زیر ۱۸ سال و بزرگسالان بزرگتر ظاهر شود. جالب است بدانید که افراد اغلب بدون تشخیص و درمان صحیح با داروهای اختلال دو قطبی این اختلال زندگی می کنند.
اختلال دو قطبی باعث تغییرات خلقی می‌شود که باعث می‌شود کسی احساس خیلی بالا (مانیا یا شیدایی) یا بسیار پایین (افسردگی) کند. قسمت های دوره ای با خلق و خوی عادی نقطه گذاری می شوند.
تشخیص اختلال دوقطبی هم سخت است و هم آسان! افراد مبتلا به اختلال دو قطبی تغییرات عاطفی شدیدی را تجربه می کنند که بسیار متفاوت از خلق و خو و رفتار معمول آنها است. این تغییرات زندگی روزمره آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. اما همیشه نوسانات خلقی در شدت‌های مختلف بیانگر دست و پنجه نرم کردن با اختلال دوقطبی نیست.
تشخیص اختلال دوقطبی به سادگی انجام آزمایشات شخصیتی آنلاین یا کاغذی یا ارسال خون به آزمایشگاه نیست. در حالی که اختلال دو قطبی علائم متمایزی را نشان می دهد، هیچ آزمایش واحدی برای تأیید این بیماری وجود ندارد. به همین دلیل اغلب، ترکیبی از روش‌ها برای تشخیص استفاده می شود.
نوسانات اختلال دو قطبی به چه شکل است؟
دوره های عاطفی کم گاه به گاه غیر معمول نیستند. بسیاری از افراد به دلیل استرس های روزمره با این دوره ها دست و پنجه نرم می کنند. با این حال، اوج و فرودهای احساسی مرتبط با اختلال دو قطبی می تواند شدیدتر باشد. ممکن است متوجه تغییر رفتار خود شوید، اما قادر نیستید به خودتان کمک کنید. دوستان و خانواده نیز ممکن است متوجه تغییراتی شوند. اگر علائم شیدایی را تجربه می کنید، نیازی به کمک گرفتن از یک پزشک نمی بینید. ممکن است احساس خوبی داشته باشید و نگرانی اطرافیان خود را درک نکنید تا اینکه دوباره روحیه شما تغییر کند.
احساس خود را نادیده نگیرید. اگر حالات شدید در زندگی روزمره تداخل ایجاد می کند یا به خودکشی فکر می‌کنید به پزشک مراجعه کنید یا حداقل به یک عزیز معتمد از احساساتتان بگویید.
انواع مختلفی از اختلال دوقطبی وجود دارد که شامل تجربه نوسانات قابل توجه در خلق و خوی است که به عنوان دوره های هیپومانیک/شیدایی و افسردگی نامیده می شود. با این حال، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی همیشه در حالت هیپومانیک/شیدایی یا افسردگی نیستند. آنها همچنین دوره هایی از خلق و خوی طبیعی را تجربه می کنند که به عنوان اتیمیا شناخته می شود.
دوره های شیدایی
یکی از ویژگی های اصلی اختلال دوقطبی I، دوره های شیدایی است. برای برآورده کردن معیارهای اختلال دوقطبی I، باید حداقل یک دوره شیدایی در زندگی خود برای حداقل یک هفته با یا بدون تجربه یک دوره افسردگی داشته باشید.
شیدایی وضعیتی است که در آن یک دوره خلق و خوی غیرعادی بالا یا تحریک‌پذیر و همچنین تغییرات شدید در احساسات، افکار، انرژی، پرحرفی و سطح فعالیت دارید. این سطح بسیار پرانرژی از فعالیت و رفتار فیزیکی و ذهنی تغییری نسبت به خود معمولی شماست و توسط دیگران قابل توجه است.
افرادی که در حالت شیدایی هستند ممکن است در فعالیت هایی که باعث آسیب جسمی، اجتماعی یا مالی آنها می شود، مانند خرج کردن ناگهانی یا قمار کردن مقادیر زیاد پول یا رانندگی بی احتیاطی، زیاده روی کنند. آنها همچنین گاهی اوقات علائم روان پریشی مانند هذیان و توهم ایجاد می کنند که می تواند در تشخیص اختلال دوقطبی از سایر اختلالات مانند اسکیزوفرنی یا اختلال اسکیزوافکتیو مشکل ایجاد کند.
افراد مبتلا به انواع خاصی از دوقطبی مانند اختلال دوقطبی II، هیپومانیا را تجربه می کنند که شکل کمتر شدیدتری از شیدایی است. به اندازه اپیزودهای شیدایی دوام نمی آورد و در عملکرد روزانه تداخل چندانی ایجاد نمی کند.
