طلاق و کودکان، نکات کلیدی و روانشناسی بچه های طلاق

کودکان و طلاق؛ بحرانی اجتناب ناپذیر و متداول! روانشناسی بچه های طلاق

سالانه هزاران کودک در سراسر جهان استرس طلاق و جدایی والدینشان را تجربه می‌کنند. نحوه واکنش کودکان به این معضل به سن، شخصیت و فرآیند جدایی و برخورد پدر و مادر با این مسئله بستگی دارد؛ اما در بسیاری اوقات واکنش اولیه ترکیبی از شوک، غم، ناامیدی، عصبانیت یا نگرانی است. اما بچه‌ها هم درست مثل شما یا حتی بهتر می‌توانند از پس آن برآیند. یکی از مهم‌ترین شرط‌های انعطاف پذیری و گذر از این شرایط، نحوه برخورد و پیش بردن مسائل توسط پدر و مادر است.

مهمترین کارهایی که والدین می‌توانند برای کمک به بچه‌ها در این دوران دشوار انجام دهند:

• درگیری‌های استرس زا و ناراحت‌کننده، همچنین گفت و گو‌های قانونی را دور از کودکان انجام دهید.

• اختلالات در کارهای روزمره بچه‌ها را به حداقل برسانید.

• هر دو درگیر زندگی بچه‌ها باشید.

کودکان شما عضوی از خانواده هستند؛ در جریان گذاشتن طلاق با کودک!

به محض اطمینان از تصمیم خود برای جدایی، با فرزندان خود در این مورد برای زندگی جداگانه صحبت کنید. اگرچه هیچ‌وقت راه آسانی برای صحبت درمورد این‌گونه خبرهای ناراحت‌کننده وجود ندارد؛ اما حتما باید آن را مطرح کنید و از احساسات فرزندانتان مانند خشم و احساس گناه ناراحت نشوید. بهترین کار این است که هر دو نفر برای صحبت درمورد این موضوع حضور داشته باشد. خبر را خیلی آرام و در کمال آرامش به آن‌ها بدهید. حتما تمرین کنید که چگونه می‌خواهید مسئله را مطرح کنید.

• این بحث باید متناسب با سن و خلق و خوی کودک باشد. اما فراموش نکنید صحبت درمورد طلاق با کودکان باید همیشه حاوی این پیام باشد: آن چه اتفاق افتاده بین مادر و پدر است و تقصیر کودک نیست!

• چرا که بیشتر بچه‌ها احساس می‌کنند که مقصرند. فکر می‌کنند اگر بهتر درس می‌خواندند یا کمتر شیرینی می‌خوردند و بچه‌های خوبی بودند این اتفاق نمی‌افتاد. به همین دلیل دادن این اطمینان که هیچ چیز تقصیر کودک نیست بسیار حیاتی است.

• به بچه‌های خود بگویید که بعضی اوقات بزرگسالان شیوه دوست داشتن یکدیگر را تغییر می‌دهند یا نمی‌توانند در مورد مسائل به توافق برسند و علی‌رغم علاقه به هم بنابراین مجبورند جدا زندگی کنند. اما به آنها یادآوری کنید که حتی اگر شما زن و شوهر همدیگر نمانید فرزندان شما تا همیشه به شما گره خورده‌اند و خللی در رابطه شما و والد دیگر با آن‌ها به وجود نخواهد آمد.

• به بچه‌ها اطلاعات کافی بدهید. سعی کنید به سوالات آنها تا حد ممکن صادقانه پاسخ دهید. به یاد داشته باشید که بچه‌ها نیازی به دانستن همه‌ی دلایل طلاق ندارند (خصوصاً اگر این کار منجر به سرزنش والدین دیگر شود). کافی است که آنها بفهمند چه عواملی در برنامه روزانه آنها تغییر خواهد کرد و به همان اندازه مهم، چه عواملی تغییر نخواهد کرد.

• در صحبت با بچه‌های کوچک‌تر بهتر است ساده صحبت کنید. می‌توانید چیزی مانند این بگویید: “مامان و بابا قراره توی خونه‌های مختلف زندگی کنند تا اینقدر با هم دعوا نکنند، اما هر دوی ما شما رو خیلی دوست داریم.

