قرص ریسپریدون دارویی است که به طور گسترده برای درمان کودکان پرخاشگر یا بیش از حد تحریک پذیر استفاده می شود. اگرچه در ابتدا برای درمان روان پریشی تایید شده بود، اما استفاده از آن در کودکان، از جمله مبتلایان به اوتیسم یا تشخیص ADHD، در دو دهه گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است. به این دلیل که ریسپریدون یا ریسپردال می‌تواند با موفقیت کودکانی را که مشکلات رفتاری شدیدی دارند آرام کند و آنها را قادر می‌سازد تا در مدرسه و خانواده‌شان عمل کنند. بدون آن، برخی نیاز به درمان خانگی دارند.

اما ریسپردال (نام عمومی ریسپردون) می‌تواند عوارض جانبی جدی داشته باشد، و مهم است که مطمئن شوید کودکی که آن را مصرف می‌کند به دقت تحت نظر است. والدین باید بدانند آنچه جامعه پزشکی موافق است «بهترین شیوه‌ها» است که باید توسط دکتری که ریسپریدون را تجویز می‌کند دنبال کند تا درمان خوب را تضمین کند.

در این مقاله از ذهن آرا اصول اولیه در مورد ریسپریدون آمده است: اینکه ریسپریدون برای چه استفاده می شود، آیا قرص ریسپریدون برای کودکان مفید است؟ عوارض جانبی احتمالی، و نحوه نظارت بر کودکی که ریسپردال مصرف می کند.

ریسپریدون برای چیست؟

ریسپریدون چیزی است که یک آنتی سایکوتیک آتیپیک یا نسل دوم (SGA) نامیده می شود. این نوع جدیدی از داروهای ضد روان پریشی بود که توسط اداره داروی فدرال در دهه 1990 برای درمان علائم روان پریشی در اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی تایید شد.

اکنون برای درمان پرخاشگری و تحریک پذیری در بیماران مبتلا به زوال عقل، اغلب در مراکز بستری و در مراکز کودکان، به طور گسترده تر استفاده می شود.

بسیاری از کودکان در طیف اوتیسم ریسپریدون را برای کاهش مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری یا آسیب رساندن به خود مصرف می کنند، و FDA آن را برای این استفاده تایید کرده است. اما همچنین برای بسیاری از کودکانی که دارای ADHD (اختلال بیش فعالی کمبود توجه)، ODD (اختلال نافرمانی مخالف) یا DMDD (اختلال اختلال در تنظیم خلق و خوی مخرب) هستند نیز تجویز می شود.

هنگامی که کودکان به طور خطرناکی رفتار می کنند یا در معرض خطر اخراج از مدرسه یا اخراج از خانه هستند، ممکن است به آنها ریسپریدون یا SGA دیگری داده شود تا آرام شوند. برای بچه‌هایی که تشخیص اوتیسم ندارند، این نسخه‌ها غیرقابل برچسب هستند – به این معنا که مورد تأیید FDA برای این دارو نیستند. اما مجموعه قابل توجهی از شواهد نشان می دهد که این داروها در کاهش مشکلات رفتاری مداوم موثر هستند.

چرا مصرف ریسپریدون بحث برانگیز است؟ / قرص ریسپریدون برای کودکان

ریسپریدون بحث برانگیز بوده است، زیرا عوارض جانبی آن شامل افزایش وزن قابل توجه و تغییرات متابولیک، عصبی و هورمونی که می تواند مضر باشد، است. برخی از کارشناسان نگران این هستند که کودکان به جای درمان های دیگر – از جمله درمان رفتاری – که می تواند بدون خطر موثر باشد، با این دارو درمان می شوند.

ریسپریدون در چند سال گذشته به دلیل هزاران پرونده قضایی از سوی خانواده هایی که می گویند از عوارض جانبی منفی آن روی فرزندانشان مطلع نبوده اند، در اخبار شنیده شده است، و بچه ها در هنگام بروز مشکلات دارو را قطع نکردند. مثلا یکی از عوارض جانبی نادر، بزرگ شدن سینه ها به دلیل افزایش هورمونی به نام پرولاکتین است.