دوره های افسردگی
در طول یک دوره افسردگی، خلق و خوی ضعیف یا افسرده و/یا از دست دادن علاقه به بیشتر فعالیت ها و همچنین بسیاری از علائم افسردگی دیگر را تجربه می کنید، مانند
- خستگی
- تغییرات در اشتها
- احساس بی ارزشی و ناامیدی
چرا اختلال دوقطبی دیگر بیماری شیدایی- افسردگی نامیده نمی شود؟
در چند دهه اخیر، دنیای پزشکی، به ویژه حوزه روانپزشکی، عمداً از استفاده از “بیماری افسردگی شیدایی” یا “افسردگی شیدایی” برای توصیف اختلال دوقطبی تغییر جهت داده است. دلایل مختلفی برای این تغییر وجود دارد، از جمله:
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی از “افسردگی شیدایی” برای توصیف طیف گسترده ای از شرایط روانشناختی استفاده می کردند. همانطور که سیستم های طبقه بندی روانشناختی، از جمله راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM)، پیچیده تر شده اند، اصطلاح جدید “اختلال دوقطبی” به وضوح بیشتر در تشخیص منجر می شود.
عبارات «مانیا» و «شیدایی»، به خصوص استفاده از «شیدایی»، برچسب منفی زیادی دارد. همچنین، مردم اصطلاح «افسردگی» را به طور معمول برای توصیف دوره‌های غمگینی که به عنوان افسردگی بالینی واجد شرایط نیستند، استفاده می‌کنند. استفاده از “اختلال دوقطبی” تمرکز را از این دو کلمه دور می کند. “اختلال دوقطبی” بیشتر یک اصطلاح بالینی، پزشکی است و کمتر از “افسردگی شیدایی” بار عاطفی دارد.
اصطلاح «افسردگی شیدایی» نسخه‌های سیکلوتایمیک یا هیپومانیک (اختلال دوقطبی II) این بیماری را مستثنی می‌کند.
انواع اختلال دوقطبی چیست؟
چهار نوع اختلال دوقطبی وجود دارد که عبارتند از:
اختلال دوقطبی I: افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I یک یا چند دوره شیدایی را تجربه کرده اند. اکثر افراد مبتلا به دوقطبی I، دوره‌های شیدایی و افسردگی را خواهند داشت، اما یک دوره افسردگی برای تشخیص ضروری نیست. دوره های افسردگی معمولاً حداقل دو هفته طول می کشد. برای تشخیص دوقطبی I، دوره های شیدایی شما باید حداقل هفت روز طول بکشد یا آنقدر شدید باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشید. افراد مبتلا به دوقطبی I نیز می توانند حالت های مختلط را تجربه کنند (قسمت هایی از علائم شیدایی و افسردگی).
اختلال دوقطبی II: افراد مبتلا به دوقطبی II دوره های افسردگی و دوره های هیپومانیک را تجربه می کنند. اما آنها هرگز یک دوره شیدایی کامل که مشخصه اختلال دوقطبی I است را تجربه نمی کنند. در حالی که هیپومانیا نسبت به شیدایی آسیب کمتری دارد، اختلال دوقطبی II اغلب ناتوان کننده تر از اختلال دوقطبی I است زیرا افسردگی مزمن در دوقطبی II شایع تر است.
اختلال سیکلوتیمیک (سیکلوتیمیا): افراد مبتلا به اختلال سیکلوتیمیک حالت خلقی مزمن ناپایدار دارند. آنها هیپومانیا و افسردگی خفیف را برای حداقل دو سال تجربه می کنند. افراد مبتلا به سیکلوتیمیا ممکن است دوره های کوتاهی از خلق و خوی طبیعی (اتیمیا) داشته باشند، اما این دوره ها کمتر از هشت هفته طول می کشد.
سایر اختلالات دوقطبی مشخص و نامشخص و مرتبط: اگر فردی معیارهای تشخیصی دوقطبی I، II یا سیکلوتیمیا را نداشته باشد اما هنوز دوره‌هایی از افزایش خلق و خوی غیرعادی قابل توجه بالینی را تجربه کرده باشد، این اختلال دوقطبی مشخص یا نامشخص دیگر در نظر گرفته می‌شود.
تفاوت بین اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی چیست؟
در حالی که اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی علائم مشابهی دارند و اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند، اما شرایط متفاوتی هستند.
BPD شامل یک الگوی طولانی مدت از نوسانات ناگهانی لحظه به لحظه در خلق و خوی، رفتار و تصویر از خود است که اغلب توسط درگیری در تعامل با افراد دیگر ایجاد می شود. خود آسیبی غیر خودکشی نیز در BPD شایع است اما در اختلال دوقطبی نه.