آماده پاسخگویی صادقانه به سوالات زیر باشید:

• با چه کسی زندگی می‌کنم؟
• کجا می‌روم مدرسه؟
• هر یک از والدین در کجا زندگی خواهند کرد؟
• تعطیلات را کجا خواهیم گذراند؟
• آیا هنوز هم می توانم دوستانم را ببینم؟
• آیا تابستان امسال هم می توانم به اردو بروم؟
• آیا هنوز هم می توانم فعالیت های مورد علاقه خود را انجام دهم؟
• آیا روزی دوباره به هم برخواهید گشت؟
• آیا می‌توانم روزهایی را با پدر/مادر بگذرانم؟

اندوه پیش‌آمده برای خانواده را بپذیرید و عزاداری کنید!

بسیاری از بچه ها و والدین به‌خاطر از دست دادن نوع خانواده‌ای که زمانی محل امن آنان بود و به آن امید داشتند غمگین هستند. به همین دلیل امری عادی و بسیار طبیعی است که امید دارند والدین آنها روزی دوباره با هم زندگی کنند. حتی پس از توضیح تصمیم نهایی برای طلاق برای آن‌ها.

عزاداری برای از دست دادن یک خانواده امری کاملا طبیعی است، اما با گذشت زمان هم شما و هم فرزندانتان شرایط جدید را می پذیرید. بنابراین به آنها اطمینان دهید که اشکالی ندارد آرزو کنند که مادر و پدر دوباره به هم برسند، اما حتما در مورد تصمیمات نهایی توضیح دهید.

هر یک از راهکارهای ذکر شده در این نوشته ممکن است به شما در حل مسئله کودکان و طلاق کمک کند. اما هر کودک و هر خانواده‌ای احساسات و تجربیات منحصر به فرد خودش را دارد و در برخی از موارد کمک یک متخصص برای صحبت با کودک ضروری‌ست. اگر به دنبال یک مشاور خوب برای کمک درمورد بحث طلاق و کودکان هستید می‌توانید برای مشورت و کسب اطلاعات بیشتر درمورد مراکز مشاوره خوب نزدیک محل زندگی‌تان در شمال و شرق تهران با کلینیک ذهن آرا تماس بگیرید.

آنچه فرزند شما از مادر و پدر در هنگام طلاق می خواهد

• من به هر دوی شما نیاز دارم که در زندگی من مشارکت داشته باشید. لطفا با من تماس بگیرید، ایمیل بزنید، پیامک ارسال کنید و سوالات زیادی از من بپرسید. وقتی درگیر نمی شوید، احساس می کنم مهم نیستم و واقعاً مرا دوست ندارید.
• لطفا دعوا نکنید و سخت تلاش کنید تا با یکدیگر کنار بیایید. سعی کنید در مورد مسائل مربوط به من به توافق برسید. وقتی برای من دعوا می کنید، فکر می کنم کار اشتباهی انجام داده ام و احساس گناه می کنم.
• من می خواهم هر دوی شما را دوست داشته باشم و از زمانی که با هر یک از شما می گذرانم لذت ببرم. لطفا از من و زمانی که با هر یک از شما می گذرانم حمایت کنید. اگر با حسادت یا ناراحتی رفتار می کنید، احساس می کنم باید طرفی بگیرم و یکی از والدین را بیشتر از دیگری دوست داشته باشم.
• لطفاً مستقیماً با یکدیگر ارتباط برقرار کنید تا مجبور نباشم بین شما پیام ارسال کنم.
• وقتی در مورد والدین دیگرم صحبت می کنم، لطفا فقط چیزهای محبت آمیز بگویید یا اصلاً چیزی نگویید. وقتی در مورد والدین دیگرم چیزهای بد و ناخوشایند می گویید، احساس می کنم از من انتظار دارید طرف شما را بگیرم.
• لطفا به یاد داشته باشید که من هر دوی شما را در زندگی ام می خواهم. من روی مادر و پدرم حساب می کنم که مرا بزرگ کنند، چیزهای مهم را به من بیاموزند و وقتی مشکلی دارم به من کمک کنند.

