درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد چیست؟
پذیرش و تعهد درمانی یا اصطلاحا درمان مبتی بر پذیرش و تعهد (ACT) موج سوم روش درمانی رفتاری-شناختی (CBT) است که می تواند یکی از بهترین روش‌ها برای درمانگران و انقلابی در عرصه روانشناسی محسوب شود.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد از زیرمجموعه‌های روش درمانی CBT و شامل تمرکز حواس مراجع به خود به عنوان عامل تمایز است.
ACT یک روش درمانی است که به درمانگران اجازه می دهد در مواردی مراجعان را در کارهای بالینی یا مربیگری وارد کنند، بدین صورت اطمینان حاصل می‌شود که مراجعان عمیقا احساس می کنند به کار مرتبط هستند و در آن بر روی خود سرمایه گذاری می کنند.
مدل شش ضلعی درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش
ACT یک درمان متمرکز بر رفتار است و مراجعان می توانند در مدت زمان کوتاهی تغییر واقعی در تجربه زندگی خود را مشاهده کنند. در این مقاله، ما بیشتر در مورد این موضوع بحث خواهیم کرد و فرایندهای مدل شش ضلعی انعطاف‌پذیری (hexaflex) را توضیح خواهیم داد تا بتوانید از اصول ACT در کار خود استفاده کنید.
hexaflex یا هگزافلکس یک اصل بصری به شکل شش ضلعی برای طبقه بندی و درمان جامع مشکلات بیماران است. هر یک از شش حوزه مربوط به یکی از اصول اصلی ACT است، که همه آنها فعالیتها و تمرینهای مختلفی دارند تا به پزشک کمک کنند مراجعان های خود را پیش ببرد. با استفاده از این ابزار، درمانگر یا مربی می تواند نقطه شروع را برای مداخله درمانی خود انتخاب کند.
انعطاف پذیری روانشناختی مجموعه مهارت هایی است که به ما امکان می دهد تا به جای انگیزه های کوتاه مدت، در حالی که با مقادیر طولانی مدت عمل می کنیم، به لحظه حال متصل شویم. این توانایی یک شخص است که فکر و رفتار خود را تغییر دهد.
برای استفاده موفقیت آمیز از hexaflex یا شش ضلعی انعطاف پذیری روانشناختی، پزشک باید با اصول ACT آشنا باشد.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد؛ لحظه حال
هدف از این تمرکز بر لحظه حاضر، بازگرداندن حس کنترل از دست رفته در بسیاری از مراجعانی است که به دنبال درمان اختلالاتشان هستند. پزشکان ACT معتقدند شما به جز رفتار خود نمی توانید چیزی را کنترل کنید. ما افکار و عواطف را حوادثی گذرا می دانیم که بوجود می آیند و مانند امواج و بدون هیچ اقدام لازم بر روی ما شسته می شوند. درست است که ما نمی توانیم نحوه تفکر یا احساس خود را کنترل کنیم، اما می توانیم نحوه عملکرد خود را کنترل کنیم.
امروز را زندگی کنید
زمانی برای کنترل رفتارهای خود ندارید مگر همین حالا و همین امروز! حسرت دیروز و اضطراب فردا کمکی به شما نخواهند کرد. افکار گذشته و آینده هدف دارند. ما می توانیم از اشتباهات خود درس بگیریم ، چالش ها را پیش بینی کنیم، اوقات خوش را به خاطر بسپاریم و منتظر چیزهای هیجان انگیز باشیم. این هیچ اشکالی ندارد؛اما مشکلات زمانی بوجود می آیند که مراجع نتواند با لحظه حال ارتباطی برقرار کند.
بدون آگاهی و بودن در لحظه، ممکن است خیلی زود نشخوار ذهنی و برنامه ریزی های غیرواقع بینانه به حالت پیش فرض تفکر و سیستم فکری بیمار تبدیل شده و باعث ایجاد مشکلات واقعی برای فرد شود. ACT درمانگران به مراجعان کمک می کنند تا حضور خود را از طریق یک سری تمرینات ذهن آگاهی ایجاد کنند. سپس بیماران یاد می گیرند که از برنامه ریزی و سکونت به سمت تمرکز روی آنچه می توانند کنترل کنند، تغییر کنند.