اختلال دوقطبی با BPD متفاوت است زیرا شامل دوره های متمایز و طولانی تر شیدایی / هیپومانیا و / یا افسردگی است. چندین چیز می تواند باعث ایجاد دوره های شیدایی یا افسردگی شود، مانند تغییرات خواب، استرس، داروها و مصرف مواد.
اختلال دوقطبی چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
اختلال دوقطبی می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. میانگین سن شروع 25 سالگی است، اما به ندرت ممکن است از اوایل کودکی یا در اواخر 40 یا 50 سالگی شروع شود.
اگرچه اختلال دوقطبی بر روی افرادی که در بدو تولد زن (AFAB) و افرادی که در بدو تولد مرد هستند (AMAB) را تحت تاثیر قرار می‌دهد، این بیماری به‌طور متفاوتی بر آنها تأثیر می‌گذارد.
افراد AFAB مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است با سرعت بیشتری حالات خود را تغییر دهند. هنگامی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی چهار یا بیشتر دوره شیدایی یا افسردگی را در یک سال تجربه می کنند، به این حالت “دوچرخه سواری سریع” می گویند. سطوح مختلف هورمون‌های جنسی و هورمون‌های تیروئید، همراه با تمایل افراد AFAB به تجویز داروهای ضد افسردگی، ممکن است به دوچرخه‌سواری سریع‌تر در این جمعیت منجر شود.
افراد AFAB مبتلا به اختلال دوقطبی نیز ممکن است دوره های افسردگی بیشتری را نسبت به افراد AMAB تجربه کنند.
نشانه های دوقطبی
علائم و نشانه های اختلال دوقطبی چیست؟
علامت تعیین کننده اختلال دوقطبی I یک دوره شیدایی است که حداقل یک هفته طول می کشد، در حالی که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی II یا سیکلوتیمیا دوره های هیپومانیک را تجربه می کنند.
اما بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی هم دوره های هیپومانیک/شیدایی و هم افسردگی را تجربه می کنند. این حالات خلقی در حال تغییر همیشه از یک الگوی مشخص پیروی نمی کنند و افسردگی همیشه از مراحل شیدایی پیروی نمی کند. همچنین ممکن است یک فرد چندین بار حالت خلق و خوی یکسانی را تجربه کند (دوره‌هایی از اوتیمیا) قبل از اینکه حالت مخالف را تجربه کند.
تغییرات خلقی در اختلال دوقطبی می تواند در طی چند هفته، ماه و گاهی حتی سال ها اتفاق بیفتد.
یکی از جنبه‌های مهم تغییرات خلق و خوی این است که این تغییرات با خلق و خوی عادی شما متفاوت است و این تغییر خلق و خو برای مدت طولانی ادامه می‌یابد. در مورد شیدایی ممکن است چند روز یا چند هفته و در مورد افسردگی چندین هفته یا ماه باشد. شدت فاز افسردگی و شیدایی می تواند از فردی به فرد دیگر و در یک فرد در زمان های مختلف متفاوت باشد.
علائم و نشانه های دوره های شیدایی
برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در طول زندگی خود بارها دچار دوره های شیدایی یا هیپومانیا می شوند. برخی دیگر ممکن است آنها را به ندرت تجربه کنند.
علائم و نشانه های دوره شیدایی عبارتند از:
- شادی، امید و هیجان بیش از حد
- تغییرات ناگهانی و شدید خلق و خو، مانند تبدیل شدن از شادی به عصبانیت و خصومت
- بی قراری
- گفتار سریع و افکار مسابقه ای
- افزایش انرژی و نیاز کمتر به خواب
- افزایش تکانشگری و قضاوت ضعیف، مانند ترک ناگهانی شغل
- ساختن برنامه های بزرگ و دست نیافتنی
- رفتارهای بی پروا و خطرآفرین، مانند سوء مصرف مواد مخدر و الکل و داشتن رابطه جنسی ناایمن یا محافظت نشده
- احساس اینکه به طور غیرعادی مهم، با استعداد یا قدرتمند هستید
- روان پریشی – تجربه توهم و هذیان (در شدیدترین دوره های شیدایی)
اغلب اوقات، افرادی که دوره شیدایی را تجربه می کنند، از پیامدهای منفی اعمال خود بی اطلاع هستند. در اختلال دوقطبی، خودکشی یک خطر همیشگی است – برخی افراد در دوره‌های شیدایی، نه فقط در دوره‌های افسردگی، دست به خودکشی می‌زنن
اگر فردی دچار یک دوره شیدایی شدید باشد، به خصوص اگر توهم و هذیان را تجربه کند، ممکن است برای محافظت از خود و دیگران از آسیب احتمالی نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد.