چگونه طلاق را به بچه ها بگوییم؟

وقتی صحبت از طلاق به فرزندانتان می شود، بسیاری از والدین دچار سردرگمی می شوند. با آماده کردن آنچه می خواهید بگویید قبل از اینکه بنشینید و صحبت کنید، مکالمه را برای خود و فرزندانتان کمی آسان تر کنید. اگر بتوانید سوالات سخت را پیش‌بینی کنید، از قبل با اضطراب‌های خود کنار بیایید، و با دقت برنامه‌ریزی کنید که چه چیزی به آن‌ها می‌گویید، برای کمک به فرزندانتان در مدیریت اخبار مجهزتر خواهید بود.

چه بگویم و چگونه نگویم

هر چند ممکن است مشکل باشد، سعی کنید لحن همدلانه داشته باشید و به مهم ترین نکات از قبل توجه کنید. به فرزندان خود از یک توضیح صادقانه – اما دوستانه برای بچه ها بهره ببرید.

حقیقت را بگو. فرزندان شما حق دارند بدانند که چرا طلاق می گیرید، اما دلایل طولانی ممکن است فقط آنها را گیج کند. چیزی ساده و صادقانه انتخاب کنید، مانند «دیگر نمی‌توانیم کنار بیاییم». ممکن است لازم باشد به فرزندان خود یادآوری کنید که در حالی که گاهی والدین و فرزندان همیشه با هم کنار نمی آیند، والدین و فرزندان از دوست داشتن یکدیگر دست نمی کشند یا از یکدیگر طلاق نمی گیرند.

بگو دوستت دارم. هر چقدر هم که ساده به نظر برسد، این که به فرزندانتان بفهمانید که عشق شما به آنها تغییر نکرده است پیامی قدرتمند است. به آنها بگویید که همچنان از هر نظر مراقب آنها خواهید بود، از درست کردن صبحانه تا کمک به آنها در انجام تکالیف.

تغییر آدرس با اذعان به اینکه برخی چیزها متفاوت خواهند بود و چیزهای دیگر متفاوت خواهند بود، از سؤالات فرزندانتان در مورد تغییرات در زندگی آنها جلوگیری کنید. به آنها اجازه دهید بدانند که با هم می توانید با هر جزئیاتی که پیش می روید کنار بیایید.

از سرزنش بپرهیزید. این حیاتی است که با فرزندان خود صادق باشید، اما بدون انتقاد از همسرتان. این می تواند به خصوص زمانی که اتفاقات آزاردهنده ای مانند خیانت وجود داشته باشد دشوار باشد، اما با کمی دیپلماسی، می توانید از انجام بازی سرزنش اجتناب کنید.

یک جبهه متحد ارائه دهید. تا آنجا که می توانید، سعی کنید از قبل در مورد توضیح جدایی یا طلاق خود توافق کنید – و به آن پایبند باشید.

مکالمات خود را برنامه ریزی کنید قبل از هر گونه تغییر در ترتیبات زندگی، برای صحبت با فرزندان خود برنامه ریزی کنید. و در صورت امکان برنامه ریزی کنید که در صورت حضور همسرتان صحبت کنید.

خویشتنداری نشان دهید. هنگام بیان دلایل جدایی به همسرتان احترام بگذارید.

چقدر باید در مورد طلاق به فرزندم اطلاعات بدهم؟ روانشناسی بچه های طلاق

به خصوص در ابتدای جدایی یا طلاق، باید انتخاب کنید که چقدر به فرزندانتان بگویید. به دقت فکر کنید که چگونه اطلاعات خاص بر آنها تأثیر می گذارد.

نسبت به سن آگاه باشید. به طور کلی، کودکان کوچکتر به جزئیات کمتری نیاز دارند و با یک توضیح ساده بهتر عمل خواهند کرد، در حالی که کودکان بزرگتر ممکن است به اطلاعات بیشتری نیاز داشته باشند.
اطلاعات لجستیکی را به اشتراک بگذارید به بچه ها در مورد تغییرات در ترتیبات زندگی، مدرسه یا فعالیت هایشان بگویید، اما آنها را غرق در جزئیات نکنید.
آن را واقعی نگه دارید. مهم نیست که چقدر یا چقدر تصمیم دارید به فرزندان خود بگویید، به یاد داشته باشید که اطلاعات باید بیش از هر چیز صادق باشد.