مشکلات مدرسه و خانه و ریسپریدون

وندی نش، روانپزشک کودک و نوجوان، موقعیت های رایجی را توصیف می کند که در آن ریسپریدون تجویز می شود زیرا پرخاشگری یا تحریک پذیری کودک به شدت مشکل ساز شده است. دکتر نش می گوید این رفتار اغلب در اوایل نوجوانی بروز می کند. “اینها بچه هایی هستند که بسیار پرخاشگر هستند، به این معنی که ممکن است اثاثیه خانه را پرت کنند، هل دهند، مشت بزنند، بشکنند.”

وقتی این بچه ها نتوانند خلق و خوی خود را کنترل کنند، ممکن است خطری برای سایر کودکان، والدینشان و خودشان باشند. دکتر نش خاطرنشان می کند: “گاهی اوقات والدین آنها آنقدر ناامید هستند که به فکر تماس با اورژانس روانی هستند.” یا ممکن است کودک پس از طغیان در مدرسه قبلاً به اورژانس فرستاده شده باشد.

برای کودکان در بحران، ریسپریدون اغلب اولین انتخاب پزشکان برای تثبیت وضعیت است. اگر این یک وضعیت اورژانسی نیست، روانپزشک خوب توصیه می کنند که ابتدا سایر درمان ها را امتحان کنید.

رفتاردرمانی

اکثر متخصصان، از جمله دکتر نش، بر اهمیت بررسی کامل علل رفتار پرخاشگرانه به عنوان بخشی از ارزیابی دارو تاکید می کنند. مشکلات رفتاری می تواند منابع مختلفی داشته باشد، از جمله اضطراب تشخیص داده نشده، ADHD، اختلالات یادگیری، تروما و مشکلات پزشکی. درمان آن مشکلات ممکن است مشکلات رفتاری را به روشی مؤثرتر (و پایدارتر) از دادن داروهای ضد روان پریشی به کودک کاهش دهد.

برای کودکانی که مشکلات رفتاری مخربی دارند که به مرحله بحرانی نرسیده اند، اولین انتخاب متخصصان برای درمان، رفتار درمانی است، از جمله آموزش والدین، به منظور کنترل همه چیز. بسته به سطح خطر، دکتر نش می گوید که ممکن است اولین درمان را توصیه کند. امتحان رفتار درمانی یا دارو درمانی همراه با رفتار درمانی.

داروهای جایگزین ریسپریدون

در یک وضعیت پایدارتر، دکتر نش همچنین ترجیح می دهد ابتدا داروهای هدفمندتر با عوارض جانبی کمتر را امتحان کند. به عنوان مثال، در یک کودک مبتلا به ADHD، محرک ها (ریتالین یا آدرال) یا داروهای غیرمحرک ADHD مانند کلونیدین (کاتاپرس، کاپوای، نکسیکلون) یا گوانفاسین (Estulic، Tenex، Intuniv) می توانند پرخاشگری تکانشی را کاهش دهند. او می گوید برای یک کودک مبتلا به ODD، داروهای ضدافسردگی (SSRIs) می توانند به افسردگی یا اضطراب زمینه ای کمک کنند.

اگر این تلاش ها موثر واقع نشدند، دکتر ممکن است SGA را امتحان کند، زیرا عوارض جانبی کمتری نسبت به ریسپردال دارد، از جمله افزایش وزن کمتر و اختلال غدد درون ریز کمتر. او تاکید می کند که درمان دارویی همیشه باید همراه با رفتار درمانی باشد که می تواند شامل آموزش والدین باشد. بررسی توصیه‌های درمانی از سوی متخصصان برتر تاکید می‌کند که دارو نباید جایگزین رفتار درمانی شود.