علائم و نشانه های هیپومانیا
برخی از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی علائم خفیف تری شبیه شیدایی دارند. به این حالت هیپومانیا می گویند. با هیپومانیا، ممکن است احساس بسیار خوبی داشته باشید و متوجه شوید که می توانید کارهای زیادی انجام دهید. افراد مبتلا به هیپومانیا اغلب می توانند در موقعیت های اجتماعی یا محل کار به خوبی عمل کنند.
ممکن است در طول دوره هیپومانیک احساس نکنید که رفتارتان غیرعادی است. اما خانواده و دوستان شما ممکن است متوجه نوسانات خلقی و سطح فعالیت شما شوند. پس از هیپومانیا، ممکن است افسردگی شدید را تجربه کنید.
علائم و نشانه های دوره های افسردگی
علائم دوره های افسردگی در اختلال دوقطبی مانند علائم افسردگی اساسی است. آنها عبارتند از:
- غم و اندوه طاقت فرسا
- کم انرژی و خستگی
- کمبود انگیزه
- احساس ناامیدی یا بی ارزشی
- از دست دادن لذت بردن از چیزهایی که زمانی برای شما لذت بخش بود
- مشکل در تمرکز و تصمیم گیری
- گریه غیر قابل کنترل
- تحریک پذیری
- افزایش نیاز به خواب
- بی خوابی یا خواب زیاد
- تغییر در اشتها که باعث کاهش یا افزایش وزن می شود
- افکار مرگ یا خودکشی (افکار خودکشی)
اگر افکار خودکشی را تجربه می کنید، مهم است که فورا به دنبال مراقبت باشید.
علائم و نشانه های یک دوره مختلط
علائم یک دوره مختلط شامل هر دو علائم شیدایی و افسردگی با هم است. در طول یک اپیزود مختلط، شما احساسات و افکار منفی همراه با افسردگی را دارید، اما همچنین احساس آشفتگی، بی قراری و انرژی بالایی دارید. افرادی که دوره های مختلط را تجربه می کنند، اغلب آن را به عنوان بدترین بخش اختلال دوقطبی توصیف می کنند.
تشخیص اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص اختلال دوقطبی، روانپزشک یا روانشناس شما ممکن است از ابزارهای زیادی استفاده کند، از جمله:
یک معاینه فیزیکی
یک تاریخچه پزشکی کامل، که شامل سؤال در مورد علائم، سابقه مادام العمر، تجربیات و سابقه خانوادگی شما می شود.
آزمایش‌های پزشکی، مانند آزمایش خون، برای رد سایر بیماری‌هایی که می‌توانند باعث علائم شما شوند، مانند پرکاری تیروئید.
ارزیابی روانشناختی که توسط روانشناس یا روانپزشک انجام می شود.
برای تشخیص اختلال دوقطبی، باید حداقل یک دوره شیدایی یا هیپومانیا را تجربه کرده باشید. ارائه دهندگان سلامت روان از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) برای تشخیص نوع اختلال دوقطبی استفاده می کنند.
برای تعیین اینکه چه نوع اختلال دوقطبی ممکن است داشته باشید، متخصص شما الگوی علائم و میزان تأثیر آنها بر زندگی شما را در شدیدترین دوره ها ارزیابی می کند.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی به احتمال زیاد به بیماری های روانی زیر نیز مبتلا هستند:
- اضطراب
- اختلال نقص توجه / بیش فعالی (ADHD)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اختلالات مصرف مواد/تشخیص دوگانه
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی که یک دوره شیدایی شدید همراه با توهم را تجربه می کنند ممکن است به اشتباه اسکیزوفرنی تشخیص داده شود. اختلال دوقطبی همچنین می تواند به اشتباه به عنوان اختلال شخصیت مرزی (BPD) تشخیص داده شود.
به همین دلیل، هنگام صحبت با متخصص، مهم است که هنگام توضیح همه علائم و تجربیات خود صادق و دقیق باشید. همچنین می‌تواند مفید باشد که یکی از عزیزانتان را که ممکن است بتواند جزئیات بیشتری در مورد سابقه سلامت روان شما در بحث با ارائه‌دهنده‌تان ارائه دهد، مفید باشد.
علت دوقطبی
دانشمندان هنوز علت دقیق اختلال دوقطبی را نمی دانند. اما آنها معتقدند که یک جزء ژنتیکی (ارثی) قوی وجود دارد. اختلال دوقطبی یکی از ارثی ترین بیماری های روانپزشکی در نظر گرفته می شود – بیش از دو سوم افراد مبتلا به اختلال دوقطبی حداقل یک خویشاوند بیولوژیکی نزدیک به این بیماری دارند. با این حال، فقط به این دلیل که یک خویشاوند بیولوژیکی مبتلا به اختلال دوقطبی دارید، لزوماً به این معنی نیست که شما نیز به آن مبتلا خواهید شد.