درمان مبتنی بر پذیرفته شدن
همه ما قسمت هایی در وجودمان می‌بینیم که کمتر مطلوب یا جذاب هستند، تکه هایی از ما که گاهی احساس فشار می کنند. حالا اگر بتوانیم از این بخش ها در وجودمان خداحافظی کنیم و از نو شروع کنیم، به نظرتان درست است؟ یا اصلا جواب می‌دهد؟
این سوال بیانگر یک ذهنیت اغراق آمیز و کمال گرا اما شدیدا متداول است که بیش از آن که بپذیرد شما چه هستید و چه کاری انجام می دهید، به واسطه قطع همه چیز قصد معالجه دارد.
همانطور که هریس (2006) پیشنهاد کرده است:
ACT به مراجعان کمک می کند تا شیاطین خود را در آغوش بگیرند و از قلب آنها پیروی کنند. پذیرش جنبه اصلی هگزافلکس است که با قسمت اول آن عبارت مطابقت دارد: در آغوش گرفتن صفات بد درونی یا همان شیاظین. در ACT، “شیاطین” استعاره از هرگونه تجربه خصوصی ناخواسته است.
همه ما از نظر انرژی محدود هستیم. اگر ما به طور مداوم در تلاش برای سرکوب این قسمت های تاریک باشیم، چگونه می توانیم بر ایجاد تغییر در لحظه فعلی تمرکز کنیم؟ مراجعان با تلاش برای کنترل این افکار و احساسات مشکل ساز، کنترل رفتار خود را کنار می گذارد.
نقش درمانگران
درمانگران و مربیان ACT به مراجعان خود کمک می کنند تا از همه “مهمانان” خود استقبال کنند و به آنها مهارت پذیرش این تجربیات و تعهد به عمل با ارزشهای آنها را می دهند. منظور از مهمانان در این نوشته همان صفات ناخواسته ای ست که دوستشان نداریم!
ابتدا تفاوت بین ارزش و هدف را مشخص کنید
ارزش ها با اهداف متفاوت هستند، گرچه این دو به راحتی اشتباه گرفته می شوند. تفاوت در این است که اهداف متناهی هستند. آنها پایان می یابند و فرد به سمت نفر بعدی یا موضوع بعدی حرکت می کند. اما ارزش ها در حال انجام و بی نهایت است. آنها کیفیت عمل انتخاب شده ای هستند که هرگز قابل تحقق نیستند اما لحظه به لحظه می توانند عمل کنند و مسیر ما را معین نمایند.
به عنوان مثال، کنار گذاشتن برای تعطیلات در کنار خانواده یک هدف است، در حالی که عشق به خانواده یک ارزش است. دوچرخه سواری هفتگی یک هدف است، در حالی که مراقبت از سلامتی و سلامتی شما یک ارزش است. ارزش های شما به شما می گوید که باید به چه جهتی بروید، در حالی که اهداف شما مراحلی هستند که به شما کمک می کنند تا به زندگی معنادار نزدیک شوید.
درمانگران و مربیان به مراجعان خود کمک می کنند تا ارزش های خود را تشخیص دهند. برای کمک به آنها در انجام این کار، استفاده از ابزار اولویت بندی ارزش های شخصی نقش مهمی بازی می‌کند.
انحراف شناختی و لزوم شناخت ارزش کلمات
ACT یک طرح درمانی است که وزن زیادی به زبان می بخشد. این رویکرد از آنجا که انسانها برای برقراری ارتباط، ابراز وجود، نظم بخشیدن به زندگی خود و درک جهان پیرامون خود به زبان اعتماد می کنند، منطقی است. ما از زبان هم برای برقراری ارتباط و هم برای اندیشیدن درونی استفاده می کنیم. پزشکان ACT نحوه استفاده داخلی مراجع از زبان را درک می کنند و به بهتر شدن آن کمک می کنند.