ریسپریدون برای تثبیت کودکان

کارشناسان خاطرنشان می کنند که کودکی که در یک بحران رفتاری تحت SGA قرار گرفته است، ممکن است پس از تثبیت وضعیت، به درمان دیگری منتقل شود. در تجربه دکتر نش، کودکانی که در رفتار درمانی شرکت می کنند ممکن است بعداً بتوانند دارو را متوقف کنند. او توضیح می دهد: «ترجیح من استفاده از ریسپریدون به روشی محدود برای حل بحران است. “در ضمن، من در حال راه اندازی آموزش های مدیریت والدین هستم.”

مایکل میلهام، MD، PhD، روانپزشک کودک و نوجوان در مؤسسه Child Mind نیز از SGAها برای تثبیت کودکان در شرایط بحرانی استفاده می کند. او خاطرنشان می‌کند که مهم است که کودکان را بدون حمایت‌های دیگر، مانند رفتار درمانی، از جمله آموزش والدین، از داروها حذف نکنید.

دکتر میلهام توضیح می‌دهد: «این موضوع مهم است که بدانید چه زمانی باید سعی کنید بچه‌ها را از دارو دور کنید – و به محض اینکه همه چیز خوب پیش می‌رود، این مهم نیست. آنها باید باثبات باشند و مداخلات دیگری داشته باشند. در غیر این صورت شما فقط می‌خواهید مشکل را دوباره ایجاد کنید و بچه‌ها در وضعیت اورژانس قرار می‌گیرند.»

عوارض جانبی قرص ریسپریدون برای کودکان

افزایش وزن

شایع ترین عارضه جانبی ریسپریدون افزایش وزن است که می تواند به سرعت رخ دهد. در یک مطالعه، میانگین افزایش وزن پس از 10.8 هفته درمان با ریسپریدون 11.7 پوند بود، در حالی که در کودکانی که دارونما مصرف می کردند، فقط 44/0 پوند بود. در مطالعه ای روی کودکانی که به مدت 2.9 سال تحت درمان با ریسپریدون قرار گرفتند، یک سوم آنها دارای اضافه وزن یا چاق بودند. دوزهای بزرگتر با افزایش قابل توجهی بیشتر در وزن همراه بود.

عوارض متابولیک

ریسپریدون همچنین ممکن است باعث ایجاد ناهنجاری‌های متابولیک شود، از جمله افزایش قند خون، لیپیدها و تری‌گیلیسیریدها که خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی را در سنین بالاتر افزایش می‌دهد. این موارد در کودکان دارای اضافه وزن یا چاق بیشتر دیده می شود.

از میان SGAها، خطر عوارض جانبی متابولیک با Zyprexa (اولانزاپین) و پس از آن کلوزاریل (کلوزاپین) بیشتر است. Seroquel (کوتیاپین) و Risperdal در وسط قرار می گیرند. در انتهای پایین Abilify، Geodon (زیپراسیدون) و Latuda (لورازیدون) قرار دارد.

عوارض عصبی

مجموعه دیگری از عوارض جانبی احتمالی شامل چیزی به نام “دیسکینزی دیررس” است که با حرکات تکراری و غیرارادی از جمله گریمس های صورت مشخص می شود. خطر دیسکینزی دیررس با دوز و مدت درمان افزایش می یابد و می تواند دائمی باشد. خطر عوارض جانبی عصبی با Risperdal، Zyprexa و Abilify بیشتر است.

عوارض هورمونی

عارضه جانبی که جرقه شکایت علیه جانسون و جانسون، سازنده ریسپریدون را برانگیخت، افزایش هورمونی به نام پرولاکتین است. افزایش پرولاکتین هیپرپرولاکتینمی نامیده می شود. پرولاکتین به طور معمول باعث بزرگ شدن سینه در دوران بارداری و ترشح شیر در دوران شیردهی می شود. در دختران، هیپرپرولاکتینمی می تواند منجر به بزرگ شدن سینه، تولید شیر مادر و تحلیل استخوان شود. در پسران می تواند در تولید اسپرم اختلال ایجاد کند و باعث رشد سینه شود که به آن ژنیکوماستی می گویند.