عوامل دیگری که دانشمندان فکر می کنند در ایجاد اختلال دوقطبی نقش دارند عبارتند از:
تغییرات در مغز: محققان تفاوت های ظریفی را در اندازه متوسط یا فعال شدن برخی از ساختارهای مغز در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی شناسایی کرده اند. با این حال، اسکن مغز نمی تواند این بیماری را تشخیص دهد.
عوامل محیطی مانند تروما و استرس: یک رویداد استرس زا، مانند مرگ یکی از عزیزان، یک بیماری جدی، طلاق یا مشکلات مالی می تواند باعث یک دوره شیدایی یا افسردگی شود. به همین دلیل، استرس و ضربه نیز ممکن است در ایجاد اختلال دوقطبی نقش داشته باشد.
اختلال دوقطبی چقدر شایع است؟
اختلال دوقطبی تقریباً 5.7 میلیون بزرگسال آمریکایی یا حدود 2.6٪ از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد.
دانشمندان در حال حاضر در حال انجام تحقیقاتی برای تعیین ارتباط این عوامل در اختلال دوقطبی، چگونگی کمک به جلوگیری از بروز آن و نقشی که می توانند در درمان آن ایفا کنند، هستند.
درمان اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی چگونه درمان می شود؟
درمان می تواند به بسیاری از افراد، از جمله افرادی که شدیدترین اشکال اختلال دوقطبی را دارند، کمک کند. یک برنامه درمانی موثر معمولاً شامل ترکیبی از درمان های زیر است:
- روان درمانی (گفتار درمانی)
- دارودرمانی
- راهبردهای خود مدیریتی، مانند آموزش و شناسایی علائم اولیه یک دوره یا شروع احتمالی
عادات مفید سبک زندگی، مانند ورزش، یوگا و مدیتیشن. اینها می توانند درمان را پشتیبانی کنند، اما جایگزین آن نمی شوند.
درمان های دیگر، مانند درمان شک الکتریکی (ECT) در مواردی که به دارو پاسخ ضعیفی می دهند یا کنترل سریع علائم برای جلوگیری از آسیب ضروری است.
اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است، بنابراین درمان یک تعهد مادام العمر است. گاهی اوقات چندین ماه تا سال طول می کشد تا شما و ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی تان یک برنامه درمانی جامع را پیدا کنید که بهترین کارایی را برای شما دارد. اگرچه این می تواند دلسرد کننده باشد، اما ادامه درمان مهم است.
اپیزودهای شیدایی و افسردگی معمولاً با گذشت زمان بازمی‌گردند. بین دوره‌ها، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تغییرات خلقی ندارند، اما برخی از افراد ممکن است علائم طولانی مدت داشته باشند. درمان طولانی مدت و مداوم می تواند به مدیریت این علائم کمک کند.
اگر علاوه بر اختلال دوقطبی، سایر بیماری‌های سلامت روان مانند اضطراب یا ADHD نیز دارید، درمان این بیماری‌ها می‌تواند دشوارتر باشد. به عنوان مثال، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی داروهای ضد افسردگی برای درمان اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) تجویز می کنند و محرک هایی که برای درمان ADHD تجویز می کنند ممکن است علائم اختلال دوقطبی را بدتر کنند و حتی ممکن است یک دوره شیدایی را ایجاد کنند.
باز هم، حتی اگرچه درمان این شرایط دشوار است، ولی غیرممکن نیست. مطمئن شوید که متعهد به یافتن یک برنامه درمانی مناسب هستید.
چه نوع درمانی برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود؟
روان درمانی که «گفتار درمانی» نیز نامیده می شود، می تواند بخشی موثر از برنامه درمانی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باشد.
روان درمانی اصطلاحی برای انواع تکنیک های درمانی است که هدف آن کمک به شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده است. کار با یک متخصص سلامت روان، مانند یک روانشناس یا روانپزشک، می تواند برای شما و خانواده شما حمایت، آموزش و راهنمایی ارائه دهد.
انواع مختلف درمان برای اختلال دوقطبی عبارتند از:
آموزش روانی: آموزش روانی روشی است که متخصصان سلامت روان به افراد در مورد شرایط سلامت روانشان آموزش می دهند. از آنجایی که اختلال دوقطبی یک وضعیت پیچیده است، یادگیری در مورد این بیماری و اینکه چگونه می تواند بر زندگی شما تأثیر بگذارد می تواند به شما و عزیزانتان کمک کند تا بهتر آن را مدیریت کرده و با آن کنار بیایید.
ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی (IPSRT): این درمان برای کمک به بهبود خلق و خوی شما با درک و کار با ریتم های بیولوژیکی و اجتماعی طراحی شده است. IPSRT یک درمان موثر برای افراد مبتلا به اختلالات خلقی، از جمله اختلال دوقطبی است. بر تکنیک‌هایی برای بهبود پایبندی به دارو (مصرف منظم دارو)، مدیریت رویدادهای استرس‌زای زندگی و کاهش اختلالات در ریتم‌های اجتماعی (تفاوت‌های روزمره در رفتارهای معمولی) تأکید می‌کند. IPSRT مهارت هایی را به شما می آموزد که به شما امکان می دهد از خود در برابر ایجاد دوره های شیدایی یا افسردگی آینده محافظت کنید.
درمان خانواده محور: این درمان برای بزرگسالان و کودکان مبتلا به اختلال دوقطبی و مراقبان آنها است. در طول این درمان، شما عزیزان در جلسات درمانی روان درمانی در رابطه با اختلال دوقطبی، آموزش بهبود ارتباطات و آموزش مهارت های حل مسئله همراه شما خواهند بود.
درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک نوع درمان ساختاریافته و هدف گرا است. درمانگر یا روانشناس به شما کمک می کند افکار و احساسات خود را از نزدیک ببینید. متوجه خواهید شد که افکار شما چگونه بر اعمال شما تأثیر می گذارد. از طریق CBT، می توانید افکار و رفتارهای منفی را بیاموزید و یاد بگیرید که الگوها و عادات فکری سالم تری اتخاذ کنید.
چه داروهایی برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می شود؟
برخی از داروها می توانند به کاهش علائم اختلال دوقطبی کمک کنند. ممکن است لازم باشد چندین داروی مختلف را با راهنمایی روانپزشک خود امتحان کنید، قبل از اینکه بهترین کار را پیدا کنید. داروهایی که روانپزشکان به طور کلی برای درمان اختلال دوقطبی تجویز می کنند عبارتند از:
- تثبیت کننده های خلق و خو
- داروهای اعصاب نسل دوم (“غیر معمول”) (که آنتی سایکوتیک نیز نامیده می شود)
- داروهای ضد افسردگی
اگر برای اختلال دوقطبی دارو مصرف می کنید، باید:
- برای درک خطرات، عوارض جانبی و مزایای دارو با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید.
- در مورد داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه یا مکمل هایی که در حال حاضر مصرف می کنید، به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بگویید.
- اگر عوارض جانبی را تجربه کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. آنها ممکن است نیاز به تغییر دوز شما داشته باشند یا داروی دیگری را امتحان کنند.
- به یاد داشته باشید که داروهای اختلال دوقطبی باید به طور مداوم و طبق تجویز مصرف شوند.
تثبیت کننده های خلقی برای اختلال دوقطبی
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی معمولاً برای مدیریت دوره های شیدایی یا هیپومانیک به داروهای تثبیت کننده خلق و خو نیاز دارند.
انواع تثبیت کننده های خلق و خو و نام تجاری آنها عبارتند از:
- لیتیوم (Eskalith®، Lithobid®، Lithonate®)
- والپروئیک اسید (Depakene®)
- دیوالپروکس سدیم (Depakote®)
- کاربامازپین (Tegretol®، Equetro®)
- لاموتریژین (Lamictal®)
- لیتیوم یکی از داروهای تجویز شده و مورد مطالعه برای درمان اختلال دوقطبی است. لیتیوم یک نمک طبیعی است و علائم را کاهش می دهد.
ممکن است هفته ها تا ماه ها طول بکشد تا علائم شیدایی به طور کامل کنترل شوند. به همین دلیل روانپزشکان اغلب داروهای دیگری مانند داروهای ضد روان پریشی یا داروهای ضد افسردگی را برای کمک به مدیریت علائم تجویز می کنند.
مشکلات غده تیروئید و کلیه گاهی اوقات هنگام مصرف لیتیوم ایجاد می شود، بنابراین پزشک شما عملکرد تیروئید و کلیه ها را کنترل می کند و همچنین سطح لیتیوم را در خون شما کنترل می کند، زیرا سطح آن می تواند به راحتی بیش از حد افزایش یابد.
هر چیزی که سطح سدیم را در بدن شما کاهش دهد، مانند تغییر رژیم غذایی کم سدیم، تعریق شدید، تب، استفراغ یا اسهال ممکن است باعث تجمع سمی لیتیوم در بدن شما شود. از این شرایط آگاه باشید و اگر لیتیوم مصرف می‌کنید و آنها را تجربه کرده‌اید به پزشک خود اطلاع دهید.