تغییرات زبانی و شناختی و تاثیرات آن بر افراد
در کودکی، بسیاری از ما یاد می گیریم که هنگام گفتگو با دیگران مودب باشیم. مهربانی می تواند هنگام صحبت با شخص دیگر آسان باشد، زیرا شما نمی خواهید به احساسات آن شخص صدمه بزنید یا یک ارتباط را خراب کنید. با این حال، ما غالباً به نحوه گفتگو با خود توجه کمی می کنیم. مشتریان اغلب از کمبود مهربانی در خود رنج می برند، آنها خود را برچسب های بی‌رحمانه‌ای مانند: بی‌ارزش، احمق، کم ارزش و غیره می‌شناسند و از تاثیر زبان بر خودشان آگاه نیستند.
وقتی مرتباً از یک برچسب منفی مانند احمقانه برای خود استفاده می کنیم، گاهی اوقات می توانیم با آن نحوه بیان و تعریف به معنای واقعی “ذوب” شویم. کمک به درمان انحراف شناختی به مراجعان کمک می کند تا افکار خود را به جای تفسیر دقیق از واقعیت، تنها به عنوان افکار غیرواقع بینانه ببینند و آنها را جدی نگیرند.
خود را چگونه تحلیل می‌کنید؟
این جنبه ارتباط نزدیک با ذهن آگاهی دارد. به یاد داشته باشید، ACT بر اساس زبان است و بخش عمده ای از کار این است که به مراجع کمک کنیم تا برچسب های منفی خود را کنترل کند. یافتن زبان متناسب با خود این تمایل را ایجاد می کند که مشتری بیش از حد با افکار و تجربیات خود هویت پیدا کند.
ما تمایل داریم خودمان را با آنچه انجام می دهیم شناسایی کنیم. ما می توانیم این پدیده را در نحوه توصیف خود برای افراد جدید مشاهده کنیم. ما با نام های خود شروع می کنیم و سپس از حرفه سخن می‌گوییم، اما آیا این چیزی‌ست که ما هستیم؟؟
ACT به مشتری کمک می کند تا بر اساس محتوای افکار خود، از فکر کردن منفی به خود دور شود. به عنوان مثال، کسی که یک سری از جدایی های بد و روابط ناموفق را پشت سر گذاشته است ، ممکن است خود را غیر دوست داشتنی بداند. آنها با این تفکر ادغام می شوند، “من دوست داشتنی هستم و این موضوع به تجربیات من ربطی ندارد!”
نقش درمانگران
درمانگر به مشتری کمک می کند تا تفکر خود را در این مورد تغییر داده و به وی کمک می کند تا ببیند که آنها محتوای افکارشان نیستند. به طور خلاصه ، آنها یاد می گیرند که بگویند: “من فکر نمی کنم که دوست داشتنی نباشم.” این عمل می تواند فاصله قابل توجهی از افکار دردناک ایجاد کند. تجسم این طرز فکر با افکار و احساسات به فرد امکان می دهد تا از اوج و فرودهای اجتناب ناپذیر وجود انسان جدا شود.
اقدامات متعهدانه در درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش
اقدام متعهد، مشهودترین جنبه تغییر رفتار ACT است، زیرا در دنیای خارج، در اینجا و اکنون رخ می دهد. وقتی مراجعان ارزش های خود را شناسایی کردند، متعهد می شوند اقداماتی انجام دهند که به آنها امکان می دهد همسو با این ارزش ها زندگی کنند.
درمانگر ACT به تدریج الگوهای رفتاری موثر را که با ارزش های مراجع در ارتباط هستند تشویق می کند. این غالباً به عنوان آخرین گام در این فرآیند صحبت می شود، زیرا حل مسئله و درک اینکه رفتارها و فرایندهای داخلی به چه چیزی نیاز دارد زمان بر است.
سخن پایانی
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد یا همان ACT درمانی پویا، هیجان انگیز، کارا و با پشتیبانی از شواهد برای انواع نگرانی های مراجعین است. مدل hexaflex یک ابزار تشخیصی بصری و جذاب است که پزشکان می توانند از آن برای مفهوم سازی مشتری و برنامه ریزی مداخلات خود استفاده کنند و نتایج شگفت انگیز آن را ببینند.
تحقیقات عمیق در ACT برای استفاده از این ابزار در عمل ضروری است، بنابراین اگر علاقه مند هستید، با مطالعه کتابهای درمانی یا شرکت در یک سمینار خوب، اطلاعاتتان را در زمینه مرتبا افزایش دهید.