مطالعات نشان می‌دهد که در کودکانی که داروهای ضد روان پریشی مصرف می‌کنند، سطح پرولاکتین تا حدود 6 تا 8 هفتگی افزایش می‌یابد، و سپس به حالت عادی کاهش می‌یابد. به نظر می رسد دوزهای بالاتر Risperdal – به جای استفاده طولانی تر – با افزایش سطح پرولاکتین مرتبط است.

اما همه کودکانی که پرولاکتین بالا دارند، علائمی ندارند. هایپرپرولاکتینمی شایع است (1.0 تا 10 درصد بیماران به آن مبتلا می شوند) اما علائم هورمونی مانند ژنیکوماستی غیر معمول است (0.1 تا 1.0 درصد). از بین آنتی‌سایکوتیک‌های نسل دوم، Risperdal بیشترین افزایش در سطح پرولاکتین و Abilify کمترین را نشان می‌دهد.

نظارت بر عوارض جانبی

کودکانی که ریسپریدون یا سایر داروهای ضد روان پریشی غیر معمول مصرف می کنند باید در طول دوره درمان به طور منظم توسط پزشک تحت نظر باشند. قبل از شروع درمان، آنها باید برای تعیین خطوط پایه برای قد، وزن، علائم حیاتی و سطح پرولاکتین و چربی خون و قند آزمایش شوند.

سطح پرولاکتین باید به طور مکرر در طول چند ماه اول درمان اندازه گیری شود. اگر کودک پرولاکتین بالا داشته باشد و علائم هیپرپرولاکتینمی را نشان دهد، توصیه می شود که دوز را کاهش داده و کودک را به SGA دیگری تغییر دهید. اگر در کودکی پرولاکتین افزایش یافته است اما هیچ علامتی نشان نمی دهد، توصیه می شود در صورت استفاده طولانی مدت از دارو به صورت سالیانه تحت نظر باشد، زیرا اثرات طولانی مدت افزایش پرولاکتین بر روی باروری و رشد استخوان مشخص نیست.

گروهی از محققان کانادایی خاطرنشان می‌کنند که آزمایش‌های سالانه همراه با معاینه فیزیکی برای بیماران پایدار ممکن است برای پزشکان پرمشغله اتلاف وقت به نظر برسد. اما با توجه به عواقب بالقوه، آنها اضافه می کنند، “پزشکانی که آمادگی نظارت بر کودکان را از نظر عوارض جانبی ندارند، باید از تجویز این داروها خودداری کنند.”

با روانپزشک خود در ارتباط باشید / قرص ریسپریدون برای کودکان

مانند هر دارویی، مهم است که در مورد هر گونه نگرانی با پزشک خود صحبت کنید. پزشک کودک شما باید آماده باشد تا در مورد علائمی که مشاهده می کنید صحبت کند و گزینه های بالقوه تغییر دوز یا دارو را توضیح دهد. اگر احساس نمی‌کنید که پزشک فرزندتان نگرانی‌های شما را جدی می‌گیرد، یا پزشک بهترین شیوه‌ها را برای تغییر دوز یا اضافه کردن داروهای جدید دنبال نمی‌کند، باید نظر دوم را دریافت کنید.

اگر فکر می‌کنید کودکتان باید مصرف ریسپریدون را متوقف کند، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید و در مورد مزایا و معایب آن صحبت کنید. بدون مشورت دارو را تغییر ندهید یا دارو را قطع نکنید. داروهای ضد روان پریشی باید به تدریج کاهش یابد و کودک باید از نظر عوارض جانبی ترک خیلی سریع از جمله آبریزش بینی، اسهال و گرفتگی تحت نظر باشد. و به یاد داشته باشید: بزرگترین نگرانی که باید مراقب آن بود، بازگشت رفتار خطرناکی است که دارو در وهله اول برای درمان آن تجویز شده بود.