موارد زیر علائم مسمومیت لیتیوم (مصرف بیش از حد لیتیوم) است. در صورت مشاهده موارد زیر فوراً با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود تماس بگیرید یا به نزدیکترین اورژانس مراجعه کنید:
- تاری دید یا دوبینی
- نبض نامنظم
- ضربان قلب بسیار سریع یا آهسته
- دشواری در تنفس
- گیجی و سرگیجه
- لرزش یا تشنج شدید
- دفع مقدار زیادی ادرار
- حرکات کنترل نشده چشم
- کبودی یا خونریزی غیرمعمول
داروهای نورولپتیک برای اختلال دوقطبی
روانپزشکان اغلب داروهای اعصاب (ضد روان پریشی) نسل دوم یا غیر معمول را در ترکیب با یک تثبیت کننده خلق و خو برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تجویز می کنند. این داروها به هر دو دوره شیدایی و افسردگی کمک می کنند.
تنها چهار مورد از این داروها برای کمک به درمان افسردگی دوقطبی مورد تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) هستند، از جمله:
- کاریپرازین (Vraylar®)
- لورازیدون (Latuda®)
- ترکیب اولانزاپین-فلوکستین (Symbyax®)
- کوئتیاپین (Seroquel®)
با این حال، داروهای دیگری مانند اولانزاپین (Zyprexa®)، ریسپریدون (Risperdal®) و آریپیپرازول (Abilify®) نیز معمولاً تجویز می شوند.
داروهای ضد افسردگی برای اختلال دوقطبی
روانپزشکان گاهی اوقات داروهای ضدافسردگی را برای درمان اپیزودهای افسردگی در اختلال دوقطبی تجویز می کنند، و داروهای ضد افسردگی را با یک تثبیت کننده خلق و خو ترکیب می کنند تا از شروع یک دوره شیدایی جلوگیری کنند.
داروهای ضد افسردگی هرگز به عنوان تنها دارو برای درمان اختلال دوقطبی استفاده نمی شوند زیرا فقط مصرف یک داروی ضد افسردگی می تواند یک دوره شیدایی را ایجاد کند.
عوارض جانبی داروهای اختلال دوقطبی چیست؟
عوارض جانبی داروهای اختلال دوقطبی شایع است و بسته به دارو متفاوت است. مهم است که با روانپزشک خود در مورد آنچه می توانید هنگام مصرف برخی داروها انتظار داشته باشید صحبت کنید. همچنین مهم است که اگر عوارض جانبی دارید به آنها بگویید.
هرگز مصرف داروی خود را متوقف نکنید مگر اینکه روانپزشک به شما بگوید این کار را انجام دهید. قطع ناگهانی دارو می تواند عوارض جانبی شدیدی ایجاد کند و باعث بروز دوره های شدید شود.
شایع ترین عوارض جانبی داروهای اختلال دوقطبی عبارتند از:
- افزایش وزن
- اختلالات متابولیک، از جمله سطوح غیر طبیعی چربی (دیس لیپیدمی) فشار خون بالا (فشار خون) و قند خون بالا (هیپرگلیسمی)
- خواب آلودگی
- آکاتیزیا: احساس بی قراری و آشفتگی همراه با نیاز شدید به حرکت، تکان دادن یا سرعت دادن
چه درمان های پزشکی دیگری برای اختلال دوقطبی استفاده می شود؟
سایر گزینه های درمانی که ممکن است روانپزشک شما برای درمان اختلال دوقطبی در نظر بگیرد عبارتند از:
الکتروشوک درمانی (ECT): این روشی است که در آن اعمال مختصری از جریان الکتریکی به مغز، از طریق پوست سر، باعث تشنج می شود. اغلب برای درمان افراد مبتلا به افسردگی شدید استفاده می شود. ECT برای افسردگی مقاوم به دارو یا شیدایی حاد تهدید کننده زندگی بسیار ایمن و بسیار موثر است. این بهترین درمان برای شیدایی در افرادی است که باردار هستند. ECT از بیهوشی عمومی استفاده می کند، بنابراین شما در طول عمل خواب خواهید بود و هیچ دردی احساس نمی کنید.
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS): این درمان شامل یک سیم پیچ الکترومغناطیسی کوتاه است که جریان الکتریکی را به مغز شما منتقل می کند. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی گاهی از آن برای درمان افسردگی مقاوم به دارو استفاده می کنند. این یک جایگزین برای ECT است. TMS دردناک نیست و نیازی به بیهوشی عمومی ندارد.
داروهای تیروئید: این داروها گاهی اوقات می توانند به عنوان تثبیت کننده خلق و خو عمل کنند. مطالعات نتایج مثبتی را در کاهش علائم در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی AFAB که درمان آن سخت و سریع است، نشان داده است.
درمان با کتامین: کتامین، یک داروی بی حس کننده، که در دوزهای پایین از طریق IV تجویز می شود، ثابت شده است که اثرات کوتاه مدت ضد افسردگی و ضد خودکشی برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دارد.
بستری شدن در بیمارستان: این یک گزینه اورژانسی در مراقبت از اختلال دوقطبی در نظر گرفته می شود. زمانی که فردی یک دوره افسردگی شدید یا شیدایی را تجربه می کند و تهدیدی فوری برای خود یا دیگران است، ضروری می شود.
چه تغییراتی در شیوه زندگی به اختلال دوقطبی کمک می کند؟
تیم مراقبت های بهداشتی شما احتمالاً تغییراتی در سبک زندگی برای توقف الگوهای رفتاری که علائم اختلال دوقطبی را بدتر می کند، توصیه می کند. برخی از این تغییرات سبک زندگی عبارتند از:
نوشیدن الکل و/یا استفاده از مواد مخدر و توبا را ترک کنید: ترک نوشیدن و استفاده از مواد مخدر از جمله تنباکو ضروری است، زیرا ممکن است با داروهایی که ممکن است مصرف کنید تداخل ایجاد کند. آنها همچنین می توانند اختلال دوقطبی را بدتر کنند و باعث ایجاد یک دوره خلقی شوند.
یک دفتر خاطرات روزانه یا نمودار خلقی داشته باشید: پیگیری افکار، احساسات و رفتارهای روزانه می تواند به شما کمک کند تا از عملکرد درمان خود آگاه باشید و/یا به شما کمک کند محرک های احتمالی دوره های شیدایی یا افسردگی را شناسایی کنید.
یک برنامه خواب سالم را حفظ کنید: اختلال دوقطبی می تواند تا حد زیادی بر الگوهای خواب شما تأثیر بگذارد و تغییرات در دفعات خواب شما حتی می تواند باعث بروز یک دوره شود. برنامه خواب معمولی را در اولویت قرار دهید، از جمله به خواب رفتن و بیدار شدن در ساعات مشخصی هر روز.
ورزش: ثابت شده است که ورزش به طور کلی باعث بهبود خلق و خو و سلامت روان می شود، بنابراین ممکن است به مدیریت علائم مرتبط با اختلال دوقطبی کمک کند. از آنجایی که افزایش وزن یکی از عوارض جانبی رایج داروهای اختلال دوقطبی است، ورزش ممکن است به مدیریت وزن نیز کمک کند.
مدیتیشن: نشان داده شده است که مدیتیشن در بهبود افسردگی که بخشی از اختلال دوقطبی است، موثر است.
مدیریت استرس و حفظ روابط سالم: استرس و اضطراب می تواند علائم خلقی را در بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بدتر کند. مهم این است که استرس خود را به روشی سالم مدیریت کنید و در صورت امکان سعی کنید عوامل استرس زا را از بین ببرید. بخش بزرگی از این امر حفظ روابط سالم با دوستان و خانواده‌ای است که از شما حمایت می‌کنند، و کنار گذاشتن روابط سمی با افرادی که استرس را به زندگی شما می‌افزایند.
آیا می توان از اختلال دوقطبی پیشگیری کرد؟
متأسفانه هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از اختلال دوقطبی وجود ندارد زیرا دانشمندان علت دقیق آن را نمی دانند. اما دانستن علائم و نشانه های اختلال دوقطبی و مداخله زودهنگام بسیار مهم است.
پیش بینی اختلال دوقطبی
پیش بینی اختلال دوقطبی اغلب ضعیف است مگر اینکه به درستی درمان شود. بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی که درمان مناسب دریافت می کنند، می توانند زندگی پرباری داشته باشند.
اختلال دوقطبی منجر به کاهش تقریباً 9 ساله در طول عمر مورد انتظار می شود و از هر 5 نفر مبتلا به اختلال دوقطبی 1 نفر خودکشی می کنند. تخمین زده می شود که 60٪ از همه افراد مبتلا به اختلال دوقطبی به مواد مخدر یا الکل وابسته هستند. به همین دلیل است که جستجوی مراقبت های پزشکی و متعهد ماندن به درمان اختلال دوقطبی ضروری است.
استفاده منظم و مداوم از دارو می تواند به کاهش دوره های شیدایی و افسردگی کمک کند. با دانستن نحوه تشخیص علائم و محرک های این دوره ها، شانس بیشتری برای درمان موثر و یافتن روش های مقابله ای وجود دارد که ممکن است از دوره های طولانی بیماری، بستری طولانی مدت در بیمارستان و خودکشی جلوگیری کند.
زندگی با اختلال دوقطبی
چه زمانی باید در مورد اختلال دوقطبی به پزشک مراجعه کنم؟
اگر اختلال دوقطبی برای شما تشخیص داده شده است، باید به طور منظم در طول زندگی خود به روانپزشک یا روانشناس خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که درمان شما برای شما موثر است.